首页 古诗词 报任安书(节选)

报任安书(节选)

魏晋 / 林鸿

叵耐灵鹊多谩语,送喜何曾有凭据?几度飞来活捉取,锁上金笼休共语。比拟好心来送喜,谁知锁我在金笼里。欲他征夫早归来,腾身却放我向青云里。
汉家青史上,计拙是和亲。社稷依明主,安危托妇人。岂能将玉貌,便拟静胡尘。地下千年骨,谁为辅佐臣。
扫除茅舍涤尘嚣,一炷清香拜九霄。万物迎春送残腊,一年结局在今宵。生盆火烈轰鸣竹,守岁筳开听颂椒。野客预知农事好,三冬瑞雪未全消。
绝壤飞冠盖,遐区丽山水。幸承三圣馀,忻属千年始。"
天地今交泰,云雷背遘屯。中孚谅可乐,书此示家人。"
山亭水榭秋方半,凤帏寂寞无人伴。愁闷一番新,双蛾只旧颦。起来临绣户,时有疏萤度。多谢月相怜,今宵不忍圆。
少年负胆气,好勇复知机。仗剑出门去,孤城逢合围。杀人辽水上,走马渔阳归。错落金锁甲,蒙茸貂鼠衣。还家且行猎,弓矢速如飞。地迥鹰犬疾,草深狐兔肥。腰间带两绶,转眄生光辉。顾谓今日战,何如随建威?
安西旧牧收泪看,洛下词人抄曲与。扬眉动目踏花毡,
臣窃惟事势,可为痛哭者一,可为流涕者二,可为长太息者六,若其它背理而伤道者,难遍以疏举。进言者皆曰天下已安已治矣,臣独以为未也。曰安且治者,非愚则谀,皆非事实知治乱之体者也。夫抱火厝之积薪之下而寝其上,火未及燃,因谓之安,方今之势,何以异此!本末舛逆,首尾衡决,国制抢攘,非甚有纪,胡可谓治!陛下何不一令臣得熟数之于前,因陈治安之策,试详择焉!夫射猎之娱,与安危之机孰急?使为治劳智虑,苦身体,乏钟鼓之乐,勿为可也。乐与今同,而加之诸侯轨道,兵革不动,民保首领,匈叙宾服,四荒乡风,百姓素朴,狱讼衰息。大数既得,则天下顺治,海内之气,清和咸理,生为明帝,没为明神,名誉之美,垂于无穷。《礼》祖有功而宗有德,使顾成之庙称为太宗,上配太祖,与汉亡极。建久安之势,成长治之业,以承祖庙,以奉六亲,至孝也;以幸天下,以育群生,至仁也;立经陈纪,轻重同得,后可以为万世法程,虽有愚幼不肖之嗣,犹得蒙业而安,至明也。以陛下之明达,因使少知治体者得佐下风,致此非难也。其具可素陈于前,愿幸无忽。臣谨稽之天地,验之往古,按之当今之务,日夜念此至孰也,虽使禹舜复生,为陛下计,亡以易此。夫树国固,必相疑之势也,下数被其殃,上数爽其忧,甚非所以安上而全下也。今或亲弟谋为东帝,亲兄之子西乡而击,今吴又见告矣。天子春秋鼎盛,行义未过,德泽有加焉,犹尚如是,况莫大诸侯权力且十此者乎!然而天下少安,何也?大国之王幼弱未壮,汉之所置傅相方握其事。数年之后,诸侯之王大抵皆冠,血气方刚,汉之傅相称病而赐罢,彼自丞尉以上徧置私人,如此,有异淮南、济北之为邪?此时而欲为治安,虽尧舜不治。黄帝曰:“日中必熭,操刀必割。”今令此道顺,而全安甚易;不肯早为,已乃堕骨肉之属而抗刭之,岂有异秦之季世乎!夫以天子之位,乘今之时,因天之助,尚惮以危为安,以乱为治,假设陛下居齐桓之处,将不合诸侯而匡天下乎?臣又以知陛下有所必不能矣。假设天下如曩时,淮阴侯尚王楚,黥布王淮南,彭越王梁,韩信王韩,张敖王赵,贯高为相,卢绾王燕,陈狶在代,令此六七公者皆亡恙,当是时而陛下即天子位,能自安乎?臣有以知陛下之不能也。天下肴乱,高皇帝与诸公倂起,非有仄室之势以豫席之也。诸公幸者乃为中涓,其次仅得舍人,材之不逮至远也。高皇帝以明圣威武即天子位,割膏腴之地以王诸公,多者百余城,少者乃三四十县,德至渥也,然其后十年之间,反者九起。陛下之与诸公,非亲角材而臣之也,又非身封王之也,自高皇帝不能以是一岁为安,故臣知陛下之不能也。然尚有可诿者,曰疏。臣请试言其亲者。假令悼惠王王齐,元王王楚,中子王赵,幽王王淮阳,共王王梁,灵王王燕,厉王王淮南,六七贵人皆亡恙,当是时陛下即位,能为治乎?臣又知陛下之不能也。若此诸王,虽名为臣,实皆有布衣昆弟之心,虑无不帝制而天子自为者。擅爵人,赦死罪,甚者或戴黄屋,汉法令非行也。虽行不轨如厉王者,令之不肯听,召之安可致乎!幸而来至,法安可得加!动一亲戚,天下圜视而起,陛下之臣虽有悍如冯敬者,适启其口,匕首已陷其胸矣。陛下虽贤,谁与领此?故疏者必危,亲者必乱,已然之效也。其异姓负强而动者,汉已幸胜之矣,又不易其所以然。同姓袭是迹而动,既有徵矣,其势尽又复然。殃祸之变未知所移,明帝处之尚不能以安,后世将如之何!屠牛坦一朝解十二牛,而芒刃不顿者,所排击剥割,皆众理解也。至于髋髀之所,非斤则斧。夫仁义恩厚,人主之芒刃也;权势法制,人主之斤斧也。今诸侯王皆众髋髀也,释斤斧之用,而欲婴以芒刃,臣以为不缺则折。胡不用之淮南、济北?势不可也。臣窃迹前事,大抵强者先反,淮阴王楚最强,则最先反;韩信倚胡,则又反;贯高因赵资,则又反;陈狶兵精,则又反;彭越用梁,则又反;黥布用淮南,则又反;卢绾最弱,最后反。长沙乃在二万五千户耳,功少而最完,势疏而最忠,非独性异人也,亦形势然也。曩令樊、郦、绛、灌据数十城而王,今虽以残亡可也;令信、越之伦列为彻侯而居,虽至今存可也。然则天下之大计可知已。欲诸王之皆忠附,则莫若令如长沙王,欲臣子之勿菹醢,则莫若令如樊郦等;欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。力少则易使以义,国小则亡邪心。令海内之势如身之使臂,臂之使指,莫不制从。诸侯之君不敢有异心,辐凑并进而归命天子,虽在细民,且知其安,故天下咸知陛下之明。割地定制,令齐、赵、楚各为若干国,使悼惠王、幽王、元王之子孙毕以次各受祖之分地,地尽而止,及燕、梁它国皆然。其分地众而子孙少者,建以为国,空而置之,须其子孙生者,举使君之。诸侯之地其削颇入汉者,为徙其侯国,及封其子孙也,所以数偿之;一寸之地,一人之众,天子亡所利焉,诚以定治而已,故天下咸知陛下之廉。地制壹定,宗室子孙莫虑不王,下无倍畔之心,上无诛伐之志,故天下咸知陛下之仁。法立而不犯,令行而不逆,贯高、利几之谋不生,柴奇、开章不计不萌,细民乡善,大臣致顺,故天下咸知陛下之义。卧赤子天下之上而安,植遗腹,朝委裘,而天下不乱。当时大治,后世诵圣。壹动而五业附,陛下谁惮而久不为此?天下之势方病大瘇。一胫之大几如要,一指之大几如股,平居不可屈信,一二指搐,身虑亡聊。失今不治,必为锢疾,后虽有扁鹊,不能为已。病非徒瘇也,又苦跖戾。元王之子,帝之从弟也,今之王者,从弟之子也。惠王之子,亲兄子也;今之王者,兄子之子也。亲者或亡分地以安天下,疏者或制大权以逼天子,臣故曰非徒病瘇也,又苦跖戾。可痛哭者,此病是也。天下之势方倒县。凡天子者,天下之首,何也?上也。蛮夷者,天下之足,何也?下也。今匈奴嫚娒侵掠,至不敬也,为天下患,至亡已也,而汉岁金絮采缯以奉之。夷狄征令,是主上之操也;天子共贡,是臣下之礼也。足反居上,首顾居下,倒县如此,莫之能解,犹为国有人乎?非亶倒县而已,又类辟,且病痱。夫辟者一面病,痱者一方痛。今西边北边之郡,虽有长爵不轻得复,五尺以上不轻得息,斥候望烽燧不得卧,将吏被介胄而睡,臣故曰一方病矣。医能治之,而上不使,可为流涕者此也。陛下何忍以帝皇之号为戎人诸侯,势既卑辱,而祸不息,长此安穷!进谋者率以为是,固不可解也,亡具甚矣。臣窃料匈奴之众不过汉一大县,以天下之大困于一县之众,甚为执事者羞之。陛下何不试以臣为属国之官以主匈奴?行臣之计,请必系单于之颈而制其命,伏中行说而笞其背,举匈奴之众唯上之令。今不猎勐敌而猎田彘,不搏反寇而搏畜菟,玩细娱而不图大患,非所以为安也。德可远施,威可远加,而直数百里外威令不信,可为流涕者此也。今民卖僮者,为之绣衣丝履偏诸缘,内之闲中,是古天子后服,所以庙而不宴者也,而庶人得以衣婢妾。白縠之表,薄纨之里, 以偏诸,美者黼绣,是古天子之服,今富人大贾嘉会召客者以被墙。古者以奉一帝一后而节适,今庶人屋壁得为帝服,倡优下贱得为后饰,然而天下不屈者,殆未有也。且帝之身自衣皁绨,而富民墙屋被文绣;天子之后以缘其领,庶人孽妾缘其履:此臣所谓舛也。夫百人作之不能衣一人,欲天下亡寒,胡可得也?一人耕之,十人聚而食之,欲天下亡饥,不可得也。饥寒切于民之肌肤,欲其亡为奸邪,不可得也。国已屈矣,盗贼直须时耳,然而献计者曰“毋动”,为大耳。夫俗至大不敬也,至亡等也,至冒上也,进计者犹曰“毋为”,可为长太息者此也。商君遗礼义,弃仁恩,并心于进取。行之二岁,秦俗日败。故秦人家富子壮则出分,家贫子壮则出赘。借父耰鉏,虑有德色;母取箕帚,立而谇语。抱哺其于,与公并倨;妇姑不相说,则反唇而相稽。其慈子耆利,不同禽兽者亡几耳。然并心而赴时犹曰蹶六国,兼天下。功成求得矣,终不知反廉愧之节,仁义之厚。信并兼之法,遂进取之业,天下大败,众掩寡,智欺愚,勇威怯,壮陵衰,其乱至矣,是以大贤起之,威震海内,德从天下。曩之为秦者,今转而为汉矣。然其遗风余俗,犹尚未改。今世以侈靡相竞,而上亡制度,弃礼谊,捐廉耻日甚,可谓月异而岁不同矣。逐利不耳,虑非顾行也,今其甚者杀父兄矣。盗者剟寝户之帘,搴两庙之器,白昼大都之中剽吏而夺之金。矫伪者出几十万石粟,赋六百余万钱,乘传而行郡国,此其亡行义之尤至者也。而大臣特以簿书不报,期会之间,以为大故。至于俗流失,世坏败,因恬而不知怪,虑不动于耳目,以为是适然耳。夫移风易俗,使天下回心而乡道,类非俗吏之所能为也。俗吏之所务,在于刀笔筐箧,而不知大体。陛下又不自忧,窃为陛下惜之。夫立君臣,等上下,使父子有礼,六亲有纪,此非天之所为,人之所设也。夫人之所设,不为不立,不植则僵,不修则坏。《管子》曰:“礼义廉耻,是谓四维;四维不张,国乃灭亡。”使管子愚人也则可,管子而少知治体,则是岂可不为寒心哉!秦灭四维而不张,故君臣乖乱,六亲殃戮,奸人并起,万民离叛,凡十三岁,而社稷为虚。今四维犹未备也,故奸人几幸,而众心疑惑。岂如今定经制,令君君臣臣,上下有差,父子六亲各得其宜,奸人亡所几幸,而群臣众信,是不疑惑!此业一定,世世常安,而后有所持循矣。若夫经制不定,是犹度江河亡维楫,中流而遇风波,舩必覆矣。可为长太息者此也。夏为天子,十有余世,而殷受之。殷为天子,二十余世,而周受之。周为天子,三十余世,而秦受之。秦为天子,二世而亡。人性不甚相远也,何三代之君有道之长,而秦无道之暴也?其故可知也。古之王者,太子乃生,固举以礼,使士负之,有司齐肃端冕,见之南郊,见于天也。过阙则下,过庙则趋,孝子之道也。故自为赤子而教固已行矣。昔者成王幼在襁抱之中,召公为太保,周公为太傅,太公为太师。保,保其身体;傅,传之德义;师,道之教训:此三公之职也。于是为置三少,皆上大夫也,曰少保、少傅、少师,是与太子宴者也。故乃孩子提有识,三公、三少固明孝仁礼义以道习之,逐去邪人,不使见恶行。于是皆选天下之端士孝悌博闻有道术者以卫翼之,使与太子居处出入。故太子乃生而见正事,闻正言,行正道,左右前后皆正人也。夫习与正人居之,不能毋正,犹生长于齐不能不齐言也;习与不正人居之,不能毋不正,犹生长于楚之地不能不楚言也。故择其所耆,必先受业,乃得尝之;择其所乐,必先有习,乃得为之。孔子曰:“少成若天性,习贯如自然。”及太子少长,知妃色,则入于学。学者,所学之官也。《学礼》曰:“帝入东学,上亲而贵仁,则亲疏有序而恩相及矣;帝入南学,上齿而贵信,则长幼有差而民不诬矣;帝入西学,上贤而贵德,则圣智在位而功不遗矣;帝入北学,上贵而尊爵,则贵贱有等而下不 矣;帝入太学,承师问道,退习而考于太傅,太傅罚其不则而匡其不及,则德智长而治道得矣。此五学者既成于上,则百姓黎民化辑于下矣。”及太于既冠成人,免于保傅之严,则有记过之史,彻膳之宰,进善之旌,诽谤之木,敢谏之鼓。瞽史诵诗,工诵箴谏,大夫进谋,士传民语。习与智长,故切而不媿;化与心成,故中道若性。三代之礼:春朝朝日,秋暮夕月,所以明有敬也;春秋入学,坐国老,执酱而亲馈之,所以明有孝也;行以鸾和,步中《采齐》,趣中《肆夏》,所以明有度也;其于禽兽,见其生不食其死,闻其声不食其肉,故远庖厨,所以长恩,且明有仁也。夫三代之所以长久者,以其辅翼太子有此具也。及秦而不然。其俗固非贵辞让也,所上者告讦也;固非贵礼义也,所上者刑罚也。使赵高傅胡亥而教之狱,所习者非斩劓人,则夷人之三族也。故胡亥今日即位而明日射人,忠谏者谓之诽谤,深计者谓之妖言,其视杀人若艾草菅然。岂惟胡亥之性恶哉?彼其所以道之者非其理故也。鄙谚曰:“不习为吏,视已成事。”又曰:“前车覆,后车诫。”夫三代之所以长久者,其已事可知也;然而不能从者,是不法圣智也。秦世之所以亟绝者,其辙迹可见也;然而不避,是后车又将覆也。夫存亡之变,治乱之机,其要在是矣。天下之命,县于太子;太子之善,在于早谕教与选左右。夫心未滥而先谕教,则化易成也;开于道术智谊之指,则教之力也。若其服习积贯,则左右而已。夫胡、粤之人,生而同声,耆欲不异,及其长而成俗,累数译而不能相通,行者有虽死而不相为者,则教习然也。臣故曰选左右早谕教最急。夫教得而左右正,则太子正矣,太子正而天下定矣。《书》曰:“一人有庆,兆民赖之。”此时务也。凡人之智,能见已然,不能见将然。夫礼者禁于将然之前,而法者禁于己然之后,是故法之所用易见,而礼之所为生难知也。若夫庆赏以劝善,刑罚以惩恶,先王执此之政,坚如金石,行此之令,信如四时,据此之公,无私如天地耳,岂顾不用哉?然而曰礼云礼云者,贵绝恶于未萌,而起教于微眇,使民日迁善远罪而不自知也。孔于曰:“听讼,吾犹人也,必也使毋讼乎!”为人主计者,莫如先审取舍,取舍之极定于内,而安危之萌应于外矣。安者非一日而安也,危者非一日而危也,皆以积渐然,不可不察也。人主之所积,在其取舍,以礼义治之者,积礼义;以刑罚治之者,积刑罚。刑罚积而民怨背,札义积而民和亲。故世主欲民之善同,而所以使民善者或异。或道之以德教,或殴之以法令。道之以德教者,德教洽而民气乐;殴之以法令者,法令极而民风哀。哀乐之感,祸福之应也。秦王之欲尊宗庙而安子孙,与汤武同,然而汤武广大其德行,六七百岁而弗失,秦王治天下,十余岁则大败。此亡它故矣,汤武之定取舍审而秦王之定取舍不审矣。夫天下,大器也。今人之置器,置诸安处则安,置诸危处则危。天下之情与器亡以异,在天子之所置之。汤武置天下于仁义礼乐,而德泽洽,禽兽草木广裕,德被蛮貊四夷,累子孙数十世,此天下所共闻也。秦王置天下于法令刑罚,德泽亡一有,而怨毒盈于世,下憎恶之如仇,祸几及身,子孙诛绝,此天下之所共见也。是非其明效大验邪!人之言曰:“听言之道,必以其事观之,则言者莫敢妄言。”今或言礼谊之不如法令,教化之不如刑罚,人主胡不引殷、周、秦事以观之也?人主之尊譬如堂,群臣如陛,众庶如地。故陛九级上,廉远地,则堂高;陛亡级,廉近地,则堂卑。高者难攀,卑者易陵,理势然也。故古者圣王制为等列,内有公卿大夫士,外有公侯伯子男,然后有官师小吏,延及庶人,等级分明,而天子加焉,故其尊不可及也。里谚曰:“欲投鼠而忌器。”此善谕也。鼠近于器,尚惮不投,恐伤其器,况于贵臣之近主乎!廉耻节礼以治君子,故有赐死而亡戮辱。是以黥劓之罪不及太夫,以其离主上不远也,礼不敢齿君之路马,蹴其刍者有罚;见君之几杖则起,遭君之乘车则下,入正门则趋;君之宠臣虽或有过,刑戮之罪不加其身者,尊君之故也。此所以为主上豫远不敬也,所以体貌大臣而厉其节也。今自王侯三公之贵,皆天子之所改容而礼之也,古天子之所谓伯父、伯舅也,而令与众庶同黥劓 刖笞 弃市之法,然则堂不亡陛乎?被戮辱者不泰迫乎?廉耻不行,大臣无乃握重权,大官而有徒隶亡耻之心乎?夫望夷之事,二世见当以重法者,投鼠而不忌器之习也。臣闻之,履虽鲜不加于枕,冠虽敝不以苴履。夫尝已在贵宠之位,天子改容而体貌之矣,吏民尝俯伏以敬畏之矣,今而有过,帝令废之可也,退之可也,赐之死可也,灭之可也;若夫束缚之,系緤之,输之司寇,编之徒官,司寇小吏詈骂而榜笞之,殆非所以令众庶见也。夫卑贱者习知尊贵者之一旦,吾亦乃可以加此也,非所以习天下也,非尊尊贵贵之化也。夫天子之所尝敬,众庶之所尝宠,死而死耳,贱人安宜得如此而顿辱之哉!豫让事中行之君,智伯伐而灭之,移事智伯。及赵灭智伯,豫让衅面吞炭,必报襄子,五起而不中。人问豫子,豫子曰:“中行众人畜我,我故众人事之;智伯国士遇我,我故国士报之。”故此一豫让也,反君事仇,行若狗彘,已而抗节致忠,行出乎列士,人主使然也。故主上遇其大臣如遇犬马,彼将犬马自为也;如遇官徒,彼将官徒自为也。顽顿亡耻, 诟亡节,廉耻不立,且不自好,苟若而可,故见利则逝,见便则夺。主上有败,则因而挺之矣;主上有患,则吾苟免而已,立而观之耳;有便吾身者,则欺卖而利之耳。人主将何便于此?群下至众,而主上至少也,所托财器职业者粹于群下也。俱亡耻,俱苟妄,则主上最病。故古者礼不及庶人,刑不至大夫,所以厉宠臣之节也。古者大臣有坐不廉而废者,不谓不廉,曰“簠簋不饰”;坐污秽淫乱男女亡别者,不曰污秽,曰“帷薄不修”,坐罢软不胜任者,不谓罢软,曰“下官不职”。故贵大臣定有其罪矣,犹未斥然正以唿之也,尚迁就而为之讳也。故其在大谴大何之域者,闻谴何则白冠 缨,盘水加剑,造请室而请罪耳,上不执缚系引而行也。其有中罪者,闻命而自弛,上不使人颈 而加也。其有大罪者,闻命则北面再拜,跌而自裁,上不使捽抑而刑之也,曰:“子大夫自有过耳!吾遇子有礼矣。”遇之有礼,故群臣自憙;婴以廉耻,故人矜节行。上设廉礼义以遇其臣,而臣不以节行报其上者,则非人类也。故化成俗定,则为人臣者主耳忘身,国耳忘家,公耳忘私,利不苟就,害不苟去,唯义所在。上之化也,故父兄之臣诚死宗庙,法度之臣诚死社稷,辅翼之臣诚死君上,守圄扞敌之臣诚死城郭封疆。故曰圣人有金城者,比物此志也。彼且为我死,故吾得与之俱生;彼且为我亡,故吾得与之俱存;夫将为我危,故吾得与之皆安。顾行而忘利,守节而仗义,故可以托不御之权,可以寄六尺之孤。此厉廉耻行礼谊之所致也,主上何丧焉!此之不为,而顾彼之久行,故曰可为长太息者此也。
梨花淡白柳深青,柳絮飞时花满城。惆怅东栏一株雪,人生看得几清明。
狂心更拟折来看。凌霜烈火吹无艳,裛露阴霞晒不干。
玉庭浮瑞色,银榜藻祥徽。云转花萦盖,霞飘叶缀旂。
将军作镇古汧州,水腻山春节气柔。清夜满城丝管散,行人不信是边头。箭利弓调四镇兵,蕃人不敢近东行。沿边千里浑无事,唯见平安火入城。
有秦客问于东野主人曰:「闻之前论曰:『治世之音安以乐,亡国之音哀以思。』夫治乱在政,而音声应之;故哀思之情,表于金石;安乐之象,形于管弦也。又仲尼闻韶,识虞舜之德;季札听弦,知众国之风。斯已然之事,先贤所不疑也。今子独以为声无哀乐,其理何居?若有嘉讯,今请闻其说。」主人应之曰:「斯义久滞,莫肯拯救,故令历世滥于名实。今蒙启导,将言其一隅焉。夫天地合德,万物贵生,寒暑代往,五行以成。故章为五色,发为五音;音声之作,其犹臭味在于天地之间。其善与不善,虽遭遇浊乱,其体自若而不变也。岂以爱憎易操、哀乐改度哉?及宫商集比,声音克谐,此人心至愿,情欲之所锺。故人知情不可恣,欲不可极故,因其所用,每为之节,使哀不至伤,乐不至淫,斯其大较也。然『乐云乐云,锺鼓云乎哉?哀云哀云,哭泣云乎哉?因兹而言,玉帛非礼敬之实,歌舞非悲哀之主也。何以明之?夫殊方异俗,歌哭不同。使错而用之,或闻哭而欢,或听歌而戚,然而哀乐之情均也。今用均同之情,案,「戚」本作「感」,又脱同字,依《世说·文学篇》注改补。)而发万殊之声,斯非音声之无常哉?然声音和比,感人之最深者也。劳者歌其事,乐者舞其功。夫内有悲痛之心,则激切哀言。言比成诗,声比成音。杂而咏之,聚而听之,心动于和声,情感于苦言。嗟叹未绝,而泣涕流涟矣。夫哀心藏于苦心内,遇和声而后发。和声无象,而哀心有主。夫以有主之哀心,因乎无象之和声,其所觉悟,唯哀而已。岂复知『吹万不同,而使其自已』哉。风俗之流,遂成其政;是故国史明政教之得失,审国风之盛衰,吟咏情性以讽其上,故曰『亡国之音哀以思』也。 夫喜、怒、哀、乐、爱、憎、惭、惧,凡此八者,生民所以接物传情,区别有属,而不可溢者也。夫味以甘苦为称,今以甲贤而心爱,以乙愚而情憎,则爱憎宜属我,而贤愚宜属彼也。可以我爱而谓之爱人,我憎而谓之憎人,所喜则谓之喜味,所怒而谓之怒味哉?由此言之,则外内殊用,彼我异名。声音自当以善恶为主,则无关于哀乐;哀乐自当以情感,则无系于声音。名实俱去,则尽然可见矣。且季子在鲁,采《诗》观礼,以别《风》、《雅》,岂徒任声以决臧否哉?又仲尼闻《韶》,叹其一致,是以咨嗟,何必因声以知虞舜之德,然后叹美邪?今粗明其一端,亦可思过半矣。」秦客难曰:「八方异俗,歌哭万殊,然其哀乐之情,不得不见也。夫心动于中,而声出于心。虽托之于他音,寄之于余声,善听察者,要自觉之不使得过也。昔伯牙理琴而锺子知其所志;隶人击磬而子产识其心哀;鲁人晨哭而颜渊审其生离。夫数子者,岂复假智于常音,借验于曲度哉?心戚者则形为之动,情悲者则声为之哀。此自然相应,不可得逃,唯神明者能精之耳。夫能者不以声众为难,不能者不以声寡为易。今不可以未遇善听,而谓之声无可察之理;见方俗之多变,而谓声音无哀乐也。」又云:「贤不宜言爱,愚不宜言憎。然则有贤然后爱生,有愚然后憎成,但不当共其名耳。哀乐之作,亦有由而然。此为声使我哀,音使我乐也。苟哀乐由声,更为有实,何得名实俱去邪?」又云:「季子采《诗》观礼,以别《风》、《雅》;仲尼叹《韶》音之一致,是以咨嗟。是何言欤?且师襄奏操,而仲尼睹文王之容;师涓进曲,而子野识亡国之音。宁复讲诗而后下言,习礼然后立评哉?斯皆神妙独见,不待留闻积日,而已综其吉凶矣;是以前史以为美谈。今子以区区之近知,齐所见而为限,无乃诬前贤之识微,负夫子之妙察邪?」主人答曰:「难云:虽歌哭万殊,善听察者要自觉之,不假智于常音,不借验于曲度,锺子之徒云云是也。此为心悲者,虽谈笑鼓舞,情欢者,虽拊膺咨嗟,犹不能御外形以自匿,诳察者于疑似也。以为就令声音之无常,犹谓当有哀乐耳。又曰:「季子听声,以知众国之风;师襄奏操,而仲尼睹文王之容。案如所云,此为文王之功德,与风俗之盛衰,皆可象之于声音:声之轻重,可移于后世;襄涓之巧,能得之于将来。若然者,三皇五帝,可不绝于今日,何独数事哉?若此果然也。则文王之操有常度,韶武之音有定数,不可杂以他变,操以余声也。则向所谓声音之无常,锺子之触类,于是乎踬矣。若音声无常,锺子触类,其果然邪?则仲尼之识微,季札之善听,固亦诬矣。此皆俗儒妄记,欲神其事而追为耳,欲令天下惑声音之道,不言理以尽此,而推使神妙难知,恨不遇奇听于当时,慕古人而自叹,斯所□大罔后生也。夫推类辨物,当先求之自然之理;理已定,然后借古义以明之耳。今未得之于心,而多恃前言以为谈证,自此以往,恐巧历不能纪。」「又难云:「哀乐之作,犹爱憎之由贤愚,此为声使我哀而音使我乐;苟哀乐由声,更为有实矣。夫五色有好丑丑,五声有善恶,此物之自然也。至于爱与不爱,喜与不喜,人情之变,统物之理,唯止于此;然皆无豫于内,待物而成耳。至夫哀乐自以事会,先遘于心,但因和声以自显发。故前论已明其无常,今复假此谈以正名号耳。不为哀乐发于声音,如爱憎之生于贤愚也。然和声之感人心,亦犹酒醴之发人情也。酒以甘苦为主,而醉者以喜怒为用。其见欢戚为声发,而谓声有哀乐,不可见喜怒为酒使,而谓酒有喜怒之理也。」秦客难曰:「夫观气采色,天下之通用也。心变于内而色应于外,较然可见,故吾子不疑。夫声音,气之激者也。心应感而动,声从变而发。心有盛衰,声亦隆杀。同见役于一身,何独于声便当疑邪!夫喜怒章于色诊,哀乐亦宜形于声音。声音自当有哀乐,但暗者不能识之。至锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣,今蒙瞽面墙而不悟,离娄昭秋毫于百寻,以此言之,则明暗殊能矣。不可守咫尺之度,而疑离娄之察;执中痛之听,而猜锺子之聪;皆谓古人为妄记也。」主人答曰:「难云:心应感而动,声从变而发,心有盛衰,声亦降杀,哀乐之情,必形于声音,锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣。必若所言,则浊质之饱,首阳之饥,卞和之冤,伯奇之悲,相如之含怒,不占之怖祗,千变百态,使各发一咏之歌,同启数弹之微,则锺子之徒,各审其情矣。尔为听声者不以寡众易思,察情者不以大小为异,同出一身者,期于识之也。设使从下,则子野之徒,亦当复操律鸣管,以考其音,知南风之盛衰,别雅、郑之淫正也?夫食辛之与甚噱,薰目之与哀泣,同用出泪,使狄牙尝之,必不言乐泪甜而哀泪苦,斯可知矣。何者?肌液肉汗,?笮便出,无主于哀乐,犹?酒之囊漉,虽笮具不同,而酒味不变也。声俱一体之所出,何独当含哀乐之理也?且夫《咸池》、《六茎》,《大章》、《韶夏》,此先王之至乐,所以动天地、感鬼神。今必云声音莫不象其体而传其心,此必为至乐不可托之于瞽史,必须圣人理其弦管,尔乃雅音得全也。舜命夔「击石拊石,八音克谐,神人以和。」以此言之,至乐虽待圣人而作,不必圣人自执也。何者?音声有自然之和,而无系于人情。克谐之音,成于金石;至和之声,得于管弦也。夫纤毫自有形可察,故离瞽以明暗异功耳。若乃以水济水,孰异之哉?」秦客难曰:「虽众喻有隐,足招攻难,然其大理,当有所就。若葛卢闻牛鸣,知其三子为牺;师旷吹律,知南风不竞,楚师必败;羊舌母听闻儿啼,而审其丧家。凡此数事,皆效于上世,是以咸见录载。推此而言,则盛衰吉凶,莫不存乎声音矣。今若复谓之诬罔,则前言往记,皆为弃物,无用之也。以言通论,未之或安。若能明斯所以,显其所由,设二论俱济,愿重闻之。」主人答曰:「吾谓能反三隅者,得意而忘言,是以前论略而未详。今复烦循环之难,敢不自一竭邪?夫鲁牛能知牺历之丧生,哀三子之不存,含悲经年,诉怨葛卢;此为心与人同,异于兽形耳。此又吾之所疑也。且牛非人类,无道相通,若谓鸣兽皆能有言,葛卢受性独晓之,此为称其语而论其事,犹译传异言耳,不为考声音而知其情,则非所以为难也。若谓知者为当触物而达,无所不知,今且先议其所易者。请问:圣人卒人胡域,当知其所言否乎?难者必曰知之。知之之理何以明之?愿借子之难以立鉴识之域。或当与关接识其言邪?将吹律鸣管校其音邪?观气采色和其心邪?此为知心自由气色,虽自不言,犹将知之,知之之道,可不待言也。若吹律校音以知其心,假令心志于马而误言鹿,察者固当由鹿以知马也。此为心不系于所言,言或不足以证心也。若当关接而知言,此为孺子学言于所师,然后知之,则何贵于聪明哉?夫言,非自然一定之物,五方殊俗,同事异号,举一名以为标识耳。夫圣人穷理,谓自然可寻,无微不照。苟无微不照,理蔽则虽近不见,故异域之言不得强通。推此以往,葛卢之不知牛鸣,得不全乎?」又难云:「师旷吹律,知南风不竞,楚多死声。此又吾之所疑也。请问师旷吹律之时,楚国之风邪,则相去千里,声不足达;若正识楚风来入律中邪,则楚南有吴、越,北有梁、宋,苟不见其原,奚以识之哉?凡阴阳愤激,然后成风。气之相感,触地而发,何得发楚庭,来入晋乎?且又律吕分四时之气耳,时至而气动,律应而灰移,皆自然相待,不假人以为用也。上生下生,所以均五声之和,叙刚柔之分也。然律有一定之声,虽冬吹中吕,其音自满而无损也。今以晋人之气,吹无韵之律,楚风安得来入其中,与为盈缩邪?风无形,声与律不通,则校理之地,无取于风律,不其然乎?岂独师旷多识博物,自有以知胜败之形,欲固众心而托以神微,若伯常骞之许景公寿哉?」又难云:「羊舌母听闻儿啼而审其丧家。复请问何由知之?为神心独悟暗语而当邪?尝闻儿啼若此其大而恶,今之啼声似昔之啼声,故知其丧家邪?若神心独悟暗语之当,非理之所得也。虽曰听啼,无取验于儿声矣。若以尝闻之声为恶,故知今啼当恶,此为以甲声为度,以校乙之啼也。夫声之于音,犹形之于心也。有形同而情乖,貌殊而心均者。何以明之?圣人齐心等德而形状不同也。苟心同而形异,则何言乎观形而知心哉?且口之激气为声,何异于籁?纳气而鸣邪?啼声之善恶,不由儿口吉凶,犹琴瑟之清浊不在操者之工拙也。心能辨理善谈,而不能令内?调利,犹瞽者能善其曲度,而不能令器必清和也。器不假妙瞽而良,?不因惠心而调,然则心之与声,明为二物。二物之诚然,则求情者不留观于形貌,揆心者不借听于声音也。察者欲因声以知心,不亦外乎?今晋母未待之于老成,而专信昨日之声,以证今日之啼,岂不误中于前世好奇者从而称之哉?」秦客难曰:「吾闻败者不羞走,所以全也。吾心未厌而言,难复更从其馀。今平和之人,听筝笛琵琶,则形躁而志越;闻琴瑟之音,则听静而心闲。同一器之中,曲用每殊,则情随之变:奏秦声则叹羡而慷慨;理齐楚则情一而思专,肆姣弄则欢放而欲惬;心为声变,若此其众。苟躁静由声,则何为限其哀乐,而但云至和之声,无所不感,托大同于声音,归众变于人情?得无知彼不明此哉?」主人答曰:「难云:琵琶、筝、笛令人躁越。又云:曲用每殊而情随之变。此诚所以使人常感也。琵琶、筝、笛,间促而声高,变众而节数,以高声御数节,故使人形躁而志越。犹铃铎警耳,锺鼓骇心,故『闻鼓鼙之音,思将帅之臣』,盖以声音有大小,故动人有勐静也。琴瑟之体,间辽而音埤,变希而声清,以埤音御希变,不虚心静听,则不尽清和之极,是以听静而心闲也。夫曲用不同,亦犹殊器之音耳。齐楚之曲,多重故情一,变妙故思专。姣弄之音,挹众声之美,会五音之和,其体赡而用博,故心侈于众理;五音会,故欢放而欲惬。然皆以单、复、高、埤、善、恶为体,而人情以躁、静而容端,此为声音之体,尽于舒疾。情之应声,亦止于躁静耳。夫曲用每殊,而情之处变,犹滋味异美,而口辄识之也。五味万殊,而大同于美;曲变虽众,亦大同于和。美有甘,和有乐。然随曲之情,尽于和域;应美之口,绝于甘境,安得哀乐于其间哉?然人情不同,各师所解。则发其所怀;若言平和,哀乐正等,则无所先发,故终得躁静。若有所发,则是有主于内,不为平和也。以此言之,躁静者,声之功也;哀乐者,情之主也。不可见声有躁静之应,因谓哀乐者皆由声音也。且声音虽有勐静,勐静各有一和,和之所感,莫不自发。何以明之?夫会宾盈堂,酒酣奏琴,或忻然而欢,或惨尔泣,非进哀于彼,导乐于此也。其音无变于昔,而欢戚并用,斯非『吹万不同』邪?夫唯无主于喜怒,亦应无主于哀乐,故欢戚俱见。若资偏固之音,含一致之声,其所发明,各当其分,则焉能兼御群理,总发众情邪?由是言之,声音以平和为体,而感物无常;心志以所俟为主,应感而发。然则声之与心,殊涂异轨,不相经纬,焉得染太和于欢戚,缀虚名于哀乐哉?秦客难曰:「论云:勐静之音,各有一和,和之所感,莫不自发,是以酒酣奏琴而欢戚并用。此言偏并之情先积于内,故怀欢者值哀音而发,内戚者遇乐声而感也。夫音声自当有一定之哀乐,但声化迟缓不可仓卒,不能对易。偏重之情,触物而作,故今哀乐同时而应耳;虽二情俱见,则何损于声音有定理邪?主人答曰:「难云:哀乐自有定声,但偏重之情,不可卒移。故怀戚者遇乐声而哀耳。即如所言,声有定分,假使《鹿鸣》重奏,是乐声也。而令戚者遇之,虽声化迟缓,但当不能使变令欢耳,何得更以哀邪?犹一爝之火,虽未能温一室,不宜复增其寒矣。夫火非隆寒之物,乐非增哀之具也。理弦高堂而欢戚并用者,直至和之发滞导情,故令外物所感得自尽耳。难云:偏重之情,触物而作,故令哀乐同时而应耳。夫言哀者,或见机杖而泣,或睹舆服而悲,徒以感人亡而物存,痛事显而形潜,其所以会之,皆自有由,不为触地而生哀,当席而泪出也。今见机杖以致感,听和声而流涕者,斯非和之所感,莫不自发也。」秦客难曰:「论云:酒酣奏琴而欢戚并用。欲通此言,故答以偏情感物而发耳。今且隐心而言,明之以成效。夫人心不欢则戚,不戚则欢,此情志之大域也。然泣是戚之伤,笑是欢之用。盖闻齐、楚之曲者,唯睹其哀涕之容,而未曾见笑噱之貌。此必齐、楚之曲,以哀为体,故其所感,皆应其度量;岂徒以多重而少变,则致情一而思专邪?若诚能致泣,则声音之有哀乐,断可知矣。」主人答曰:「虽人情感于哀乐,哀乐各有多少。又哀乐之极,不必同致也。夫小哀容坏,甚悲而泣,哀之方也;小欢颜悦,至乐心喻,乐之理也。何以明之?夫至亲安豫,则恬若自然,所自得也。及在危急,仅然后济,则?不及亻舞。由此言之,亻舞之不若向之自得,岂不然哉?,至夫笑噱虽出于欢情,然自以理成又非自然应声之具也。此为乐之应声,以自得为主;哀之应感,以垂涕为故。垂涕则形动而可觉,自得则神合而无忧,是以观其异而不识其同,别其外而未察其内耳。然笑噱之不显于声音,岂独齐楚之曲邪?今不求乐于自得之域,而以无笑噱谓齐、楚体哀,岂不知哀而不识乐乎?」秦客问曰:「仲尼有言:『移风易俗,莫善于乐。』即如所论,凡百哀乐,皆不在声,即移风易俗,果以何物邪?又古人慎靡靡之风,抑忄舀耳之声,故曰:『放郑声,远佞人。』然则郑卫之音击鸣球以协神人,敢问郑雅之体,隆弊所极;风俗称易,奚由而济?幸重闻之,以悟所疑。」主人应之曰:「夫言移风易俗者,必承衰弊之后也。古之王者,承天理物,必崇简易之教,御无为之治,君静于上,臣顺于下,玄化潜通,天人交泰,枯藁之类,浸育灵液,六合之内,沐浴鸿流,荡涤尘垢,群生安逸,自求多福,默然从道,怀忠抱义,而不觉其所以然也。和心足于内,和气见于外,故歌以叙志,亻舞以宣情。然后文之以采章,照之以风雅,播之以八音,感之以太和,导其神气,养而就之。迎其情性,致而明之,使心与理相顺,气与声相应,合乎会通,以济其美。故凯乐之情,见于金石,含弘光大,显于音声也。若以往则万国同风,芳荣济茂,馥如秋兰,不期而信,不谋而诚,穆然相爱,犹舒锦彩,而粲炳可观也。大道之隆,莫盛于兹,太平之业,莫显于此。故曰「『移风易俗,莫善于乐。』乐之为体,以心为主。故无声之乐,民之父母也。至八音会谐,人之所悦,亦总谓之乐,然风俗移易,不在此也。夫音声和比,人情所不能已者也。是以古人知情之不可放,故抑其所遁;知欲之不可绝,故因其所自。为可奉之礼,制可导之乐。口不尽味,乐不极音。揆终始之宜,度贤愚之中。为之检则,使远近同风,用而不竭,亦所以结忠信,着不迁也。故乡校庠塾亦随之变,丝竹与俎豆并存,羽毛与揖让俱用,正言与和声同发。使将听是声也,必闻此言;将观是容也,必崇此礼。礼犹宾主升降,然后酬酢行焉。于是言语之节,声音之度,揖让之仪,动止之数,进退相须,共为一体。君臣用之于朝,庶士用之于家,少而习之,长而不怠,心安志固,从善日迁,然后临之以敬,持之以久而不变,然后化成,此又先王用乐之意也。故朝宴聘享,嘉乐必存。是以国史采风俗之盛衰,寄之乐工,宣之管弦,使言之者无罪,闻之者足以自诫。此又先王用乐之意也。若夫郑声,是音声之至妙。妙音感人,犹美色惑志。耽?荒酒,易以丧业,自非至人,孰能御之?先王恐天下流而不反,故具其八音,不渎其声;绝其大和,不穷其变;捐窈窕之声,使乐而不淫,犹大羹不和,不极勺药之味也。若流俗浅近,则声不足悦,又非所欢也。若上失其道,国丧其纪,男女奔随,淫荒无度,则风以此变,俗以好成。尚其所志,则群能肆之,乐其所习,则何以诛之?托于和声,配而长之,诚动于言,心感于和,风俗一成,因而名之。然所名之声,无中于淫邪也。淫之与正同乎心,雅、郑之体,亦足以观矣。」


报任安书(节选)拼音解释:

po nai ling que duo man yu .song xi he zeng you ping ju .ji du fei lai huo zhuo qu .suo shang jin long xiu gong yu .bi ni hao xin lai song xi .shui zhi suo wo zai jin long li .yu ta zheng fu zao gui lai .teng shen que fang wo xiang qing yun li .
han jia qing shi shang .ji zhuo shi he qin .she ji yi ming zhu .an wei tuo fu ren .qi neng jiang yu mao .bian ni jing hu chen .di xia qian nian gu .shui wei fu zuo chen .
sao chu mao she di chen xiao .yi zhu qing xiang bai jiu xiao .wan wu ying chun song can la .yi nian jie ju zai jin xiao .sheng pen huo lie hong ming zhu .shou sui ting kai ting song jiao .ye ke yu zhi nong shi hao .san dong rui xue wei quan xiao .
jue rang fei guan gai .xia qu li shan shui .xing cheng san sheng yu .xin shu qian nian shi ..
tian di jin jiao tai .yun lei bei gou tun .zhong fu liang ke le .shu ci shi jia ren ..
shan ting shui xie qiu fang ban .feng wei ji mo wu ren ban .chou men yi fan xin .shuang e zhi jiu pin .qi lai lin xiu hu .shi you shu ying du .duo xie yue xiang lian .jin xiao bu ren yuan .
shao nian fu dan qi .hao yong fu zhi ji .zhang jian chu men qu .gu cheng feng he wei .sha ren liao shui shang .zou ma yu yang gui .cuo luo jin suo jia .meng rong diao shu yi .huan jia qie xing lie .gong shi su ru fei .di jiong ying quan ji .cao shen hu tu fei .yao jian dai liang shou .zhuan mian sheng guang hui .gu wei jin ri zhan .he ru sui jian wei .
an xi jiu mu shou lei kan .luo xia ci ren chao qu yu .yang mei dong mu ta hua zhan .
chen qie wei shi shi .ke wei tong ku zhe yi .ke wei liu ti zhe er .ke wei chang tai xi zhe liu .ruo qi ta bei li er shang dao zhe .nan bian yi shu ju .jin yan zhe jie yue tian xia yi an yi zhi yi .chen du yi wei wei ye .yue an qie zhi zhe .fei yu ze yu .jie fei shi shi zhi zhi luan zhi ti zhe ye .fu bao huo cuo zhi ji xin zhi xia er qin qi shang .huo wei ji ran .yin wei zhi an .fang jin zhi shi .he yi yi ci .ben mo chuan ni .shou wei heng jue .guo zhi qiang rang .fei shen you ji .hu ke wei zhi .bi xia he bu yi ling chen de shu shu zhi yu qian .yin chen zhi an zhi ce .shi xiang ze yan .fu she lie zhi yu .yu an wei zhi ji shu ji .shi wei zhi lao zhi lv .ku shen ti .fa zhong gu zhi le .wu wei ke ye .le yu jin tong .er jia zhi zhu hou gui dao .bing ge bu dong .min bao shou ling .xiong xu bin fu .si huang xiang feng .bai xing su pu .yu song shuai xi .da shu ji de .ze tian xia shun zhi .hai nei zhi qi .qing he xian li .sheng wei ming di .mei wei ming shen .ming yu zhi mei .chui yu wu qiong ..li .zu you gong er zong you de .shi gu cheng zhi miao cheng wei tai zong .shang pei tai zu .yu han wang ji .jian jiu an zhi shi .cheng chang zhi zhi ye .yi cheng zu miao .yi feng liu qin .zhi xiao ye .yi xing tian xia .yi yu qun sheng .zhi ren ye .li jing chen ji .qing zhong tong de .hou ke yi wei wan shi fa cheng .sui you yu you bu xiao zhi si .you de meng ye er an .zhi ming ye .yi bi xia zhi ming da .yin shi shao zhi zhi ti zhe de zuo xia feng .zhi ci fei nan ye .qi ju ke su chen yu qian .yuan xing wu hu .chen jin ji zhi tian di .yan zhi wang gu .an zhi dang jin zhi wu .ri ye nian ci zhi shu ye .sui shi yu shun fu sheng .wei bi xia ji .wang yi yi ci .fu shu guo gu .bi xiang yi zhi shi ye .xia shu bei qi yang .shang shu shuang qi you .shen fei suo yi an shang er quan xia ye .jin huo qin di mou wei dong di .qin xiong zhi zi xi xiang er ji .jin wu you jian gao yi .tian zi chun qiu ding sheng .xing yi wei guo .de ze you jia yan .you shang ru shi .kuang mo da zhu hou quan li qie shi ci zhe hu .ran er tian xia shao an .he ye .da guo zhi wang you ruo wei zhuang .han zhi suo zhi fu xiang fang wo qi shi .shu nian zhi hou .zhu hou zhi wang da di jie guan .xue qi fang gang .han zhi fu xiang cheng bing er ci ba .bi zi cheng wei yi shang bian zhi si ren .ru ci .you yi huai nan .ji bei zhi wei xie .ci shi er yu wei zhi an .sui yao shun bu zhi .huang di yue ..ri zhong bi wei .cao dao bi ge ..jin ling ci dao shun .er quan an shen yi .bu ken zao wei .yi nai duo gu rou zhi shu er kang jing zhi .qi you yi qin zhi ji shi hu .fu yi tian zi zhi wei .cheng jin zhi shi .yin tian zhi zhu .shang dan yi wei wei an .yi luan wei zhi .jia she bi xia ju qi huan zhi chu .jiang bu he zhu hou er kuang tian xia hu .chen you yi zhi bi xia you suo bi bu neng yi .jia she tian xia ru nang shi .huai yin hou shang wang chu .qing bu wang huai nan .peng yue wang liang .han xin wang han .zhang ao wang zhao .guan gao wei xiang .lu wan wang yan .chen xi zai dai .ling ci liu qi gong zhe jie wang yang .dang shi shi er bi xia ji tian zi wei .neng zi an hu .chen you yi zhi bi xia zhi bu neng ye .tian xia yao luan .gao huang di yu zhu gong bing qi .fei you ze shi zhi shi yi yu xi zhi ye .zhu gong xing zhe nai wei zhong juan .qi ci jin de she ren .cai zhi bu dai zhi yuan ye .gao huang di yi ming sheng wei wu ji tian zi wei .ge gao yu zhi di yi wang zhu gong .duo zhe bai yu cheng .shao zhe nai san si shi xian .de zhi wo ye .ran qi hou shi nian zhi jian .fan zhe jiu qi .bi xia zhi yu zhu gong .fei qin jiao cai er chen zhi ye .you fei shen feng wang zhi ye .zi gao huang di bu neng yi shi yi sui wei an .gu chen zhi bi xia zhi bu neng ye .ran shang you ke wei zhe .yue shu .chen qing shi yan qi qin zhe .jia ling dao hui wang wang qi .yuan wang wang chu .zhong zi wang zhao .you wang wang huai yang .gong wang wang liang .ling wang wang yan .li wang wang huai nan .liu qi gui ren jie wang yang .dang shi shi bi xia ji wei .neng wei zhi hu .chen you zhi bi xia zhi bu neng ye .ruo ci zhu wang .sui ming wei chen .shi jie you bu yi kun di zhi xin .lv wu bu di zhi er tian zi zi wei zhe .shan jue ren .she si zui .shen zhe huo dai huang wu .han fa ling fei xing ye .sui xing bu gui ru li wang zhe .ling zhi bu ken ting .zhao zhi an ke zhi hu .xing er lai zhi .fa an ke de jia .dong yi qin qi .tian xia yuan shi er qi .bi xia zhi chen sui you han ru feng jing zhe .shi qi qi kou .bi shou yi xian qi xiong yi .bi xia sui xian .shui yu ling ci .gu shu zhe bi wei .qin zhe bi luan .yi ran zhi xiao ye .qi yi xing fu qiang er dong zhe .han yi xing sheng zhi yi .you bu yi qi suo yi ran .tong xing xi shi ji er dong .ji you zheng yi .qi shi jin you fu ran .yang huo zhi bian wei zhi suo yi .ming di chu zhi shang bu neng yi an .hou shi jiang ru zhi he .tu niu tan yi chao jie shi er niu .er mang ren bu dun zhe .suo pai ji bao ge .jie zhong li jie ye .zhi yu kuan bi zhi suo .fei jin ze fu .fu ren yi en hou .ren zhu zhi mang ren ye .quan shi fa zhi .ren zhu zhi jin fu ye .jin zhu hou wang jie zhong kuan bi ye .shi jin fu zhi yong .er yu ying yi mang ren .chen yi wei bu que ze zhe .hu bu yong zhi huai nan .ji bei .shi bu ke ye .chen qie ji qian shi .da di qiang zhe xian fan .huai yin wang chu zui qiang .ze zui xian fan .han xin yi hu .ze you fan .guan gao yin zhao zi .ze you fan .chen xi bing jing .ze you fan .peng yue yong liang .ze you fan .qing bu yong huai nan .ze you fan .lu wan zui ruo .zui hou fan .chang sha nai zai er wan wu qian hu er .gong shao er zui wan .shi shu er zui zhong .fei du xing yi ren ye .yi xing shi ran ye .nang ling fan .li .jiang .guan ju shu shi cheng er wang .jin sui yi can wang ke ye .ling xin .yue zhi lun lie wei che hou er ju .sui zhi jin cun ke ye .ran ze tian xia zhi da ji ke zhi yi .yu zhu wang zhi jie zhong fu .ze mo ruo ling ru chang sha wang .yu chen zi zhi wu zu hai .ze mo ruo ling ru fan li deng .yu tian xia zhi zhi an .mo ruo zhong jian zhu hou er shao qi li .li shao ze yi shi yi yi .guo xiao ze wang xie xin .ling hai nei zhi shi ru shen zhi shi bi .bi zhi shi zhi .mo bu zhi cong .zhu hou zhi jun bu gan you yi xin .fu cou bing jin er gui ming tian zi .sui zai xi min .qie zhi qi an .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ming .ge di ding zhi .ling qi .zhao .chu ge wei ruo gan guo .shi dao hui wang .you wang .yuan wang zhi zi sun bi yi ci ge shou zu zhi fen di .di jin er zhi .ji yan .liang ta guo jie ran .qi fen di zhong er zi sun shao zhe .jian yi wei guo .kong er zhi zhi .xu qi zi sun sheng zhe .ju shi jun zhi .zhu hou zhi di qi xiao po ru han zhe .wei xi qi hou guo .ji feng qi zi sun ye .suo yi shu chang zhi .yi cun zhi di .yi ren zhi zhong .tian zi wang suo li yan .cheng yi ding zhi er yi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi lian .di zhi yi ding .zong shi zi sun mo lv bu wang .xia wu bei pan zhi xin .shang wu zhu fa zhi zhi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ren .fa li er bu fan .ling xing er bu ni .guan gao .li ji zhi mou bu sheng .chai qi .kai zhang bu ji bu meng .xi min xiang shan .da chen zhi shun .gu tian xia xian zhi bi xia zhi yi .wo chi zi tian xia zhi shang er an .zhi yi fu .chao wei qiu .er tian xia bu luan .dang shi da zhi .hou shi song sheng .yi dong er wu ye fu .bi xia shui dan er jiu bu wei ci .tian xia zhi shi fang bing da zhong .yi jing zhi da ji ru yao .yi zhi zhi da ji ru gu .ping ju bu ke qu xin .yi er zhi chu .shen lv wang liao .shi jin bu zhi .bi wei gu ji .hou sui you bian que .bu neng wei yi .bing fei tu zhong ye .you ku zhi li .yuan wang zhi zi .di zhi cong di ye .jin zhi wang zhe .cong di zhi zi ye .hui wang zhi zi .qin xiong zi ye .jin zhi wang zhe .xiong zi zhi zi ye .qin zhe huo wang fen di yi an tian xia .shu zhe huo zhi da quan yi bi tian zi .chen gu yue fei tu bing zhong ye .you ku zhi li .ke tong ku zhe .ci bing shi ye .tian xia zhi shi fang dao xian .fan tian zi zhe .tian xia zhi shou .he ye .shang ye .man yi zhe .tian xia zhi zu .he ye .xia ye .jin xiong nu man mu qin lue .zhi bu jing ye .wei tian xia huan .zhi wang yi ye .er han sui jin xu cai zeng yi feng zhi .yi di zheng ling .shi zhu shang zhi cao ye .tian zi gong gong .shi chen xia zhi li ye .zu fan ju shang .shou gu ju xia .dao xian ru ci .mo zhi neng jie .you wei guo you ren hu .fei dan dao xian er yi .you lei bi .qie bing fei .fu bi zhe yi mian bing .fei zhe yi fang tong .jin xi bian bei bian zhi jun .sui you chang jue bu qing de fu .wu chi yi shang bu qing de xi .chi hou wang feng sui bu de wo .jiang li bei jie zhou er shui .chen gu yue yi fang bing yi .yi neng zhi zhi .er shang bu shi .ke wei liu ti zhe ci ye .bi xia he ren yi di huang zhi hao wei rong ren zhu hou .shi ji bei ru .er huo bu xi .chang ci an qiong .jin mou zhe lv yi wei shi .gu bu ke jie ye .wang ju shen yi .chen qie liao xiong nu zhi zhong bu guo han yi da xian .yi tian xia zhi da kun yu yi xian zhi zhong .shen wei zhi shi zhe xiu zhi .bi xia he bu shi yi chen wei shu guo zhi guan yi zhu xiong nu .xing chen zhi ji .qing bi xi dan yu zhi jing er zhi qi ming .fu zhong xing shuo er chi qi bei .ju xiong nu zhi zhong wei shang zhi ling .jin bu lie meng di er lie tian zhi .bu bo fan kou er bo xu tu .wan xi yu er bu tu da huan .fei suo yi wei an ye .de ke yuan shi .wei ke yuan jia .er zhi shu bai li wai wei ling bu xin .ke wei liu ti zhe ci ye .jin min mai tong zhe .wei zhi xiu yi si lv pian zhu yuan .nei zhi xian zhong .shi gu tian zi hou fu .suo yi miao er bu yan zhe ye .er shu ren de yi yi bi qie .bai hu zhi biao .bao wan zhi li . yi pian zhu .mei zhe fu xiu .shi gu tian zi zhi fu .jin fu ren da jia jia hui zhao ke zhe yi bei qiang .gu zhe yi feng yi di yi hou er jie shi .jin shu ren wu bi de wei di fu .chang you xia jian de wei hou shi .ran er tian xia bu qu zhe .dai wei you ye .qie di zhi shen zi yi zao ti .er fu min qiang wu bei wen xiu .tian zi zhi hou yi yuan qi ling .shu ren nie qie yuan qi lv .ci chen suo wei chuan ye .fu bai ren zuo zhi bu neng yi yi ren .yu tian xia wang han .hu ke de ye .yi ren geng zhi .shi ren ju er shi zhi .yu tian xia wang ji .bu ke de ye .ji han qie yu min zhi ji fu .yu qi wang wei jian xie .bu ke de ye .guo yi qu yi .dao zei zhi xu shi er .ran er xian ji zhe yue .wu dong ..wei da er .fu su zhi da bu jing ye .zhi wang deng ye .zhi mao shang ye .jin ji zhe you yue .wu wei ..ke wei chang tai xi zhe ci ye .shang jun yi li yi .qi ren en .bing xin yu jin qu .xing zhi er sui .qin su ri bai .gu qin ren jia fu zi zhuang ze chu fen .jia pin zi zhuang ze chu zhui .jie fu you chu .lv you de se .mu qu ji zhou .li er sui yu .bao bu qi yu .yu gong bing ju .fu gu bu xiang shuo .ze fan chun er xiang ji .qi ci zi qi li .bu tong qin shou zhe wang ji er .ran bing xin er fu shi you yue jue liu guo .jian tian xia .gong cheng qiu de yi .zhong bu zhi fan lian kui zhi jie .ren yi zhi hou .xin bing jian zhi fa .sui jin qu zhi ye .tian xia da bai .zhong yan gua .zhi qi yu .yong wei qie .zhuang ling shuai .qi luan zhi yi .shi yi da xian qi zhi .wei zhen hai nei .de cong tian xia .nang zhi wei qin zhe .jin zhuan er wei han yi .ran qi yi feng yu su .you shang wei gai .jin shi yi chi mi xiang jing .er shang wang zhi du .qi li yi .juan lian chi ri shen .ke wei yue yi er sui bu tong yi .zhu li bu er .lv fei gu xing ye .jin qi shen zhe sha fu xiong yi .dao zhe duo qin hu zhi lian .qian liang miao zhi qi .bai zhou da du zhi zhong piao li er duo zhi jin .jiao wei zhe chu ji shi wan shi su .fu liu bai yu wan qian .cheng chuan er xing jun guo .ci qi wang xing yi zhi you zhi zhe ye .er da chen te yi bu shu bu bao .qi hui zhi jian .yi wei da gu .zhi yu su liu shi .shi huai bai .yin tian er bu zhi guai .lv bu dong yu er mu .yi wei shi shi ran er .fu yi feng yi su .shi tian xia hui xin er xiang dao .lei fei su li zhi suo neng wei ye .su li zhi suo wu .zai yu dao bi kuang qie .er bu zhi da ti .bi xia you bu zi you .qie wei bi xia xi zhi .fu li jun chen .deng shang xia .shi fu zi you li .liu qin you ji .ci fei tian zhi suo wei .ren zhi suo she ye .fu ren zhi suo she .bu wei bu li .bu zhi ze jiang .bu xiu ze huai ..guan zi .yue ..li yi lian chi .shi wei si wei .si wei bu zhang .guo nai mie wang ..shi guan zi yu ren ye ze ke .guan zi er shao zhi zhi ti .ze shi qi ke bu wei han xin zai .qin mie si wei er bu zhang .gu jun chen guai luan .liu qin yang lu .jian ren bing qi .wan min li pan .fan shi san sui .er she ji wei xu .jin si wei you wei bei ye .gu jian ren ji xing .er zhong xin yi huo .qi ru jin ding jing zhi .ling jun jun chen chen .shang xia you cha .fu zi liu qin ge de qi yi .jian ren wang suo ji xing .er qun chen zhong xin .shi bu yi huo .ci ye yi ding .shi shi chang an .er hou you suo chi xun yi .ruo fu jing zhi bu ding .shi you du jiang he wang wei ji .zhong liu er yu feng bo .chuan bi fu yi .ke wei chang tai xi zhe ci ye .xia wei tian zi .shi you yu shi .er yin shou zhi .yin wei tian zi .er shi yu shi .er zhou shou zhi .zhou wei tian zi .san shi yu shi .er qin shou zhi .qin wei tian zi .er shi er wang .ren xing bu shen xiang yuan ye .he san dai zhi jun you dao zhi chang .er qin wu dao zhi bao ye .qi gu ke zhi ye .gu zhi wang zhe .tai zi nai sheng .gu ju yi li .shi shi fu zhi .you si qi su duan mian .jian zhi nan jiao .jian yu tian ye .guo que ze xia .guo miao ze qu .xiao zi zhi dao ye .gu zi wei chi zi er jiao gu yi xing yi .xi zhe cheng wang you zai qiang bao zhi zhong .zhao gong wei tai bao .zhou gong wei tai fu .tai gong wei tai shi .bao .bao qi shen ti .fu .chuan zhi de yi .shi .dao zhi jiao xun .ci san gong zhi zhi ye .yu shi wei zhi san shao .jie shang da fu ye .yue shao bao .shao fu .shao shi .shi yu tai zi yan zhe ye .gu nai hai zi ti you shi .san gong .san shao gu ming xiao ren li yi yi dao xi zhi .zhu qu xie ren .bu shi jian e xing .yu shi jie xuan tian xia zhi duan shi xiao ti bo wen you dao shu zhe yi wei yi zhi .shi yu tai zi ju chu chu ru .gu tai zi nai sheng er jian zheng shi .wen zheng yan .xing zheng dao .zuo you qian hou jie zheng ren ye .fu xi yu zheng ren ju zhi .bu neng wu zheng .you sheng chang yu qi bu neng bu qi yan ye .xi yu bu zheng ren ju zhi .bu neng wu bu zheng .you sheng chang yu chu zhi di bu neng bu chu yan ye .gu ze qi suo qi .bi xian shou ye .nai de chang zhi .ze qi suo le .bi xian you xi .nai de wei zhi .kong zi yue ..shao cheng ruo tian xing .xi guan ru zi ran ..ji tai zi shao chang .zhi fei se .ze ru yu xue .xue zhe .suo xue zhi guan ye ..xue li .yue ..di ru dong xue .shang qin er gui ren .ze qin shu you xu er en xiang ji yi .di ru nan xue .shang chi er gui xin .ze chang you you cha er min bu wu yi .di ru xi xue .shang xian er gui de .ze sheng zhi zai wei er gong bu yi yi .di ru bei xue .shang gui er zun jue .ze gui jian you deng er xia bu yi .di ru tai xue .cheng shi wen dao .tui xi er kao yu tai fu .tai fu fa qi bu ze er kuang qi bu ji .ze de zhi chang er zhi dao de yi .ci wu xue zhe ji cheng yu shang .ze bai xing li min hua ji yu xia yi ..ji tai yu ji guan cheng ren .mian yu bao fu zhi yan .ze you ji guo zhi shi .che shan zhi zai .jin shan zhi jing .fei bang zhi mu .gan jian zhi gu .gu shi song shi .gong song zhen jian .da fu jin mou .shi chuan min yu .xi yu zhi chang .gu qie er bu kui .hua yu xin cheng .gu zhong dao ruo xing .san dai zhi li .chun chao chao ri .qiu mu xi yue .suo yi ming you jing ye .chun qiu ru xue .zuo guo lao .zhi jiang er qin kui zhi .suo yi ming you xiao ye .xing yi luan he .bu zhong .cai qi ..qu zhong .si xia ..suo yi ming you du ye .qi yu qin shou .jian qi sheng bu shi qi si .wen qi sheng bu shi qi rou .gu yuan pao chu .suo yi chang en .qie ming you ren ye .fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .yi qi fu yi tai zi you ci ju ye .ji qin er bu ran .qi su gu fei gui ci rang ye .suo shang zhe gao jie ye .gu fei gui li yi ye .suo shang zhe xing fa ye .shi zhao gao fu hu hai er jiao zhi yu .suo xi zhe fei zhan yi ren .ze yi ren zhi san zu ye .gu hu hai jin ri ji wei er ming ri she ren .zhong jian zhe wei zhi fei bang .shen ji zhe wei zhi yao yan .qi shi sha ren ruo ai cao jian ran .qi wei hu hai zhi xing e zai .bi qi suo yi dao zhi zhe fei qi li gu ye .bi yan yue ..bu xi wei li .shi yi cheng shi ..you yue ..qian che fu .hou che jie ..fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .qi yi shi ke zhi ye .ran er bu neng cong zhe .shi bu fa sheng zhi ye .qin shi zhi suo yi ji jue zhe .qi zhe ji ke jian ye .ran er bu bi .shi hou che you jiang fu ye .fu cun wang zhi bian .zhi luan zhi ji .qi yao zai shi yi .tian xia zhi ming .xian yu tai zi .tai zi zhi shan .zai yu zao yu jiao yu xuan zuo you .fu xin wei lan er xian yu jiao .ze hua yi cheng ye .kai yu dao shu zhi yi zhi zhi .ze jiao zhi li ye .ruo qi fu xi ji guan .ze zuo you er yi .fu hu .yue zhi ren .sheng er tong sheng .qi yu bu yi .ji qi chang er cheng su .lei shu yi er bu neng xiang tong .xing zhe you sui si er bu xiang wei zhe .ze jiao xi ran ye .chen gu yue xuan zuo you zao yu jiao zui ji .fu jiao de er zuo you zheng .ze tai zi zheng yi .tai zi zheng er tian xia ding yi ..shu .yue ..yi ren you qing .zhao min lai zhi ..ci shi wu ye .fan ren zhi zhi .neng jian yi ran .bu neng jian jiang ran .fu li zhe jin yu jiang ran zhi qian .er fa zhe jin yu ji ran zhi hou .shi gu fa zhi suo yong yi jian .er li zhi suo wei sheng nan zhi ye .ruo fu qing shang yi quan shan .xing fa yi cheng e .xian wang zhi ci zhi zheng .jian ru jin shi .xing ci zhi ling .xin ru si shi .ju ci zhi gong .wu si ru tian di er .qi gu bu yong zai .ran er yue li yun li yun zhe .gui jue e yu wei meng .er qi jiao yu wei miao .shi min ri qian shan yuan zui er bu zi zhi ye .kong yu yue ..ting song .wu you ren ye .bi ye shi wu song hu ..wei ren zhu ji zhe .mo ru xian shen qu she .qu she zhi ji ding yu nei .er an wei zhi meng ying yu wai yi .an zhe fei yi ri er an ye .wei zhe fei yi ri er wei ye .jie yi ji jian ran .bu ke bu cha ye .ren zhu zhi suo ji .zai qi qu she .yi li yi zhi zhi zhe .ji li yi .yi xing fa zhi zhi zhe .ji xing fa .xing fa ji er min yuan bei .zha yi ji er min he qin .gu shi zhu yu min zhi shan tong .er suo yi shi min shan zhe huo yi .huo dao zhi yi de jiao .huo ou zhi yi fa ling .dao zhi yi de jiao zhe .de jiao qia er min qi le .ou zhi yi fa ling zhe .fa ling ji er min feng ai .ai le zhi gan .huo fu zhi ying ye .qin wang zhi yu zun zong miao er an zi sun .yu tang wu tong .ran er tang wu guang da qi de xing .liu qi bai sui er fu shi .qin wang zhi tian xia .shi yu sui ze da bai .ci wang ta gu yi .tang wu zhi ding qu she shen er qin wang zhi ding qu she bu shen yi .fu tian xia .da qi ye .jin ren zhi zhi qi .zhi zhu an chu ze an .zhi zhu wei chu ze wei .tian xia zhi qing yu qi wang yi yi .zai tian zi zhi suo zhi zhi .tang wu zhi tian xia yu ren yi li le .er de ze qia .qin shou cao mu guang yu .de bei man mo si yi .lei zi sun shu shi shi .ci tian xia suo gong wen ye .qin wang zhi tian xia yu fa ling xing fa .de ze wang yi you .er yuan du ying yu shi .xia zeng e zhi ru chou .huo ji ji shen .zi sun zhu jue .ci tian xia zhi suo gong jian ye .shi fei qi ming xiao da yan xie .ren zhi yan yue ..ting yan zhi dao .bi yi qi shi guan zhi .ze yan zhe mo gan wang yan ..jin huo yan li yi zhi bu ru fa ling .jiao hua zhi bu ru xing fa .ren zhu hu bu yin yin .zhou .qin shi yi guan zhi ye .ren zhu zhi zun pi ru tang .qun chen ru bi .zhong shu ru di .gu bi jiu ji shang .lian yuan di .ze tang gao .bi wang ji .lian jin di .ze tang bei .gao zhe nan pan .bei zhe yi ling .li shi ran ye .gu gu zhe sheng wang zhi wei deng lie .nei you gong qing da fu shi .wai you gong hou bo zi nan .ran hou you guan shi xiao li .yan ji shu ren .deng ji fen ming .er tian zi jia yan .gu qi zun bu ke ji ye .li yan yue ..yu tou shu er ji qi ..ci shan yu ye .shu jin yu qi .shang dan bu tou .kong shang qi qi .kuang yu gui chen zhi jin zhu hu .lian chi jie li yi zhi jun zi .gu you ci si er wang lu ru .shi yi qing yi zhi zui bu ji tai fu .yi qi li zhu shang bu yuan ye .li bu gan chi jun zhi lu ma .cu qi chu zhe you fa .jian jun zhi ji zhang ze qi .zao jun zhi cheng che ze xia .ru zheng men ze qu .jun zhi chong chen sui huo you guo .xing lu zhi zui bu jia qi shen zhe .zun jun zhi gu ye .ci suo yi wei zhu shang yu yuan bu jing ye .suo yi ti mao da chen er li qi jie ye .jin zi wang hou san gong zhi gui .jie tian zi zhi suo gai rong er li zhi ye .gu tian zi zhi suo wei bo fu .bo jiu ye .er ling yu zhong shu tong qing yi yue chi qi shi zhi fa .ran ze tang bu wang bi hu .bei lu ru zhe bu tai po hu .lian chi bu xing .da chen wu nai wo zhong quan .da guan er you tu li wang chi zhi xin hu .fu wang yi zhi shi .er shi jian dang yi zhong fa zhe .tou shu er bu ji qi zhi xi ye .chen wen zhi .lv sui xian bu jia yu zhen .guan sui bi bu yi ju lv .fu chang yi zai gui chong zhi wei .tian zi gai rong er ti mao zhi yi .li min chang fu fu yi jing wei zhi yi .jin er you guo .di ling fei zhi ke ye .tui zhi ke ye .ci zhi si ke ye .mie zhi ke ye .ruo fu shu fu zhi .xi xie zhi .shu zhi si kou .bian zhi tu guan .si kou xiao li li ma er bang chi zhi .dai fei suo yi ling zhong shu jian ye .fu bei jian zhe xi zhi zun gui zhe zhi yi dan .wu yi nai ke yi jia ci ye .fei suo yi xi tian xia ye .fei zun zun gui gui zhi hua ye .fu tian zi zhi suo chang jing .zhong shu zhi suo chang chong .si er si er .jian ren an yi de ru ci er dun ru zhi zai .yu rang shi zhong xing zhi jun .zhi bo fa er mie zhi .yi shi zhi bo .ji zhao mie zhi bo .yu rang xin mian tun tan .bi bao xiang zi .wu qi er bu zhong .ren wen yu zi .yu zi yue ..zhong xing zhong ren xu wo .wo gu zhong ren shi zhi .zhi bo guo shi yu wo .wo gu guo shi bao zhi ..gu ci yi yu rang ye .fan jun shi chou .xing ruo gou zhi .yi er kang jie zhi zhong .xing chu hu lie shi .ren zhu shi ran ye .gu zhu shang yu qi da chen ru yu quan ma .bi jiang quan ma zi wei ye .ru yu guan tu .bi jiang guan tu zi wei ye .wan dun wang chi . gou wang jie .lian chi bu li .qie bu zi hao .gou ruo er ke .gu jian li ze shi .jian bian ze duo .zhu shang you bai .ze yin er ting zhi yi .zhu shang you huan .ze wu gou mian er yi .li er guan zhi er .you bian wu shen zhe .ze qi mai er li zhi er .ren zhu jiang he bian yu ci .qun xia zhi zhong .er zhu shang zhi shao ye .suo tuo cai qi zhi ye zhe cui yu qun xia ye .ju wang chi .ju gou wang .ze zhu shang zui bing .gu gu zhe li bu ji shu ren .xing bu zhi da fu .suo yi li chong chen zhi jie ye .gu zhe da chen you zuo bu lian er fei zhe .bu wei bu lian .yue .fu gui bu shi ..zuo wu hui yin luan nan nv wang bie zhe .bu yue wu hui .yue .wei bao bu xiu ..zuo ba ruan bu sheng ren zhe .bu wei ba ruan .yue .xia guan bu zhi ..gu gui da chen ding you qi zui yi .you wei chi ran zheng yi hu zhi ye .shang qian jiu er wei zhi hui ye .gu qi zai da qian da he zhi yu zhe .wen qian he ze bai guan ying .pan shui jia jian .zao qing shi er qing zui er .shang bu zhi fu xi yin er xing ye .qi you zhong zui zhe .wen ming er zi chi .shang bu shi ren jing er jia ye .qi you da zui zhe .wen ming ze bei mian zai bai .die er zi cai .shang bu shi zuo yi er xing zhi ye .yue ..zi da fu zi you guo er .wu yu zi you li yi ..yu zhi you li .gu qun chen zi xi .ying yi lian chi .gu ren jin jie xing .shang she lian li yi yi yu qi chen .er chen bu yi jie xing bao qi shang zhe .ze fei ren lei ye .gu hua cheng su ding .ze wei ren chen zhe zhu er wang shen .guo er wang jia .gong er wang si .li bu gou jiu .hai bu gou qu .wei yi suo zai .shang zhi hua ye .gu fu xiong zhi chen cheng si zong miao .fa du zhi chen cheng si she ji .fu yi zhi chen cheng si jun shang .shou yu han di zhi chen cheng si cheng guo feng jiang .gu yue sheng ren you jin cheng zhe .bi wu ci zhi ye .bi qie wei wo si .gu wu de yu zhi ju sheng .bi qie wei wo wang .gu wu de yu zhi ju cun .fu jiang wei wo wei .gu wu de yu zhi jie an .gu xing er wang li .shou jie er zhang yi .gu ke yi tuo bu yu zhi quan .ke yi ji liu chi zhi gu .ci li lian chi xing li yi zhi suo zhi ye .zhu shang he sang yan .ci zhi bu wei .er gu bi zhi jiu xing .gu yue ke wei chang tai xi zhe ci ye .
li hua dan bai liu shen qing .liu xu fei shi hua man cheng .chou chang dong lan yi zhu xue .ren sheng kan de ji qing ming .
kuang xin geng ni zhe lai kan .ling shuang lie huo chui wu yan .yi lu yin xia shai bu gan .
yu ting fu rui se .yin bang zao xiang hui .yun zhuan hua ying gai .xia piao ye zhui qi .
jiang jun zuo zhen gu qian zhou .shui ni shan chun jie qi rou .qing ye man cheng si guan san .xing ren bu xin shi bian tou .jian li gong diao si zhen bing .fan ren bu gan jin dong xing .yan bian qian li hun wu shi .wei jian ping an huo ru cheng .
you qin ke wen yu dong ye zhu ren yue ..wen zhi qian lun yue ..zhi shi zhi yin an yi le .wang guo zhi yin ai yi si ..fu zhi luan zai zheng .er yin sheng ying zhi .gu ai si zhi qing .biao yu jin shi .an le zhi xiang .xing yu guan xian ye .you zhong ni wen shao .shi yu shun zhi de .ji zha ting xian .zhi zhong guo zhi feng .si yi ran zhi shi .xian xian suo bu yi ye .jin zi du yi wei sheng wu ai le .qi li he ju .ruo you jia xun .jin qing wen qi shuo ..zhu ren ying zhi yue ..si yi jiu zhi .mo ken zheng jiu .gu ling li shi lan yu ming shi .jin meng qi dao .jiang yan qi yi yu yan .fu tian di he de .wan wu gui sheng .han shu dai wang .wu xing yi cheng .gu zhang wei wu se .fa wei wu yin .yin sheng zhi zuo .qi you chou wei zai yu tian di zhi jian .qi shan yu bu shan .sui zao yu zhuo luan .qi ti zi ruo er bu bian ye .qi yi ai zeng yi cao .ai le gai du zai .ji gong shang ji bi .sheng yin ke xie .ci ren xin zhi yuan .qing yu zhi suo zhong .gu ren zhi qing bu ke zi .yu bu ke ji gu .yin qi suo yong .mei wei zhi jie .shi ai bu zhi shang .le bu zhi yin .si qi da jiao ye .ran .le yun le yun .zhong gu yun hu zai .ai yun ai yun .ku qi yun hu zai .yin zi er yan .yu bo fei li jing zhi shi .ge wu fei bei ai zhi zhu ye .he yi ming zhi .fu shu fang yi su .ge ku bu tong .shi cuo er yong zhi .huo wen ku er huan .huo ting ge er qi .ran er ai le zhi qing jun ye .jin yong jun tong zhi qing .an ..qi .ben zuo .gan ..you tuo tong zi .yi .shi shuo .wen xue pian .zhu gai bu ..er fa wan shu zhi sheng .si fei yin sheng zhi wu chang zai .ran sheng yin he bi .gan ren zhi zui shen zhe ye .lao zhe ge qi shi .le zhe wu qi gong .fu nei you bei tong zhi xin .ze ji qie ai yan .yan bi cheng shi .sheng bi cheng yin .za er yong zhi .ju er ting zhi .xin dong yu he sheng .qing gan yu ku yan .jie tan wei jue .er qi ti liu lian yi .fu ai xin cang yu ku xin nei .yu he sheng er hou fa .he sheng wu xiang .er ai xin you zhu .fu yi you zhu zhi ai xin .yin hu wu xiang zhi he sheng .qi suo jue wu .wei ai er yi .qi fu zhi .chui wan bu tong .er shi qi zi yi .zai .feng su zhi liu .sui cheng qi zheng .shi gu guo shi ming zheng jiao zhi de shi .shen guo feng zhi sheng shuai .yin yong qing xing yi feng qi shang .gu yue .wang guo zhi yin ai yi si .ye . fu xi .nu .ai .le .ai .zeng .can .ju .fan ci ba zhe .sheng min suo yi jie wu chuan qing .qu bie you shu .er bu ke yi zhe ye .fu wei yi gan ku wei cheng .jin yi jia xian er xin ai .yi yi yu er qing zeng .ze ai zeng yi shu wo .er xian yu yi shu bi ye .ke yi wo ai er wei zhi ai ren .wo zeng er wei zhi zeng ren .suo xi ze wei zhi xi wei .suo nu er wei zhi nu wei zai .you ci yan zhi .ze wai nei shu yong .bi wo yi ming .sheng yin zi dang yi shan e wei zhu .ze wu guan yu ai le .ai le zi dang yi qing gan .ze wu xi yu sheng yin .ming shi ju qu .ze jin ran ke jian yi .qie ji zi zai lu .cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..qi tu ren sheng yi jue zang fou zai .you zhong ni wen .shao ..tan qi yi zhi .shi yi zi jie .he bi yin sheng yi zhi yu shun zhi de .ran hou tan mei xie .jin cu ming qi yi duan .yi ke si guo ban yi ..qin ke nan yue ..ba fang yi su .ge ku wan shu .ran qi ai le zhi qing .bu de bu jian ye .fu xin dong yu zhong .er sheng chu yu xin .sui tuo zhi yu ta yin .ji zhi yu yu sheng .shan ting cha zhe .yao zi jue zhi bu shi de guo ye .xi bo ya li qin er zhong zi zhi qi suo zhi .li ren ji qing er zi chan shi qi xin ai .lu ren chen ku er yan yuan shen qi sheng li .fu shu zi zhe .qi fu jia zhi yu chang yin .jie yan yu qu du zai .xin qi zhe ze xing wei zhi dong .qing bei zhe ze sheng wei zhi ai .ci zi ran xiang ying .bu ke de tao .wei shen ming zhe neng jing zhi er .fu neng zhe bu yi sheng zhong wei nan .bu neng zhe bu yi sheng gua wei yi .jin bu ke yi wei yu shan ting .er wei zhi sheng wu ke cha zhi li .jian fang su zhi duo bian .er wei sheng yin wu ai le ye ..you yun ..xian bu yi yan ai .yu bu yi yan zeng .ran ze you xian ran hou ai sheng .you yu ran hou zeng cheng .dan bu dang gong qi ming er .ai le zhi zuo .yi you you er ran .ci wei sheng shi wo ai .yin shi wo le ye .gou ai le you sheng .geng wei you shi .he de ming shi ju qu xie ..you yun ..ji zi cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..zhong ni tan .shao .yin zhi yi zhi .shi yi zi jie .shi he yan yu .qie shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .shi juan jin qu .er zi ye shi wang guo zhi yin .ning fu jiang shi er hou xia yan .xi li ran hou li ping zai .si jie shen miao du jian .bu dai liu wen ji ri .er yi zong qi ji xiong yi .shi yi qian shi yi wei mei tan .jin zi yi qu qu zhi jin zhi .qi suo jian er wei xian .wu nai wu qian xian zhi shi wei .fu fu zi zhi miao cha xie ..zhu ren da yue ..nan yun .sui ge ku wan shu .shan ting cha zhe yao zi jue zhi .bu jia zhi yu chang yin .bu jie yan yu qu du .zhong zi zhi tu yun yun shi ye .ci wei xin bei zhe .sui tan xiao gu wu .qing huan zhe .sui fu ying zi jie .you bu neng yu wai xing yi zi ni .kuang cha zhe yu yi si ye .yi wei jiu ling sheng yin zhi wu chang .you wei dang you ai le er .you yue ..ji zi ting sheng .yi zhi zhong guo zhi feng .shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .an ru suo yun .ci wei wen wang zhi gong de .yu feng su zhi sheng shuai .jie ke xiang zhi yu sheng yin .sheng zhi qing zhong .ke yi yu hou shi .xiang juan zhi qiao .neng de zhi yu jiang lai .ruo ran zhe .san huang wu di .ke bu jue yu jin ri .he du shu shi zai .ruo ci guo ran ye .ze wen wang zhi cao you chang du .shao wu zhi yin you ding shu .bu ke za yi ta bian .cao yi yu sheng ye .ze xiang suo wei sheng yin zhi wu chang .zhong zi zhi chu lei .yu shi hu zhi yi .ruo yin sheng wu chang .zhong zi chu lei .qi guo ran xie .ze zhong ni zhi shi wei .ji zha zhi shan ting .gu yi wu yi .ci jie su ru wang ji .yu shen qi shi er zhui wei er .yu ling tian xia huo sheng yin zhi dao .bu yan li yi jin ci .er tui shi shen miao nan zhi .hen bu yu qi ting yu dang shi .mu gu ren er zi tan .si suo .da wang hou sheng ye .fu tui lei bian wu .dang xian qiu zhi zi ran zhi li .li yi ding .ran hou jie gu yi yi ming zhi er .jin wei de zhi yu xin .er duo shi qian yan yi wei tan zheng .zi ci yi wang .kong qiao li bu neng ji ...you nan yun ..ai le zhi zuo .you ai zeng zhi you xian yu .ci wei sheng shi wo ai er yin shi wo le .gou ai le you sheng .geng wei you shi yi .fu wu se you hao chou chou .wu sheng you shan e .ci wu zhi zi ran ye .zhi yu ai yu bu ai .xi yu bu xi .ren qing zhi bian .tong wu zhi li .wei zhi yu ci .ran jie wu yu yu nei .dai wu er cheng er .zhi fu ai le zi yi shi hui .xian gou yu xin .dan yin he sheng yi zi xian fa .gu qian lun yi ming qi wu chang .jin fu jia ci tan yi zheng ming hao er .bu wei ai le fa yu sheng yin .ru ai zeng zhi sheng yu xian yu ye .ran he sheng zhi gan ren xin .yi you jiu li zhi fa ren qing ye .jiu yi gan ku wei zhu .er zui zhe yi xi nu wei yong .qi jian huan qi wei sheng fa .er wei sheng you ai le .bu ke jian xi nu wei jiu shi .er wei jiu you xi nu zhi li ye ..qin ke nan yue ..fu guan qi cai se .tian xia zhi tong yong ye .xin bian yu nei er se ying yu wai .jiao ran ke jian .gu wu zi bu yi .fu sheng yin .qi zhi ji zhe ye .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi long sha .tong jian yi yu yi shen .he du yu sheng bian dang yi xie .fu xi nu zhang yu se zhen .ai le yi yi xing yu sheng yin .sheng yin zi dang you ai le .dan an zhe bu neng shi zhi .zhi zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .jin meng gu mian qiang er bu wu .li lou zhao qiu hao yu bai xun .yi ci yan zhi .ze ming an shu neng yi .bu ke shou zhi chi zhi du .er yi li lou zhi cha .zhi zhong tong zhi ting .er cai zhong zi zhi cong .jie wei gu ren wei wang ji ye ..zhu ren da yue ..nan yun .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi jiang sha .ai le zhi qing .bi xing yu sheng yin .zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .bi ruo suo yan .ze zhuo zhi zhi bao .shou yang zhi ji .bian he zhi yuan .bo qi zhi bei .xiang ru zhi han nu .bu zhan zhi bu zhi .qian bian bai tai .shi ge fa yi yong zhi ge .tong qi shu dan zhi wei .ze zhong zi zhi tu .ge shen qi qing yi .er wei ting sheng zhe bu yi gua zhong yi si .cha qing zhe bu yi da xiao wei yi .tong chu yi shen zhe .qi yu shi zhi ye .she shi cong xia .ze zi ye zhi tu .yi dang fu cao lv ming guan .yi kao qi yin .zhi nan feng zhi sheng shuai .bie ya .zheng zhi yin zheng ye .fu shi xin zhi yu shen jue .xun mu zhi yu ai qi .tong yong chu lei .shi di ya chang zhi .bi bu yan le lei tian er ai lei ku .si ke zhi yi .he zhe .ji ye rou han ..ze bian chu .wu zhu yu ai le .you .jiu zhi nang lu .sui ze ju bu tong .er jiu wei bu bian ye .sheng ju yi ti zhi suo chu .he du dang han ai le zhi li ye .qie fu .xian chi ...liu jing ...da zhang ...shao xia ..ci xian wang zhi zhi le .suo yi dong tian di .gan gui shen .jin bi yun sheng yin mo bu xiang qi ti er chuan qi xin .ci bi wei zhi le bu ke tuo zhi yu gu shi .bi xu sheng ren li qi xian guan .er nai ya yin de quan ye .shun ming kui .ji shi fu shi .ba yin ke xie .shen ren yi he ..yi ci yan zhi .zhi le sui dai sheng ren er zuo .bu bi sheng ren zi zhi ye .he zhe .yin sheng you zi ran zhi he .er wu xi yu ren qing .ke xie zhi yin .cheng yu jin shi .zhi he zhi sheng .de yu guan xian ye .fu xian hao zi you xing ke cha .gu li gu yi ming an yi gong er .ruo nai yi shui ji shui .shu yi zhi zai ..qin ke nan yue ..sui zhong yu you yin .zu zhao gong nan .ran qi da li .dang you suo jiu .ruo ge lu wen niu ming .zhi qi san zi wei xi .shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu shi bi bai .yang she mu ting wen er ti .er shen qi sang jia .fan ci shu shi .jie xiao yu shang shi .shi yi xian jian lu zai .tui ci er yan .ze sheng shuai ji xiong .mo bu cun hu sheng yin yi .jin ruo fu wei zhi wu wang .ze qian yan wang ji .jie wei qi wu .wu yong zhi ye .yi yan tong lun .wei zhi huo an .ruo neng ming si suo yi .xian qi suo you .she er lun ju ji .yuan zhong wen zhi ..zhu ren da yue ..wu wei neng fan san yu zhe .de yi er wang yan .shi yi qian lun lue er wei xiang .jin fu fan xun huan zhi nan .gan bu zi yi jie xie .fu lu niu neng zhi xi li zhi sang sheng .ai san zi zhi bu cun .han bei jing nian .su yuan ge lu .ci wei xin yu ren tong .yi yu shou xing er .ci you wu zhi suo yi ye .qie niu fei ren lei .wu dao xiang tong .ruo wei ming shou jie neng you yan .ge lu shou xing du xiao zhi .ci wei cheng qi yu er lun qi shi .you yi chuan yi yan er .bu wei kao sheng yin er zhi qi qing .ze fei suo yi wei nan ye .ruo wei zhi zhe wei dang chu wu er da .wu suo bu zhi .jin qie xian yi qi suo yi zhe .qing wen .sheng ren zu ren hu yu .dang zhi qi suo yan fou hu .nan zhe bi yue zhi zhi .zhi zhi zhi li he yi ming zhi .yuan jie zi zhi nan yi li jian shi zhi yu .huo dang yu guan jie shi qi yan xie .jiang chui lv ming guan xiao qi yin xie .guan qi cai se he qi xin xie .ci wei zhi xin zi you qi se .sui zi bu yan .you jiang zhi zhi .zhi zhi zhi dao .ke bu dai yan ye .ruo chui lv xiao yin yi zhi qi xin .jia ling xin zhi yu ma er wu yan lu .cha zhe gu dang you lu yi zhi ma ye .ci wei xin bu xi yu suo yan .yan huo bu zu yi zheng xin ye .ruo dang guan jie er zhi yan .ci wei ru zi xue yan yu suo shi .ran hou zhi zhi .ze he gui yu cong ming zai .fu yan .fei zi ran yi ding zhi wu .wu fang shu su .tong shi yi hao .ju yi ming yi wei biao shi er .fu sheng ren qiong li .wei zi ran ke xun .wu wei bu zhao .gou wu wei bu zhao .li bi ze sui jin bu jian .gu yi yu zhi yan bu de qiang tong .tui ci yi wang .ge lu zhi bu zhi niu ming .de bu quan hu ..you nan yun ..shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu duo si sheng .ci you wu zhi suo yi ye .qing wen shi kuang chui lv zhi shi .chu guo zhi feng xie .ze xiang qu qian li .sheng bu zu da .ruo zheng shi chu feng lai ru lv zhong xie .ze chu nan you wu .yue .bei you liang .song .gou bu jian qi yuan .xi yi shi zhi zai .fan yin yang fen ji .ran hou cheng feng .qi zhi xiang gan .chu di er fa .he de fa chu ting .lai ru jin hu .qie you lv lv fen si shi zhi qi er .shi zhi er qi dong .lv ying er hui yi .jie zi ran xiang dai .bu jia ren yi wei yong ye .shang sheng xia sheng .suo yi jun wu sheng zhi he .xu gang rou zhi fen ye .ran lv you yi ding zhi sheng .sui dong chui zhong lv .qi yin zi man er wu sun ye .jin yi jin ren zhi qi .chui wu yun zhi lv .chu feng an de lai ru qi zhong .yu wei ying suo xie .feng wu xing .sheng yu lv bu tong .ze xiao li zhi di .wu qu yu feng lv .bu qi ran hu .qi du shi kuang duo shi bo wu .zi you yi zhi sheng bai zhi xing .yu gu zhong xin er tuo yi shen wei .ruo bo chang qian zhi xu jing gong shou zai ..you nan yun ..yang she mu ting wen er ti er shen qi sang jia .fu qing wen he you zhi zhi .wei shen xin du wu an yu er dang xie .chang wen er ti ruo ci qi da er e .jin zhi ti sheng si xi zhi ti sheng .gu zhi qi sang jia xie .ruo shen xin du wu an yu zhi dang .fei li zhi suo de ye .sui yue ting ti .wu qu yan yu er sheng yi .ruo yi chang wen zhi sheng wei e .gu zhi jin ti dang e .ci wei yi jia sheng wei du .yi xiao yi zhi ti ye .fu sheng zhi yu yin .you xing zhi yu xin ye .you xing tong er qing guai .mao shu er xin jun zhe .he yi ming zhi .sheng ren qi xin deng de er xing zhuang bu tong ye .gou xin tong er xing yi .ze he yan hu guan xing er zhi xin zai .qie kou zhi ji qi wei sheng .he yi yu lai .na qi er ming xie .ti sheng zhi shan e .bu you er kou ji xiong .you qin se zhi qing zhuo bu zai cao zhe zhi gong zhuo ye .xin neng bian li shan tan .er bu neng ling nei .diao li .you gu zhe neng shan qi qu du .er bu neng ling qi bi qing he ye .qi bu jia miao gu er liang ..bu yin hui xin er diao .ran ze xin zhi yu sheng .ming wei er wu .er wu zhi cheng ran .ze qiu qing zhe bu liu guan yu xing mao .kui xin zhe bu jie ting yu sheng yin ye .cha zhe yu yin sheng yi zhi xin .bu yi wai hu .jin jin mu wei dai zhi yu lao cheng .er zhuan xin zuo ri zhi sheng .yi zheng jin ri zhi ti .qi bu wu zhong yu qian shi hao qi zhe cong er cheng zhi zai ..qin ke nan yue ..wu wen bai zhe bu xiu zou .suo yi quan ye .wu xin wei yan er yan .nan fu geng cong qi yu .jin ping he zhi ren .ting zheng di pi pa .ze xing zao er zhi yue .wen qin se zhi yin .ze ting jing er xin xian .tong yi qi zhi zhong .qu yong mei shu .ze qing sui zhi bian .zou qin sheng ze tan xian er kang kai .li qi chu ze qing yi er si zhuan .si jiao nong ze huan fang er yu qie .xin wei sheng bian .ruo ci qi zhong .gou zao jing you sheng .ze he wei xian qi ai le .er dan yun zhi he zhi sheng .wu suo bu gan .tuo da tong yu sheng yin .gui zhong bian yu ren qing .de wu zhi bi bu ming ci zai ..zhu ren da yue ..nan yun .pi pa .zheng .di ling ren zao yue .you yun .qu yong mei shu er qing sui zhi bian .ci cheng suo yi shi ren chang gan ye .pi pa .zheng .di .jian cu er sheng gao .bian zhong er jie shu .yi gao sheng yu shu jie .gu shi ren xing zao er zhi yue .you ling duo jing er .zhong gu hai xin .gu .wen gu pi zhi yin .si jiang shuai zhi chen ..gai yi sheng yin you da xiao .gu dong ren you meng jing ye .qin se zhi ti .jian liao er yin pi .bian xi er sheng qing .yi pi yin yu xi bian .bu xu xin jing ting .ze bu jin qing he zhi ji .shi yi ting jing er xin xian ye .fu qu yong bu tong .yi you shu qi zhi yin er .qi chu zhi qu .duo zhong gu qing yi .bian miao gu si zhuan .jiao nong zhi yin .yi zhong sheng zhi mei .hui wu yin zhi he .qi ti shan er yong bo .gu xin chi yu zhong li .wu yin hui .gu huan fang er yu qie .ran jie yi dan .fu .gao .pi .shan .e wei ti .er ren qing yi zao .jing er rong duan .ci wei sheng yin zhi ti .jin yu shu ji .qing zhi ying sheng .yi zhi yu zao jing er .fu qu yong mei shu .er qing zhi chu bian .you zi wei yi mei .er kou zhe shi zhi ye .wu wei wan shu .er da tong yu mei .qu bian sui zhong .yi da tong yu he .mei you gan .he you le .ran sui qu zhi qing .jin yu he yu .ying mei zhi kou .jue yu gan jing .an de ai le yu qi jian zai .ran ren qing bu tong .ge shi suo jie .ze fa qi suo huai .ruo yan ping he .ai le zheng deng .ze wu suo xian fa .gu zhong de zao jing .ruo you suo fa .ze shi you zhu yu nei .bu wei ping he ye .yi ci yan zhi .zao jing zhe .sheng zhi gong ye .ai le zhe .qing zhi zhu ye .bu ke jian sheng you zao jing zhi ying .yin wei ai le zhe jie you sheng yin ye .qie sheng yin sui you meng jing .meng jing ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .he yi ming zhi .fu hui bin ying tang .jiu han zou qin .huo xin ran er huan .huo can er qi .fei jin ai yu bi .dao le yu ci ye .qi yin wu bian yu xi .er huan qi bing yong .si fei .chui wan bu tong .xie .fu wei wu zhu yu xi nu .yi ying wu zhu yu ai le .gu huan qi ju jian .ruo zi pian gu zhi yin .han yi zhi zhi sheng .qi suo fa ming .ge dang qi fen .ze yan neng jian yu qun li .zong fa zhong qing xie .you shi yan zhi .sheng yin yi ping he wei ti .er gan wu wu chang .xin zhi yi suo si wei zhu .ying gan er fa .ran ze sheng zhi yu xin .shu tu yi gui .bu xiang jing wei .yan de ran tai he yu huan qi .zhui xu ming yu ai le zai .qin ke nan yue ..lun yun .meng jing zhi yin .ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .shi yi jiu han zou qin er huan qi bing yong .ci yan pian bing zhi qing xian ji yu nei .gu huai huan zhe zhi ai yin er fa .nei qi zhe yu le sheng er gan ye .fu yin sheng zi dang you yi ding zhi ai le .dan sheng hua chi huan bu ke cang zu .bu neng dui yi .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu jin ai le tong shi er ying er .sui er qing ju jian .ze he sun yu sheng yin you ding li xie .zhu ren da yue ..nan yun .ai le zi you ding sheng .dan pian zhong zhi qing .bu ke zu yi .gu huai qi zhe yu le sheng er ai er .ji ru suo yan .sheng you ding fen .jia shi .lu ming .zhong zou .shi le sheng ye .er ling qi zhe yu zhi .sui sheng hua chi huan .dan dang bu neng shi bian ling huan er .he de geng yi ai xie .you yi jue zhi huo .sui wei neng wen yi shi .bu yi fu zeng qi han yi .fu huo fei long han zhi wu .le fei zeng ai zhi ju ye .li xian gao tang er huan qi bing yong zhe .zhi zhi he zhi fa zhi dao qing .gu ling wai wu suo gan de zi jin er .nan yun .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu ling ai le tong shi er ying er .fu yan ai zhe .huo jian ji zhang er qi .huo du yu fu er bei .tu yi gan ren wang er wu cun .tong shi xian er xing qian .qi suo yi hui zhi .jie zi you you .bu wei chu di er sheng ai .dang xi er lei chu ye .jin jian ji zhang yi zhi gan .ting he sheng er liu ti zhe .si fei he zhi suo gan .mo bu zi fa ye ..qin ke nan yue ..lun yun .jiu han zou qin er huan qi bing yong .yu tong ci yan .gu da yi pian qing gan wu er fa er .jin qie yin xin er yan .ming zhi yi cheng xiao .fu ren xin bu huan ze qi .bu qi ze huan .ci qing zhi zhi da yu ye .ran qi shi qi zhi shang .xiao shi huan zhi yong .gai wen qi .chu zhi qu zhe .wei du qi ai ti zhi rong .er wei zeng jian xiao jue zhi mao .ci bi qi .chu zhi qu .yi ai wei ti .gu qi suo gan .jie ying qi du liang .qi tu yi duo zhong er shao bian .ze zhi qing yi er si zhuan xie .ruo cheng neng zhi qi .ze sheng yin zhi you ai le .duan ke zhi yi ..zhu ren da yue ..sui ren qing gan yu ai le .ai le ge you duo shao .you ai le zhi ji .bu bi tong zhi ye .fu xiao ai rong huai .shen bei er qi .ai zhi fang ye .xiao huan yan yue .zhi le xin yu .le zhi li ye .he yi ming zhi .fu zhi qin an yu .ze tian ruo zi ran .suo zi de ye .ji zai wei ji .jin ran hou ji .ze .bu ji ren wu .you ci yan zhi .ren wu zhi bu ruo xiang zhi zi de .qi bu ran zai ..zhi fu xiao jue sui chu yu huan qing .ran zi yi li cheng you fei zi ran ying sheng zhi ju ye .ci wei le zhi ying sheng .yi zi de wei zhu .ai zhi ying gan .yi chui ti wei gu .chui ti ze xing dong er ke jue .zi de ze shen he er wu you .shi yi guan qi yi er bu shi qi tong .bie qi wai er wei cha qi nei er .ran xiao jue zhi bu xian yu sheng yin .qi du qi chu zhi qu xie .jin bu qiu le yu zi de zhi yu .er yi wu xiao jue wei qi .chu ti ai .qi bu zhi ai er bu shi le hu ..qin ke wen yue ..zhong ni you yan ..yi feng yi su .mo shan yu le ..ji ru suo lun .fan bai ai le .jie bu zai sheng .ji yi feng yi su .guo yi he wu xie .you gu ren shen mi mi zhi feng .yi xin yao er zhi sheng .gu yue ..fang zheng sheng .yuan ning ren ..ran ze zheng wei zhi yin ji ming qiu yi xie shen ren .gan wen zheng ya zhi ti .long bi suo ji .feng su cheng yi .xi you er ji .xing zhong wen zhi .yi wu suo yi ..zhu ren ying zhi yue ..fu yan yi feng yi su zhe .bi cheng shuai bi zhi hou ye .gu zhi wang zhe .cheng tian li wu .bi chong jian yi zhi jiao .yu wu wei zhi zhi .jun jing yu shang .chen shun yu xia .xuan hua qian tong .tian ren jiao tai .ku gao zhi lei .jin yu ling ye .liu he zhi nei .mu yu hong liu .dang di chen gou .qun sheng an yi .zi qiu duo fu .mo ran cong dao .huai zhong bao yi .er bu jue qi suo yi ran ye .he xin zu yu nei .he qi jian yu wai .gu ge yi xu zhi .ren wu yi xuan qing .ran hou wen zhi yi cai zhang .zhao zhi yi feng ya .bo zhi yi ba yin .gan zhi yi tai he .dao qi shen qi .yang er jiu zhi .ying qi qing xing .zhi er ming zhi .shi xin yu li xiang shun .qi yu sheng xiang ying .he hu hui tong .yi ji qi mei .gu kai le zhi qing .jian yu jin shi .han hong guang da .xian yu yin sheng ye .ruo yi wang ze wan guo tong feng .fang rong ji mao .fu ru qiu lan .bu qi er xin .bu mou er cheng .mu ran xiang ai .you shu jin cai .er can bing ke guan ye .da dao zhi long .mo sheng yu zi .tai ping zhi ye .mo xian yu ci .gu yue ..yi feng yi su .mo shan yu le ..le zhi wei ti .yi xin wei zhu .gu wu sheng zhi le .min zhi fu mu ye .zhi ba yin hui xie .ren zhi suo yue .yi zong wei zhi le .ran feng su yi yi .bu zai ci ye .fu yin sheng he bi .ren qing suo bu neng yi zhe ye .shi yi gu ren zhi qing zhi bu ke fang .gu yi qi suo dun .zhi yu zhi bu ke jue .gu yin qi suo zi .wei ke feng zhi li .zhi ke dao zhi le .kou bu jin wei .le bu ji yin .kui zhong shi zhi yi .du xian yu zhi zhong .wei zhi jian ze .shi yuan jin tong feng .yong er bu jie .yi suo yi jie zhong xin .zhuo bu qian ye .gu xiang xiao xiang shu yi sui zhi bian .si zhu yu zu dou bing cun .yu mao yu yi rang ju yong .zheng yan yu he sheng tong fa .shi jiang ting shi sheng ye .bi wen ci yan .jiang guan shi rong ye .bi chong ci li .li you bin zhu sheng jiang .ran hou chou cu xing yan .yu shi yan yu zhi jie .sheng yin zhi du .yi rang zhi yi .dong zhi zhi shu .jin tui xiang xu .gong wei yi ti .jun chen yong zhi yu chao .shu shi yong zhi yu jia .shao er xi zhi .chang er bu dai .xin an zhi gu .cong shan ri qian .ran hou lin zhi yi jing .chi zhi yi jiu er bu bian .ran hou hua cheng .ci you xian wang yong le zhi yi ye .gu chao yan pin xiang .jia le bi cun .shi yi guo shi cai feng su zhi sheng shuai .ji zhi le gong .xuan zhi guan xian .shi yan zhi zhe wu zui .wen zhi zhe zu yi zi jie .ci you xian wang yong le zhi yi ye .ruo fu zheng sheng .shi yin sheng zhi zhi miao .miao yin gan ren .you mei se huo zhi .dan .huang jiu .yi yi sang ye .zi fei zhi ren .shu neng yu zhi .xian wang kong tian xia liu er bu fan .gu ju qi ba yin .bu du qi sheng .jue qi da he .bu qiong qi bian .juan yao tiao zhi sheng .shi le er bu yin .you da geng bu he .bu ji shao yao zhi wei ye .ruo liu su qian jin .ze sheng bu zu yue .you fei suo huan ye .ruo shang shi qi dao .guo sang qi ji .nan nv ben sui .yin huang wu du .ze feng yi ci bian .su yi hao cheng .shang qi suo zhi .ze qun neng si zhi .le qi suo xi .ze he yi zhu zhi .tuo yu he sheng .pei er chang zhi .cheng dong yu yan .xin gan yu he .feng su yi cheng .yin er ming zhi .ran suo ming zhi sheng .wu zhong yu yin xie ye .yin zhi yu zheng tong hu xin .ya .zheng zhi ti .yi zu yi guan yi ..

译文及注释

译文
邻(lin)居闻讯而来,围观的人在矮墙后挤得满满的,无不(bu)感慨叹息。
谁能如我春来独愁,到此美景只知一味狂饮?
我这山野之人一醉醒来之时,百尺高的老松树正衔着半轮明月。
饱食终日无忧虑,日出而作日入眠。
  仲尼听说这件事后说:“弟子们记住,季家的老夫人不图安逸!”
杨柳青青江水宽又平,听见情郎江上踏歌声。
破额山前,美玉一般碧绿(lv)的江水向东而流;诗人啊(a),你竟像在遥远的地方站立船头。
山中还有增城九重,它的高度有几里?
大家都感谢王子的恩德,不惜献出自己的生命。
百年来的明日能有多少呢?请诸位听听我的《《明日歌》钱福 古诗》。
为此她夜夜在枕上暗自垂(chui)泪感伤,为此她经过(guo)花丛间也不免有了断肠的思量。
雨滴自己滴到台阶前的大梧桐叶,关您什么事呢而作哀伤的吟唱?

注释
6、春宫:亦称东宫,是太子居住的地方,后人常借指太子。
⑥流霞:仙酒名。李商隐《武夷山诗》:“只得流霞酒一杯。”句中也指醉颜。
[94]“腾文鱼”二句:飞腾的文鱼警卫着洛神的车乘,众神随着叮当作响的玉鸾一齐离去。腾,升。文鱼,神话中一种能飞的鱼。警乘,警卫车乘。玉銮,鸾鸟形的玉制车铃,动则发声。偕逝,俱往。
枭(xiāo):又称鸺鹠(xiū liú),一种凶猛的鸟,猫头鹰。
②濯:洗。濯足:指去尘世的污垢。 
⑴此诗一作《寄李员外》,一作《寄李亿员外》。
16、排摈:排斥、摈弃。

赏析

  “鹤氅毳疏无实事,木棉花冷得虚名”是从侧面表现绫袄的优点。鹤氅是古代官僚贵族时髦的披戴,木棉在当时也是珍稀品。它们徒有虚名,不如丝绵,更加补托出诗人这件用丝绵所絮绫袄的实用舒适。这几句(ju)分别从用料、御寒的效果、与鹤氅、木棉的对比几个方面表现了这件新袄的不凡,穿着这样高级舒适的衣服,宴安侵夜,安然隐睡到天明也就不奇怪了。然而,诗人其实是不能够“卧稳昏昏睡到明”。“百姓多寒无可救,一身独暖亦何情!”作了鲜明的回答。想到大多数贫民百姓都处在饥寒交迫之中,无法得到救济,他独独一个人温暖,心中滋味并不好受。因为想着农民的艰难,致使他的耳旁经常响起贫民冻馁饥饿之声,这当然是一种错觉,这种错觉的产生,却是诗人日夜为贫寒百姓思虑所致。“心中为念农桑苦,耳里如闻饥冻声”真挚地表达了诗人为贫民着想的可贵精神。
  “《去者日以疏》佚名 古诗,来者日以亲。”互为错综的这两句,既是由因而果(er guo),也是相辅相成。天地,犹如万物的逆旅;人生,犹如百代的过客,本来就短促万分,更何况又是处于那一个“白骨露于野,千里无鸡鸣”(曹操《蒿里行》)的灾难重重的时代。死去的人岁月长了,印象不免由模糊而转为空虚、幻灭。新生下来的一辈,原来自己不熟悉他们,可经过一次次接触,就会印象加深。去的去了,来的来了。今日之“去”,曾有过往昔之“来”;而今日之“来”,当然也会有来日之“去”。这不仅和王羲之《兰亭集序》中所说的“后之视今,亦犹今之视昔”相似,此外也更说明一点:东汉末年以至魏晋文人,他们的心理空间的确宽广。他们喜爱对人生进行探索,对命运进行思考。按照这首诗的时间的逻辑顺序看来,作者应该是先写走出郭门,看到遍野古墓,油然怆恻,萌起了生死存亡之痛、人天廖廓之想,然后再推开一笔,发挥世事代谢、岁月无常的哲理。可是作者偏不这样写,而是猛挥其雷霆万钧之笔,乍一开头,就写下了这样苍苍莽莽、跨越古今、隐含着人世间无限悲欢离合之情的两句。从技巧上说是以虚带实,以虚涵实;从作者的思维定势说,则是在诗篇开头,已经凭宏观纵目,指向了人事代谢的流动性,从而针对这一“来”一“去”进行洞察性的观照和内窥性的反思。
  或疑劫迁西内,宫禁秘密,子美远游西蜀,何从遽知之?曰:蜀有节镇,国家大事,岂有不知者。故曰朝廷问府主。其以杜鹃比君,本缘望帝而寓言,非擅喻禽鸟也。
  诗的前四句说兰、桂这些“草木君子”只要逢时就会欣欣向荣,生机盎然。兰叶在春风吹拂下“葳蕤”繁茂,桂花在仲秋明月的辉映下更显“皎洁”秀丽。春兰秋桂生意勃发,也给季节带来了荣耀,春、秋因兰、桂而成为美好的季节。这里既包含了朴素的历史唯物主义思想,说明了时势造英雄,英雄壮时势的客观辩证法;也表达了真正的贤人志士只有在政治开明的时代才能施展自己的才华抱负的思想,流露了自己对重新“遇时”的渴望。
  这首绝句的艺术特点是构思上即兴寄情,直抒胸臆;表现上白描直抒,笔墨粗放。诗人仿佛一下子就被那城下少年打猎活动吸引住,好像出口成章地赞扬他们生龙活虎的行为和性格,一气呵成,不假思索。它的细节描写如实而有夸张,少年性格典型而有特点。诗人善于抓住生活现象的本质和特征,并能准确而简炼地表现出来,洋溢着生活气息和浓郁的边塞情调。在唐人边塞诗中,这样热情赞美各族人民生活习尚的作品,实在不多,因而这首绝句显得可贵。
  《马说》是一篇说理文,似寓言而实非寓言,用比喻说理却并未把所持的论点正面说穿,没有把个人意见强加给读者。通过形象思维来描述千里马的遭遇,提出事实,省却了讲大道理的笔墨,作者利用了古汉语中虚词(语助词、感叹词和连接词),体现出一唱三叹的滋味和意境。伯乐的典故几次被韩愈引用(见韩愈所作的《为人求荐书》及《送温处士赴河阳序》),可见韩愈命运的坎坷。
  首联"清晨入古寺,初日照高林 ",落笔勾勒出清晨时分后禅房四周的环境。早晨,初升的红日将金色的阳光洒向寺院,洒向虞山之中的林木,使寺院变得更加绚丽明亮,高耸入空的山林也变得更加翠绿葱茏,令人心旷神怡。这里,一个"入"字,写出了古寺美景之幽远,一个"照"字又将旭日东升时的勃勃生机给刻写得出神入化,透露出诗人欣喜昂扬的情绪。首联是写后禅院的远景,为下文的近景刻画打下了基础。
  《陈太丘与友期》的主题思想,主要是通过人物的对话来揭示的。这些人物对话,虽然只有三言两语,但句句都紧扣文章中心,紧扣人物性格,具有鲜明的个性特征。文章写友人与元方的对话有三句。第一句“尊君在不?”开门见山,问得直截了当,毫无谦恭之意,初露性格的鲁莽。第二句“非人哉!”出言不逊,当着儿子骂父亲,这是不讲礼仪的行为,再露性格的粗鲁。第三句“与人期行,相委而去!”看似有理,实则无理。不自责自己失约误期的错误,反而委过于人,怒斥对方如约而行的正确做法,这就更加暴露出友人不讲道理的性格特征。
  据顾诚(cheng)《南明史》载:甲申年正月,多尔衮听说李自成已经占领陕西,便在正月二十七日派使者往陕北同大顺军联络,信中说:“大清国皇帝致书于西据明地(ming di)之诸帅,兹者致书,欲与诸公协谋同力,并取中原,倘混一区宇,富贵共之矣。不知尊意何如耳。惟速驰书使,倾怀以告,是诚至愿也。”至于此后李满关系如何,由于满清善于篡改历史,已无稽可考了。不过,李军直到满兵杀进己阵,才确信其为敌人。
  次句“花柳帝王城”,是指“二兄”出发的地点——长安,繁华似锦,歌舞升华,一派繁华的景象。
  “毕竟西湖六月中,风光不与四时同”,诗人开篇即说毕竟六月的西湖,风光不与四时相同,这两句质朴无华的诗句,说明六月西湖与其他季节不同的风光,是足可留恋的。这两句是写六月西湖给诗人的总的感受。“毕竟”二字,突出了六月西湖风光的独特、非同一般,给人以丰富美好的想象。首句看似突兀,实际造句大气,虽然读者还不曾从诗中领略到西湖美景,但已能从诗人赞叹的语气中感受到了。诗句似脱口而出,是大惊大喜之余最直观的感受,因而更强化了西湖之美。
  此篇无首无尾,诗人只是选择男子离家出走,女子拽着男子衣袖,拉紧他的手,苦苦哀求他留下的一个小镜头,以第二人称呼告的语气反复哭诉。全诗只有两章八句,既没有点明男子离家出走的原因,也没有交代他们之间是什么关系,然而诗人描绘的这幅平常而习见的画面,却是活灵活现的。诗中生动地描述了一幅似乎非常具体的生活场景:一对男女在大路上追逐,女的追上男的,在路边拉扯纠缠,还似乎有女子悲怆的哭诉声,她呼唤着男子,不断重复地说着:“不要嫌恶丢弃我!”“多年相爱不能说断就断!”除此,她已经没有别的话要说,仿佛自己的一切辛酸、痛苦、挣扎、希望都凝聚在这两句话中了。她多么渴望在自己的哀求下,他能回心转意,两人重归于好,相亲相爱过日子。这是女主人公唯一祈求。但是,诗至此却戛然而止,不了了之,留下了一大片画面空白,容读者根据自己的生活经验与审美情趣去创造,去丰富,可能有多种不同的设想,绘出不同结果的精彩画面。所以诗中这幅片断性的画面尽管是一目了然的,但却是极具有包孕性的。

创作背景

  关于这首诗的内容,历来意见分歧。归纳起来,主要有以下三种说法:一是“刺襄公”说。《毛诗序》云:“《蒹葭》佚名 古诗,刺襄公也。未能用周礼,将无以固其国焉。”今人苏东天在《诗经》辨义中阐(chǎn )析说:“‘在水一方’的‘所谓伊人’(那个贤人),隐喻周王朝礼制。如果逆周礼而治国,那就‘道阻且长’、‘且跻’、‘且右’,意思是走不通、治不好的。如果顺从周礼,那就‘宛在水中央’、‘水中坻’、‘水中沚”,意思是治国有希望。”二是“招贤”说。姚际恒的《诗经通论》和方玉润的《诗经原始》都说这是一首招贤诗,“伊人”即“贤才”:“贤人隐居水滨,而人慕而思见之。”或谓:“征求逸隐不以其道,隐者避而不见。”三是“爱情”说。今人蓝菊有、杨任之、樊树云、高亭、吕恢文等均持“恋歌”说。如吕恢文说:“这是一首恋歌,由于所追求的心上人,可望而不可即,诗人陷入烦恼。说河水阻隔,是含蓄的隐喻。”

  

林鸿( 魏晋 )

收录诗词 (6235)
简 介

林鸿 明福建福清人,字子羽。洪武初以人才荐,授将乐县学训导,官至礼部员外郎。性落拓不善仕,年未四十自免归。工诗,为闽中十才子之首。有《鸣盛集》。

虞美人·黄昏又听城头角 / 柯纫秋

宋有狙公者,爱狙,养之成群,能解狙之意;狙亦得公之心。损其家口,充狙之欲。俄而匮焉,将限其食,恐众狙之不训于己也。先诳之曰:“与若芧,朝三而暮四,足乎?”众狙皆起怒。俄而曰:“与若芧,朝四而暮三,足乎?”众狙皆伏而喜。
羞日遮罗袖,愁春懒起妆。易求无价宝,难得有心郎。枕上潜垂泪,花间暗断肠。自能窥宋玉,何必恨王昌?
忆昔西池池上饮,年年多少欢娱。别来不寄一行书。寻常相见了,犹道不如初。 安稳锦衾今夜梦,月明好渡江湖。相思休问定何如。情知春去后,管得落花无。
左军羊长史,衔使秦川,作此与之。愚生三季后,慨然念黄虞。得知千载上,正赖古人书。圣贤留余迹,事事在中都。岂忘游心目?关河不可逾。九域甫已一,逝将理舟舆。闻君当先迈,负疴不获俱。路若经商山,为我少踌躇。多谢绮与甪,精爽今何如?紫芝谁复采?深谷久应芜。驷马无贳患,贫贱有交娱。清谣结心曲,人乖运见疏。拥怀累代下,言尽意不舒。
两种风流,一家制作。雪花全似梅花萼。细看不是雪无香,天风吹得香零落。虽是一般,惟高一着。雪花不似梅花薄。梅花散彩向空山,雪花随意穿帘幕。
性灵昔既肇,缘业久相因。即化非冥灭,在理澹悲欣。冠剑空衣影,镳辔乃仙身。去此昭轩侣,结彼瀛台宾。傥能踵留辙,为子道玄津。
夜郎天外怨离居,明月楼中音信疏。北雁春归看欲尽,南来不得豫章书。
经始灵台,经之营之。庶民攻之,不日成之。经始勿亟,庶民子来。王在灵囿,麀鹿攸伏。麀鹿濯濯,白鸟翯翯。王在灵沼,于牣鱼跃。虡业维枞,贲鼓维镛。于论鼓钟,于乐辟廱。于论鼓钟,于乐辟廱。鼍鼓逢逢。蒙瞍奏公。


驹支不屈于晋 / 汪俊

章台柳,章台柳,颜色青青今在否?纵使长条似旧垂,也应攀折他人手。(版本一)章台柳,章台柳,往日依依今在否?纵使长条似旧垂,也应攀折他人手。(版本二)章台柳,章台柳,昔日青青今在否?纵使长条似旧垂,也应攀折他人手。(版本三)
我来扬都市,送客回轻舠。因夸楚太子,便观广陵涛。仙尉赵家玉,英风凌四豪。维舟至长芦,目送烟云高。摇扇对酒楼,持袂把蟹螯。前途倘相思,登岳一长谣。
故人重分携,临流驻归驾。干坤展清眺,万景若相借。北风三日雪,太素秉元化。九山郁峥嵘,了不受陵跨。寒波淡淡起,白鸟悠悠下。怀归人自急,物态本闲暇。壶觞负吟啸,尘土足悲咤。回首亭中人,平林淡如画。
大堤杨柳雨沉沉,万缕千条惹恨深。飞絮满天人去远,东风无力系春心。
黄叶青苔归路,屧粉衣香何处。消息竟沉沉,今夜相思几许。秋雨,秋雨,一半因风吹去。(版本一)木叶纷纷归路,残月晓风何处。消息竟沉沉,今夜相思几许。秋雨,秋雨,一半因风吹去。(版本二)
晨起开门雪满山,雪晴云淡日光寒。檐流未滴梅花冻,一种清孤不等闲。
渔翁夜傍西岩宿,晓汲清湘燃楚竹。烟销日出不见人,欸乃一声山水绿。回看天际下中流,岩上无心云相逐。
世事短如春梦,人情薄似秋云。不须计较苦劳心,万事原来有命。幸遇三杯酒好,况逢一朵花新。片时欢笑且相亲,明日阴晴未定。


游山西村 / 李壁

点滴空阶疏雨。迢递严城更鼓。睡浅梦初成,又被东风吹去。无据。无据。斜汉垂垂欲曙。
岁晚相与馈问为馈岁酒食相邀唿为别岁至除夜达旦不眠为守岁蜀之风俗如是余官于岐下岁暮思归而不可得故为此三诗以寄子由馈岁农功各已收,岁事得相佐。为欢恐无及,假物不论货。山川随出产,贫富称小大。置盘巨鲤横,发笼双兔卧。富人事华靡,彩绣光翻座。贫者愧不能,微挚出舂磨。官居故人少,里巷佳节过。亦欲举乡风,独唱无人和。别岁故人适千里,临别尚迟迟。人行犹可复,岁行那可追!问岁安所之?远在天一涯。已逐东流水,赴海归无时。东邻酒初熟,西舍豕亦肥。且为一日欢,慰此穷年悲。勿嗟旧岁别,行与新岁辞。去去勿回顾,还君老与衰。守岁欲知垂尽岁,有似赴壑蛇。修鳞半已没,去意谁能遮?况欲系其尾,虽勤知奈何!儿童强不睡,相守夜讙哗。晨鸡且勿唱,更鼓畏添挝。坐久灯烬落,起看北斗斜。明年岂无年?心事恐蹉跎。努力尽今夕,少年犹可夸。
为有书来与我期,便从兰杜惹相思。昨夜蝶衣刚入梦,珍重,东风要到送春时。三月正当三十日,占得,春光毕竟共春归。只有成阴并结子,都是,而今但愿着花迟。
君即刘越石,雄豪冠当时。凄清横吹曲,慷慨扶风词。虎啸俟腾跃,鸡鸣遭乱离。千金市骏马,万里逐王师。结交楼烦将,侍从羽林儿。统兵捍吴越,豺虎不敢窥。大勋竟莫叙,已过秋风吹。秉钺有季公,凛然负英姿。寄深且戎幕,望重必台司。感激一然诺,纵横两无疑。伏奏归北阙,鸣驺忽西驰。列将咸出祖,英僚惜分离。斗酒满四筵,歌啸宛溪湄。君携东山妓,我咏北门诗。贵贱交不易,恐伤中园葵。昔赠紫骝驹,今倾白玉卮。同欢万斛酒,未足解相思。此别又千里,秦吴渺天涯。月明关山苦,水剧陇头悲。借问几时还,春风入黄池。无令长相忆,折断绿杨枝。
虢国夫人承主恩,平明骑马入宫门。却嫌脂粉污颜色,淡扫蛾眉朝至尊。
芳草年年惹恨幽。想前事悠悠。伤春伤别几时休。算从古、为风流。 春山总把,深匀翠黛,千叠在眉头。不知供得几多愁。更斜日、凭危楼。
红藕香残玉簟秋。轻解罗裳,独上兰舟。云中谁寄锦书来,雁字回时,月满西楼。花自飘零水自流。一种相思,两处闲愁。此情无计可消除,才下眉头,却上心头。
"奠祖配天,承天享帝。百灵咸秩,四海来祭。


点绛唇·感兴 / 王立性

望涓涓、一水隐芙蓉,几被暮云遮。正凭高送目,西风断雁,残月平沙。未觉丹枫尽老,摇落已堪嗟。无避秋声处,愁满天涯。 一自盟鸥别后,甚酒瓢诗锦,轻误年华。料荷衣初暖,不忍负烟霞。记前度翦灯一笑,再相逢、知在那人家。空山远,白云休赠,只赠梅花。
屈原既放,游于江潭,行吟泽畔,颜色憔悴,形容枯藁。渔父见而问之曰:“子非三闾大夫与?何故至于斯?”屈原曰:“举世皆浊我独清,众人皆醉我独醒,是以见放。”渔父曰:“圣人不凝滞于物,而能与世推移。世人皆浊,何不淈其泥而扬其波?众人皆醉,何不餔其糟而歠其醨?何故深思高举,自令放为?”屈原曰:“吾闻之,新沐者必弹冠,新浴者必振衣;安能以身之察察,受物之汶汶者乎?宁赴湘流,葬于江鱼之腹中。安能以皓皓之白,而蒙世俗之尘埃乎?”渔父莞尔而笑,鼓枻而去,乃歌曰:“沧浪之水清兮,可以濯吾缨;沧浪之水浊兮,可以濯吾足。”遂去,不复与言。
鲁酒若琥珀,汶鱼紫锦鳞。山东豪吏有俊气,手携此物赠远人。意气相倾两相顾,斗酒双鱼表情素。双鳃呀呷鳍鬣张,拨剌银盘欲飞去。唿儿拂几霜刃挥,红肌花落白雪霏。为君下箸一餐饱,醉着金鞍上马归。
高山代郡东接燕,雁门胡人家近边。解放胡鹰逐塞鸟,能将代马猎秋田。山头野火寒多烧,雨里孤峰湿作烟。闻道辽西无斗战,时时醉向酒家眠。
游君山,甚为真。磪䃬砟硌,尔自为神。乃到王母台,金阶玉为堂,芝草生殿旁。东西厢,客满堂。主人当行觞,坐者长寿遽何央。长乐甫始宜孙子。常愿主人增年,与天相守。
江上旗亭,送君还是逢君处。酒阑唿渡。云压沙鸥暮。 漠漠萧萧,香冻梨花雨。添愁绪。断肠柔橹。相逐寒潮去。
谁复留君住。叹人生、几翻离合,便成迟暮。最忆西窗同剪烛,却话家山夜雨。不道只、暂时相聚。衮衮长江萧萧木,送遥天、白雁哀鸣去。黄叶下,秋如许。曰归因甚添愁绪。料强似、冷烟寒月,栖迟梵宇。一事伤心君落魄,两鬓飘萧未遇。有解忆、长安儿女。裘敝入门空太息,信古来、才命真相负。身世恨,共谁语?
何事居穷道不穷,乱时还与静时同。家山虽在干戈地,弟侄常修礼乐风。窗竹影摇书案上,野泉声入砚池中。少年辛苦终身事,莫向光阴惰寸功。


鹧鸪天·赠驭说高秀英 / 钱瑗

出震嗣德,应干传圣。猗欤缉熙,千亿流庆。"
江上数株桑枣树,自从离乱更荒凉。那堪旅馆经残腊,只把空书寄故乡。典尽客衣三尺雪,炼精诗句一头霜。故人多在芙蓉幕,应笑孜孜道未光。
扇风淅沥簟流离,万里南云滞所思。守到清秋还寂寞,叶丹苔碧闭门时。
三春怨离泣,九秋欣期歌。驾鸾行日时,月明济长河。
柳汀斜对野人窗,零落衰条傍晓江。正是霜风飘断处,寒鸥惊起一双双。
君即刘越石,雄豪冠当时。凄清横吹曲,慷慨扶风词。虎啸俟腾跃,鸡鸣遭乱离。千金市骏马,万里逐王师。结交楼烦将,侍从羽林儿。统兵捍吴越,豺虎不敢窥。大勋竟莫叙,已过秋风吹。秉钺有季公,凛然负英姿。寄深且戎幕,望重必台司。感激一然诺,纵横两无疑。伏奏归北阙,鸣驺忽西驰。列将咸出祖,英僚惜分离。斗酒满四筵,歌啸宛溪湄。君携东山妓,我咏北门诗。贵贱交不易,恐伤中园葵。昔赠紫骝驹,今倾白玉卮。同欢万斛酒,未足解相思。此别又千里,秦吴渺天涯。月明关山苦,水剧陇头悲。借问几时还,春风入黄池。无令长相忆,折断绿杨枝。
二月饶睡昏昏然,不独夜短昼分眠。桃花气暖眼自醉,春渚日落梦相牵。故乡门巷荆棘底,中原君臣豺虎边。安得务农息战斗,普天无吏横索钱。
绿槐高柳咽新蝉。薰风初入弦。碧纱窗下水沈烟。棋声惊昼眠。(水沈 一作 水沉) 微雨过,小荷翻。榴花开欲然。玉盆纤手弄清泉。琼珠碎却圆。


踏莎行·二社良辰 / 詹琲

"采茶非采菉,远远上层崖。布叶春风暖,盈筐白日斜。
桐树花香月半明,棹歌归去蟪蛄鸣。曲曲柳湾茅屋矮,挂鱼罾。笑指吾庐何处是?一池荷叶小桥横。灯火纸窗修竹里,读书声。
绝顶一茅茨,直上三十里。扣关无僮仆,窥室唯案几。若非巾柴车,应是钓秋水。差池不相见,黾勉空仰止。草色新雨中,松声晚窗里。及兹契幽绝,自足荡心耳。虽无宾主意,颇得清净理。兴尽方下山,何必待之子。
新丰美酒斗十千,咸阳游侠多少年。相逢意气为君饮,系马高楼垂柳边。出身仕汉羽林郎,初随骠骑战渔阳。孰知不向边庭苦,纵死犹闻侠骨香。一身能擘两雕弧,虏骑千重只似无。偏坐金鞍调白羽,纷纷射杀五单于。汉家君臣欢宴终,高议云台论战功。天子临轩赐侯印,将军佩出明光宫。
金陵自北门桥西行二里,得小仓山,山自清凉胚胎,分两岭而下,尽桥而止。蜿蜒狭长,中有清池水田,俗号干河沿。河未干时,清凉山为南唐避暑所,盛可想也。凡称金陵之胜者,南曰雨花台,西南曰莫愁湖,北曰钟山,东曰冶城,东北曰孝陵,曰鸡鸣寺。登小仓山,诸景隆然上浮。凡江湖之大,云烟之变,非山之所有者,皆山之所有也。康熙时,织造隋公当山之北巅,构堂皇,缭垣牖,树之荻千章,桂千畦,都人游者,翕然盛一时,号曰随园。因其姓也。后三十年,余宰江宁,园倾且颓弛,其室为酒肆,舆台嚾呶,禽鸟厌之不肯妪伏,百卉芜谢,春风不能花。余恻然而悲,问其值,曰三百金,购以月俸。茨墙剪园,易檐改途。随其高,为置江楼;随其下,为置溪亭;随其夹涧,为之桥;随其湍流,为之舟;随其地之隆中而欹侧也,为缀峰岫;随其蓊郁而旷也,为设宧窔。或扶而起之,或挤而止之,皆随其丰杀繁瘠,就势取景,而莫之夭阏者,故仍名曰随园,同其音,易其义。落成叹曰:“使吾官于此,则月一至焉;使吾居于此,则日日至焉。二者不可得兼,舍官而取园者也。”遂乞病,率弟香亭、甥湄君移书史居随园。闻之苏子曰:“君子不必仕,不必不仕。”然则余之仕与不仕,与居兹园之久与不久,亦随之而已。夫两物之能相易者,其一物之足以胜之也。余竟以一官易此园,园之奇,可以见矣。己巳三月记。
何事添凄咽?但由他、天公簸弄,莫教磨涅。失意每多如意少,终古几人称屈。须知道、福因才折。独卧藜床看北斗,背高城、玉笛吹成血。听谯鼓,二更彻。丈夫未肯因人热,且乘闲、五湖料理,扁舟一叶。泪似秋霖挥不尽,洒向野田黄蝶。须不羡、承明班列,马迹车尘忙未了,任西风吹冷长安月。又萧寺,花如雪。
"苹蘩礼着,黍稷诚微。音盈凤管,彩驻龙旂。
早凉先燕去,返照后帆孤。未得营归计,菱歌满旧湖。"


读山海经十三首·其八 / 黄革

闹花深处层楼,画帘半卷东风软。春归翠陌,平莎茸嫩,垂杨金浅。迟日催花,淡云阁雨,轻寒轻暖。恨芳菲世界,游人未赏,都付与、莺和燕。 寂寞凭高念远。向南楼、一声归雁。金钗斗草,青丝勒马,风流云散。罗绶分香,翠绡封泪,几多幽怨。正销魂,又是疏烟淡月,子规声断。
莫道秋江离别难,舟船明日是长安。吴姬缓舞留君醉,随意青枫白露寒。
精华欲掩料应难,影自娟娟魄自寒。一片砧敲千里白,半轮鸡唱五更残。绿蓑江上秋闻笛,红袖楼头夜倚栏。博得嫦娥应借问,缘何不使永团圆。
馀雪依林成玉树,残霙点岫即瑶岑。"
薄衾小枕凉天气,乍觉别离滋味。展转数寒更,起了还重睡。毕竟不成眠,一夜长如岁。 也拟待、却回征辔;又争奈、已成行计。万种思量,多方开解,只恁寂寞厌厌地。系我一生心,负你千行泪。
青梅煮酒斗时新。天气欲残春。东城南陌花下,逢着意中人。回绣袂,展香茵。叙情亲。此情拼作,千尺游丝,惹住朝云。
干鹊收声,湿萤度影,庭院深香。步月移阴,梳云约翠,人在回廊。 醺醺宿酒残妆。待付与、温柔醉乡。却扇藏娇,牵衣索笑,今夜差凉。
青春始萌达,朱火已满盈。徂落方自此,感叹何时平。


忆秦娥·山重叠 / 陈棨

交风交雨列皇畿。万仞高岩藏日色,千寻幽涧浴云衣。
"我将我享,尽明而诚。载芬黍稷,载涤牺牲。
君子之学必好问。问与学,相辅而行者也。非学无以致疑,非问无以广识;好学而不勤问,非真能好学者也。理明矣,而或不达于事;识其大矣,而或不知其细,舍问,其奚决焉?贤于己者,问焉以破其疑,所谓“就有道而正”也。不如己者,问焉以求一得,所谓“以能问于不能,以多问于寡”也。等于己者,问焉以资切磋,所谓交相问难(nàn),审问而明辨之也。《书》不云乎?“好问则裕。”孟子论:“求放心”,而并称曰“学问之道”,学即继以问也。子思言“尊德性”,而归于“道问学”,问且先于学也。古之人虚中乐善,不择事而问焉,不择人而问焉,取其有益于身而已。是故狂夫之言,圣人择之,刍荛(ráo)之微,先民询之,舜以天子而询于匹夫,以大知而察及迩言,非苟为谦,诚取善之弘也。三代而下,有学而无问,朋友之交,至于劝善规过足矣,其以义理相咨访,孜孜焉唯进修是急,未之多见也,况流俗乎?是己而非人,俗之同病。学有未达,强以为知;理有未安,妄以臆度。如是,则终身几无可问之事。贤于己者,忌之而不愿问焉;不如己者,轻之而不屑问焉;等于己者,狎xiá之而不甘问焉,如是,则天下几无可问之人。人不足服矣,事无可疑矣,此唯师心自用耳。夫自用,其小者也;自知其陋而谨护其失,宁使学终不进,不欲虚以下人,此为害于心术者大,而蹈之者常十之八九。不然,则所问非所学焉:询天下之异文鄙事以快言论;甚且心之所已明者,问之人以试其能,事之至难解者,问之人以穷其短。而非是者,虽有切于身心性命之事,可以收取善之益,求一屈己焉而不可得也。嗟乎!学之所以不能几(jī)于古者,非此之由乎?且夫不好问者,由心不能虚也;心之不虚,由好学之不诚也。亦非不潜心专力之敌,其学非古人之学,其好亦非古人之好也,不能问宜也。智者千虑,必有一失。圣人所不知,未必不为愚人之所知也;愚人之所能,未必非圣人之所不能也。理无专在,而学无止境也,然则问可少耶?《周礼》,外朝以询万民,国之政事尚问及庶人,是故贵可以问贱,贤可以问不肖,而老可以问幼,唯道之所成而已矣。孔文子不耻下问,夫子贤之。古人以问为美德,而并不见其有可耻也,后之君子反争以问为耻,然则古人所深耻者,后世且行之而不以为耻者多矣,悲夫!
花院深疑无路通。碧纱窗影下,玉芙蓉。当时偏恨五更钟。分携处,斜月小帘栊。楚梦冷沈踪。一双金缕枕,半床空。画桥临水凤城东。楼前柳,憔悴几秋风。
问从来谁是英雄?一个农夫,一个渔翁。晦迹南阳,栖身东海,一举成功。八阵图名成卧龙,六韬书功在飞熊。霸业成空,遗恨无穷。蜀道寒云,渭水秋风。
金入洪炉不厌频,精真那计受纤尘。苏门果有忠臣在,肯放坡诗百态新?
积雨空林烟火迟,蒸藜炊黍饷东菑。漠漠水田飞白鹭,阴阴夏木啭黄鹂。山中习静观朝槿,松下清斋折露葵。野老与人争席罢,海鸥何事更相疑。
胡马,胡马,远放燕支山下。跑沙跑雪独嘶,东望西望路迷。迷路,迷路,边草无穷日暮。


喜迁莺·真宗幸澶渊 / 平步青

小浦闻鱼跃,横林待鹤归。闲云不成雨,故傍碧山飞。
四门伊穆。大道将行,天下为公。临下有赫,选贤用能。
山下旌旗在望,山头鼓角相闻。敌军围困万千重,我自岿然不动。早已森严壁垒,更加众志成城。黄洋界上炮声隆,报道敌军宵遁。
我又南行矣!笑今年、鸾飘凤泊,情怀何似?纵使文章惊海内,纸上苍生而已。似春水、干卿何事?暮雨忽来鸿雁杳,莽关山、一派秋声里。催客去,去如水。华年心绪从头理,也何聊、看潮走马,广陵吴市。愿得黄金三百万,交尽美人名士。更结尽、燕邯侠子。来岁长安春事早,劝杏花、断莫相思死。木叶怨,罢论起。
一城秋雨豆花凉,闲倚平山望。不似年时鉴湖上,锦云香,采莲人语荷花荡。西风雁行,清溪渔唱,吹恨入沧浪。
乐用崇德,礼以陈词。夕惕若厉,钦奉弘基。"
小构园林寂不哗,疏篱曲径仿山家。昼长吟罢风流子,忽听楸枰响碧纱。添竹石,伴烟霞。拟凭樽酒慰年华。休嗟髀里今生肉,努力春来自种花。
芃芃黍苗,阴雨膏之。悠悠南行,召伯劳之。我任我辇,我车我牛。我行既集,盖云归哉。我徒我御,我师我旅。我行既集,盖云归处。肃肃谢功,召伯营之。烈烈征师,召伯成之。原隰既平,泉流既清。召伯有成,王心则宁。


初秋行圃 / 陈庸

腾绛霄兮垂景祜,翘丹恳兮荷休征。"
大雨落幽燕,白浪滔天,秦皇岛外打鱼船。一片汪洋都不见,知向谁边?往事越千年,魏武挥鞭,东临碣石有遗篇。萧瑟秋风今又是,换了人间。
先生筇杖是生涯,挑月更担花。把住都无憎爱,放行总是烟霞。飘然携去,旗亭问酒,萧寺寻茶。恰似黄鹂无定,不知飞到谁家?
秋草生庭白露时,故园诸弟益相思。尽日高斋无一事,芭蕉叶上独题诗。
数日秋风欺病夫,尽吹黄叶下庭芜。林疏放得遥山出,又被云遮一半无。
惭君能卫足,叹我远移根。白日如分照,还归守故园。
罗带惹香,犹系别时红豆。泪痕新,金缕旧,断离肠。一双娇燕语雕梁,还是去年时节。绿杨浓,芳草歇,柳花狂。
搭柳栏干倚伫频,杏帘胡蝶绣床春。十年花骨东风泪,几点螺香素壁尘。箫外月,梦中云,秦楼楚殿可怜身。新愁换尽风流性,偏恨鸳鸯不念人。