首页 古诗词 冬日归旧山

冬日归旧山

明代 / 赵说

"春搜驰骏骨,总辔俯长河。霞处流萦锦,风前漾卷罗。
"逐仙赏,展幽情,逾昆阆,迈蓬瀛。
伐木丁丁,鸟鸣嘤嘤。出自幽谷,迁于乔木。嘤其鸣矣,求其友声。相彼鸟矣,犹求友声。矧伊人矣,不求友生?神之听之,终和且平。伐木许许,酾酒有藇!既有肥羜,以速诸父。宁适不来,微我弗顾。于粲洒扫,陈馈八簋。既有肥牡,以速诸舅。宁适不来,微我有咎。伐木于坂,酾酒有衍。笾豆有践,兄弟无远。民之失德,干糇以愆。有酒湑我,无酒酤我。坎坎鼓我,蹲蹲舞我。迨我暇矣,饮此湑矣。
绿玉枝头一粟黄,碧纱帐里梦魂香。晓风和月步新凉。吟倚画栏怀李贺,笑持玉斧恨吴刚。素娥不嫁为谁妆?
有秦客问于东野主人曰:「闻之前论曰:『治世之音安以乐,亡国之音哀以思。』夫治乱在政,而音声应之;故哀思之情,表于金石;安乐之象,形于管弦也。又仲尼闻韶,识虞舜之德;季札听弦,知众国之风。斯已然之事,先贤所不疑也。今子独以为声无哀乐,其理何居?若有嘉讯,今请闻其说。」主人应之曰:「斯义久滞,莫肯拯救,故令历世滥于名实。今蒙启导,将言其一隅焉。夫天地合德,万物贵生,寒暑代往,五行以成。故章为五色,发为五音;音声之作,其犹臭味在于天地之间。其善与不善,虽遭遇浊乱,其体自若而不变也。岂以爱憎易操、哀乐改度哉?及宫商集比,声音克谐,此人心至愿,情欲之所锺。故人知情不可恣,欲不可极故,因其所用,每为之节,使哀不至伤,乐不至淫,斯其大较也。然『乐云乐云,锺鼓云乎哉?哀云哀云,哭泣云乎哉?因兹而言,玉帛非礼敬之实,歌舞非悲哀之主也。何以明之?夫殊方异俗,歌哭不同。使错而用之,或闻哭而欢,或听歌而戚,然而哀乐之情均也。今用均同之情,案,「戚」本作「感」,又脱同字,依《世说·文学篇》注改补。)而发万殊之声,斯非音声之无常哉?然声音和比,感人之最深者也。劳者歌其事,乐者舞其功。夫内有悲痛之心,则激切哀言。言比成诗,声比成音。杂而咏之,聚而听之,心动于和声,情感于苦言。嗟叹未绝,而泣涕流涟矣。夫哀心藏于苦心内,遇和声而后发。和声无象,而哀心有主。夫以有主之哀心,因乎无象之和声,其所觉悟,唯哀而已。岂复知『吹万不同,而使其自已』哉。风俗之流,遂成其政;是故国史明政教之得失,审国风之盛衰,吟咏情性以讽其上,故曰『亡国之音哀以思』也。 夫喜、怒、哀、乐、爱、憎、惭、惧,凡此八者,生民所以接物传情,区别有属,而不可溢者也。夫味以甘苦为称,今以甲贤而心爱,以乙愚而情憎,则爱憎宜属我,而贤愚宜属彼也。可以我爱而谓之爱人,我憎而谓之憎人,所喜则谓之喜味,所怒而谓之怒味哉?由此言之,则外内殊用,彼我异名。声音自当以善恶为主,则无关于哀乐;哀乐自当以情感,则无系于声音。名实俱去,则尽然可见矣。且季子在鲁,采《诗》观礼,以别《风》、《雅》,岂徒任声以决臧否哉?又仲尼闻《韶》,叹其一致,是以咨嗟,何必因声以知虞舜之德,然后叹美邪?今粗明其一端,亦可思过半矣。」秦客难曰:「八方异俗,歌哭万殊,然其哀乐之情,不得不见也。夫心动于中,而声出于心。虽托之于他音,寄之于余声,善听察者,要自觉之不使得过也。昔伯牙理琴而锺子知其所志;隶人击磬而子产识其心哀;鲁人晨哭而颜渊审其生离。夫数子者,岂复假智于常音,借验于曲度哉?心戚者则形为之动,情悲者则声为之哀。此自然相应,不可得逃,唯神明者能精之耳。夫能者不以声众为难,不能者不以声寡为易。今不可以未遇善听,而谓之声无可察之理;见方俗之多变,而谓声音无哀乐也。」又云:「贤不宜言爱,愚不宜言憎。然则有贤然后爱生,有愚然后憎成,但不当共其名耳。哀乐之作,亦有由而然。此为声使我哀,音使我乐也。苟哀乐由声,更为有实,何得名实俱去邪?」又云:「季子采《诗》观礼,以别《风》、《雅》;仲尼叹《韶》音之一致,是以咨嗟。是何言欤?且师襄奏操,而仲尼睹文王之容;师涓进曲,而子野识亡国之音。宁复讲诗而后下言,习礼然后立评哉?斯皆神妙独见,不待留闻积日,而已综其吉凶矣;是以前史以为美谈。今子以区区之近知,齐所见而为限,无乃诬前贤之识微,负夫子之妙察邪?」主人答曰:「难云:虽歌哭万殊,善听察者要自觉之,不假智于常音,不借验于曲度,锺子之徒云云是也。此为心悲者,虽谈笑鼓舞,情欢者,虽拊膺咨嗟,犹不能御外形以自匿,诳察者于疑似也。以为就令声音之无常,犹谓当有哀乐耳。又曰:「季子听声,以知众国之风;师襄奏操,而仲尼睹文王之容。案如所云,此为文王之功德,与风俗之盛衰,皆可象之于声音:声之轻重,可移于后世;襄涓之巧,能得之于将来。若然者,三皇五帝,可不绝于今日,何独数事哉?若此果然也。则文王之操有常度,韶武之音有定数,不可杂以他变,操以余声也。则向所谓声音之无常,锺子之触类,于是乎踬矣。若音声无常,锺子触类,其果然邪?则仲尼之识微,季札之善听,固亦诬矣。此皆俗儒妄记,欲神其事而追为耳,欲令天下惑声音之道,不言理以尽此,而推使神妙难知,恨不遇奇听于当时,慕古人而自叹,斯所□大罔后生也。夫推类辨物,当先求之自然之理;理已定,然后借古义以明之耳。今未得之于心,而多恃前言以为谈证,自此以往,恐巧历不能纪。」「又难云:「哀乐之作,犹爱憎之由贤愚,此为声使我哀而音使我乐;苟哀乐由声,更为有实矣。夫五色有好丑丑,五声有善恶,此物之自然也。至于爱与不爱,喜与不喜,人情之变,统物之理,唯止于此;然皆无豫于内,待物而成耳。至夫哀乐自以事会,先遘于心,但因和声以自显发。故前论已明其无常,今复假此谈以正名号耳。不为哀乐发于声音,如爱憎之生于贤愚也。然和声之感人心,亦犹酒醴之发人情也。酒以甘苦为主,而醉者以喜怒为用。其见欢戚为声发,而谓声有哀乐,不可见喜怒为酒使,而谓酒有喜怒之理也。」秦客难曰:「夫观气采色,天下之通用也。心变于内而色应于外,较然可见,故吾子不疑。夫声音,气之激者也。心应感而动,声从变而发。心有盛衰,声亦隆杀。同见役于一身,何独于声便当疑邪!夫喜怒章于色诊,哀乐亦宜形于声音。声音自当有哀乐,但暗者不能识之。至锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣,今蒙瞽面墙而不悟,离娄昭秋毫于百寻,以此言之,则明暗殊能矣。不可守咫尺之度,而疑离娄之察;执中痛之听,而猜锺子之聪;皆谓古人为妄记也。」主人答曰:「难云:心应感而动,声从变而发,心有盛衰,声亦降杀,哀乐之情,必形于声音,锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣。必若所言,则浊质之饱,首阳之饥,卞和之冤,伯奇之悲,相如之含怒,不占之怖祗,千变百态,使各发一咏之歌,同启数弹之微,则锺子之徒,各审其情矣。尔为听声者不以寡众易思,察情者不以大小为异,同出一身者,期于识之也。设使从下,则子野之徒,亦当复操律鸣管,以考其音,知南风之盛衰,别雅、郑之淫正也?夫食辛之与甚噱,薰目之与哀泣,同用出泪,使狄牙尝之,必不言乐泪甜而哀泪苦,斯可知矣。何者?肌液肉汗,?笮便出,无主于哀乐,犹?酒之囊漉,虽笮具不同,而酒味不变也。声俱一体之所出,何独当含哀乐之理也?且夫《咸池》、《六茎》,《大章》、《韶夏》,此先王之至乐,所以动天地、感鬼神。今必云声音莫不象其体而传其心,此必为至乐不可托之于瞽史,必须圣人理其弦管,尔乃雅音得全也。舜命夔「击石拊石,八音克谐,神人以和。」以此言之,至乐虽待圣人而作,不必圣人自执也。何者?音声有自然之和,而无系于人情。克谐之音,成于金石;至和之声,得于管弦也。夫纤毫自有形可察,故离瞽以明暗异功耳。若乃以水济水,孰异之哉?」秦客难曰:「虽众喻有隐,足招攻难,然其大理,当有所就。若葛卢闻牛鸣,知其三子为牺;师旷吹律,知南风不竞,楚师必败;羊舌母听闻儿啼,而审其丧家。凡此数事,皆效于上世,是以咸见录载。推此而言,则盛衰吉凶,莫不存乎声音矣。今若复谓之诬罔,则前言往记,皆为弃物,无用之也。以言通论,未之或安。若能明斯所以,显其所由,设二论俱济,愿重闻之。」主人答曰:「吾谓能反三隅者,得意而忘言,是以前论略而未详。今复烦循环之难,敢不自一竭邪?夫鲁牛能知牺历之丧生,哀三子之不存,含悲经年,诉怨葛卢;此为心与人同,异于兽形耳。此又吾之所疑也。且牛非人类,无道相通,若谓鸣兽皆能有言,葛卢受性独晓之,此为称其语而论其事,犹译传异言耳,不为考声音而知其情,则非所以为难也。若谓知者为当触物而达,无所不知,今且先议其所易者。请问:圣人卒人胡域,当知其所言否乎?难者必曰知之。知之之理何以明之?愿借子之难以立鉴识之域。或当与关接识其言邪?将吹律鸣管校其音邪?观气采色和其心邪?此为知心自由气色,虽自不言,犹将知之,知之之道,可不待言也。若吹律校音以知其心,假令心志于马而误言鹿,察者固当由鹿以知马也。此为心不系于所言,言或不足以证心也。若当关接而知言,此为孺子学言于所师,然后知之,则何贵于聪明哉?夫言,非自然一定之物,五方殊俗,同事异号,举一名以为标识耳。夫圣人穷理,谓自然可寻,无微不照。苟无微不照,理蔽则虽近不见,故异域之言不得强通。推此以往,葛卢之不知牛鸣,得不全乎?」又难云:「师旷吹律,知南风不竞,楚多死声。此又吾之所疑也。请问师旷吹律之时,楚国之风邪,则相去千里,声不足达;若正识楚风来入律中邪,则楚南有吴、越,北有梁、宋,苟不见其原,奚以识之哉?凡阴阳愤激,然后成风。气之相感,触地而发,何得发楚庭,来入晋乎?且又律吕分四时之气耳,时至而气动,律应而灰移,皆自然相待,不假人以为用也。上生下生,所以均五声之和,叙刚柔之分也。然律有一定之声,虽冬吹中吕,其音自满而无损也。今以晋人之气,吹无韵之律,楚风安得来入其中,与为盈缩邪?风无形,声与律不通,则校理之地,无取于风律,不其然乎?岂独师旷多识博物,自有以知胜败之形,欲固众心而托以神微,若伯常骞之许景公寿哉?」又难云:「羊舌母听闻儿啼而审其丧家。复请问何由知之?为神心独悟暗语而当邪?尝闻儿啼若此其大而恶,今之啼声似昔之啼声,故知其丧家邪?若神心独悟暗语之当,非理之所得也。虽曰听啼,无取验于儿声矣。若以尝闻之声为恶,故知今啼当恶,此为以甲声为度,以校乙之啼也。夫声之于音,犹形之于心也。有形同而情乖,貌殊而心均者。何以明之?圣人齐心等德而形状不同也。苟心同而形异,则何言乎观形而知心哉?且口之激气为声,何异于籁?纳气而鸣邪?啼声之善恶,不由儿口吉凶,犹琴瑟之清浊不在操者之工拙也。心能辨理善谈,而不能令内?调利,犹瞽者能善其曲度,而不能令器必清和也。器不假妙瞽而良,?不因惠心而调,然则心之与声,明为二物。二物之诚然,则求情者不留观于形貌,揆心者不借听于声音也。察者欲因声以知心,不亦外乎?今晋母未待之于老成,而专信昨日之声,以证今日之啼,岂不误中于前世好奇者从而称之哉?」秦客难曰:「吾闻败者不羞走,所以全也。吾心未厌而言,难复更从其馀。今平和之人,听筝笛琵琶,则形躁而志越;闻琴瑟之音,则听静而心闲。同一器之中,曲用每殊,则情随之变:奏秦声则叹羡而慷慨;理齐楚则情一而思专,肆姣弄则欢放而欲惬;心为声变,若此其众。苟躁静由声,则何为限其哀乐,而但云至和之声,无所不感,托大同于声音,归众变于人情?得无知彼不明此哉?」主人答曰:「难云:琵琶、筝、笛令人躁越。又云:曲用每殊而情随之变。此诚所以使人常感也。琵琶、筝、笛,间促而声高,变众而节数,以高声御数节,故使人形躁而志越。犹铃铎警耳,锺鼓骇心,故『闻鼓鼙之音,思将帅之臣』,盖以声音有大小,故动人有勐静也。琴瑟之体,间辽而音埤,变希而声清,以埤音御希变,不虚心静听,则不尽清和之极,是以听静而心闲也。夫曲用不同,亦犹殊器之音耳。齐楚之曲,多重故情一,变妙故思专。姣弄之音,挹众声之美,会五音之和,其体赡而用博,故心侈于众理;五音会,故欢放而欲惬。然皆以单、复、高、埤、善、恶为体,而人情以躁、静而容端,此为声音之体,尽于舒疾。情之应声,亦止于躁静耳。夫曲用每殊,而情之处变,犹滋味异美,而口辄识之也。五味万殊,而大同于美;曲变虽众,亦大同于和。美有甘,和有乐。然随曲之情,尽于和域;应美之口,绝于甘境,安得哀乐于其间哉?然人情不同,各师所解。则发其所怀;若言平和,哀乐正等,则无所先发,故终得躁静。若有所发,则是有主于内,不为平和也。以此言之,躁静者,声之功也;哀乐者,情之主也。不可见声有躁静之应,因谓哀乐者皆由声音也。且声音虽有勐静,勐静各有一和,和之所感,莫不自发。何以明之?夫会宾盈堂,酒酣奏琴,或忻然而欢,或惨尔泣,非进哀于彼,导乐于此也。其音无变于昔,而欢戚并用,斯非『吹万不同』邪?夫唯无主于喜怒,亦应无主于哀乐,故欢戚俱见。若资偏固之音,含一致之声,其所发明,各当其分,则焉能兼御群理,总发众情邪?由是言之,声音以平和为体,而感物无常;心志以所俟为主,应感而发。然则声之与心,殊涂异轨,不相经纬,焉得染太和于欢戚,缀虚名于哀乐哉?秦客难曰:「论云:勐静之音,各有一和,和之所感,莫不自发,是以酒酣奏琴而欢戚并用。此言偏并之情先积于内,故怀欢者值哀音而发,内戚者遇乐声而感也。夫音声自当有一定之哀乐,但声化迟缓不可仓卒,不能对易。偏重之情,触物而作,故今哀乐同时而应耳;虽二情俱见,则何损于声音有定理邪?主人答曰:「难云:哀乐自有定声,但偏重之情,不可卒移。故怀戚者遇乐声而哀耳。即如所言,声有定分,假使《鹿鸣》重奏,是乐声也。而令戚者遇之,虽声化迟缓,但当不能使变令欢耳,何得更以哀邪?犹一爝之火,虽未能温一室,不宜复增其寒矣。夫火非隆寒之物,乐非增哀之具也。理弦高堂而欢戚并用者,直至和之发滞导情,故令外物所感得自尽耳。难云:偏重之情,触物而作,故令哀乐同时而应耳。夫言哀者,或见机杖而泣,或睹舆服而悲,徒以感人亡而物存,痛事显而形潜,其所以会之,皆自有由,不为触地而生哀,当席而泪出也。今见机杖以致感,听和声而流涕者,斯非和之所感,莫不自发也。」秦客难曰:「论云:酒酣奏琴而欢戚并用。欲通此言,故答以偏情感物而发耳。今且隐心而言,明之以成效。夫人心不欢则戚,不戚则欢,此情志之大域也。然泣是戚之伤,笑是欢之用。盖闻齐、楚之曲者,唯睹其哀涕之容,而未曾见笑噱之貌。此必齐、楚之曲,以哀为体,故其所感,皆应其度量;岂徒以多重而少变,则致情一而思专邪?若诚能致泣,则声音之有哀乐,断可知矣。」主人答曰:「虽人情感于哀乐,哀乐各有多少。又哀乐之极,不必同致也。夫小哀容坏,甚悲而泣,哀之方也;小欢颜悦,至乐心喻,乐之理也。何以明之?夫至亲安豫,则恬若自然,所自得也。及在危急,仅然后济,则?不及亻舞。由此言之,亻舞之不若向之自得,岂不然哉?,至夫笑噱虽出于欢情,然自以理成又非自然应声之具也。此为乐之应声,以自得为主;哀之应感,以垂涕为故。垂涕则形动而可觉,自得则神合而无忧,是以观其异而不识其同,别其外而未察其内耳。然笑噱之不显于声音,岂独齐楚之曲邪?今不求乐于自得之域,而以无笑噱谓齐、楚体哀,岂不知哀而不识乐乎?」秦客问曰:「仲尼有言:『移风易俗,莫善于乐。』即如所论,凡百哀乐,皆不在声,即移风易俗,果以何物邪?又古人慎靡靡之风,抑忄舀耳之声,故曰:『放郑声,远佞人。』然则郑卫之音击鸣球以协神人,敢问郑雅之体,隆弊所极;风俗称易,奚由而济?幸重闻之,以悟所疑。」主人应之曰:「夫言移风易俗者,必承衰弊之后也。古之王者,承天理物,必崇简易之教,御无为之治,君静于上,臣顺于下,玄化潜通,天人交泰,枯藁之类,浸育灵液,六合之内,沐浴鸿流,荡涤尘垢,群生安逸,自求多福,默然从道,怀忠抱义,而不觉其所以然也。和心足于内,和气见于外,故歌以叙志,亻舞以宣情。然后文之以采章,照之以风雅,播之以八音,感之以太和,导其神气,养而就之。迎其情性,致而明之,使心与理相顺,气与声相应,合乎会通,以济其美。故凯乐之情,见于金石,含弘光大,显于音声也。若以往则万国同风,芳荣济茂,馥如秋兰,不期而信,不谋而诚,穆然相爱,犹舒锦彩,而粲炳可观也。大道之隆,莫盛于兹,太平之业,莫显于此。故曰「『移风易俗,莫善于乐。』乐之为体,以心为主。故无声之乐,民之父母也。至八音会谐,人之所悦,亦总谓之乐,然风俗移易,不在此也。夫音声和比,人情所不能已者也。是以古人知情之不可放,故抑其所遁;知欲之不可绝,故因其所自。为可奉之礼,制可导之乐。口不尽味,乐不极音。揆终始之宜,度贤愚之中。为之检则,使远近同风,用而不竭,亦所以结忠信,着不迁也。故乡校庠塾亦随之变,丝竹与俎豆并存,羽毛与揖让俱用,正言与和声同发。使将听是声也,必闻此言;将观是容也,必崇此礼。礼犹宾主升降,然后酬酢行焉。于是言语之节,声音之度,揖让之仪,动止之数,进退相须,共为一体。君臣用之于朝,庶士用之于家,少而习之,长而不怠,心安志固,从善日迁,然后临之以敬,持之以久而不变,然后化成,此又先王用乐之意也。故朝宴聘享,嘉乐必存。是以国史采风俗之盛衰,寄之乐工,宣之管弦,使言之者无罪,闻之者足以自诫。此又先王用乐之意也。若夫郑声,是音声之至妙。妙音感人,犹美色惑志。耽?荒酒,易以丧业,自非至人,孰能御之?先王恐天下流而不反,故具其八音,不渎其声;绝其大和,不穷其变;捐窈窕之声,使乐而不淫,犹大羹不和,不极勺药之味也。若流俗浅近,则声不足悦,又非所欢也。若上失其道,国丧其纪,男女奔随,淫荒无度,则风以此变,俗以好成。尚其所志,则群能肆之,乐其所习,则何以诛之?托于和声,配而长之,诚动于言,心感于和,风俗一成,因而名之。然所名之声,无中于淫邪也。淫之与正同乎心,雅、郑之体,亦足以观矣。」
己酉岁,客吴兴,收灯夜阖户无聊,俞商卿唿之共出,因记所见。春点疏梅雨后枝,翦灯心事峭寒时。市桥携手步迟迟。蜜炬来时人更好,玉笙吹彻夜何其。东风落靥不成归。
并刀如水,吴盐胜雪,纤手破新橙。锦幄初温,兽烟不断,相对坐调笙。 低声问:向谁行宿?城上已三更。马滑霜浓,不如休去,直是少人行!
臣窃惟事势,可为痛哭者一,可为流涕者二,可为长太息者六,若其它背理而伤道者,难遍以疏举。进言者皆曰天下已安已治矣,臣独以为未也。曰安且治者,非愚则谀,皆非事实知治乱之体者也。夫抱火厝之积薪之下而寝其上,火未及燃,因谓之安,方今之势,何以异此!本末舛逆,首尾衡决,国制抢攘,非甚有纪,胡可谓治!陛下何不一令臣得熟数之于前,因陈治安之策,试详择焉!夫射猎之娱,与安危之机孰急?使为治劳智虑,苦身体,乏钟鼓之乐,勿为可也。乐与今同,而加之诸侯轨道,兵革不动,民保首领,匈叙宾服,四荒乡风,百姓素朴,狱讼衰息。大数既得,则天下顺治,海内之气,清和咸理,生为明帝,没为明神,名誉之美,垂于无穷。《礼》祖有功而宗有德,使顾成之庙称为太宗,上配太祖,与汉亡极。建久安之势,成长治之业,以承祖庙,以奉六亲,至孝也;以幸天下,以育群生,至仁也;立经陈纪,轻重同得,后可以为万世法程,虽有愚幼不肖之嗣,犹得蒙业而安,至明也。以陛下之明达,因使少知治体者得佐下风,致此非难也。其具可素陈于前,愿幸无忽。臣谨稽之天地,验之往古,按之当今之务,日夜念此至孰也,虽使禹舜复生,为陛下计,亡以易此。夫树国固,必相疑之势也,下数被其殃,上数爽其忧,甚非所以安上而全下也。今或亲弟谋为东帝,亲兄之子西乡而击,今吴又见告矣。天子春秋鼎盛,行义未过,德泽有加焉,犹尚如是,况莫大诸侯权力且十此者乎!然而天下少安,何也?大国之王幼弱未壮,汉之所置傅相方握其事。数年之后,诸侯之王大抵皆冠,血气方刚,汉之傅相称病而赐罢,彼自丞尉以上徧置私人,如此,有异淮南、济北之为邪?此时而欲为治安,虽尧舜不治。黄帝曰:“日中必熭,操刀必割。”今令此道顺,而全安甚易;不肯早为,已乃堕骨肉之属而抗刭之,岂有异秦之季世乎!夫以天子之位,乘今之时,因天之助,尚惮以危为安,以乱为治,假设陛下居齐桓之处,将不合诸侯而匡天下乎?臣又以知陛下有所必不能矣。假设天下如曩时,淮阴侯尚王楚,黥布王淮南,彭越王梁,韩信王韩,张敖王赵,贯高为相,卢绾王燕,陈狶在代,令此六七公者皆亡恙,当是时而陛下即天子位,能自安乎?臣有以知陛下之不能也。天下肴乱,高皇帝与诸公倂起,非有仄室之势以豫席之也。诸公幸者乃为中涓,其次仅得舍人,材之不逮至远也。高皇帝以明圣威武即天子位,割膏腴之地以王诸公,多者百余城,少者乃三四十县,德至渥也,然其后十年之间,反者九起。陛下之与诸公,非亲角材而臣之也,又非身封王之也,自高皇帝不能以是一岁为安,故臣知陛下之不能也。然尚有可诿者,曰疏。臣请试言其亲者。假令悼惠王王齐,元王王楚,中子王赵,幽王王淮阳,共王王梁,灵王王燕,厉王王淮南,六七贵人皆亡恙,当是时陛下即位,能为治乎?臣又知陛下之不能也。若此诸王,虽名为臣,实皆有布衣昆弟之心,虑无不帝制而天子自为者。擅爵人,赦死罪,甚者或戴黄屋,汉法令非行也。虽行不轨如厉王者,令之不肯听,召之安可致乎!幸而来至,法安可得加!动一亲戚,天下圜视而起,陛下之臣虽有悍如冯敬者,适启其口,匕首已陷其胸矣。陛下虽贤,谁与领此?故疏者必危,亲者必乱,已然之效也。其异姓负强而动者,汉已幸胜之矣,又不易其所以然。同姓袭是迹而动,既有徵矣,其势尽又复然。殃祸之变未知所移,明帝处之尚不能以安,后世将如之何!屠牛坦一朝解十二牛,而芒刃不顿者,所排击剥割,皆众理解也。至于髋髀之所,非斤则斧。夫仁义恩厚,人主之芒刃也;权势法制,人主之斤斧也。今诸侯王皆众髋髀也,释斤斧之用,而欲婴以芒刃,臣以为不缺则折。胡不用之淮南、济北?势不可也。臣窃迹前事,大抵强者先反,淮阴王楚最强,则最先反;韩信倚胡,则又反;贯高因赵资,则又反;陈狶兵精,则又反;彭越用梁,则又反;黥布用淮南,则又反;卢绾最弱,最后反。长沙乃在二万五千户耳,功少而最完,势疏而最忠,非独性异人也,亦形势然也。曩令樊、郦、绛、灌据数十城而王,今虽以残亡可也;令信、越之伦列为彻侯而居,虽至今存可也。然则天下之大计可知已。欲诸王之皆忠附,则莫若令如长沙王,欲臣子之勿菹醢,则莫若令如樊郦等;欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。力少则易使以义,国小则亡邪心。令海内之势如身之使臂,臂之使指,莫不制从。诸侯之君不敢有异心,辐凑并进而归命天子,虽在细民,且知其安,故天下咸知陛下之明。割地定制,令齐、赵、楚各为若干国,使悼惠王、幽王、元王之子孙毕以次各受祖之分地,地尽而止,及燕、梁它国皆然。其分地众而子孙少者,建以为国,空而置之,须其子孙生者,举使君之。诸侯之地其削颇入汉者,为徙其侯国,及封其子孙也,所以数偿之;一寸之地,一人之众,天子亡所利焉,诚以定治而已,故天下咸知陛下之廉。地制壹定,宗室子孙莫虑不王,下无倍畔之心,上无诛伐之志,故天下咸知陛下之仁。法立而不犯,令行而不逆,贯高、利几之谋不生,柴奇、开章不计不萌,细民乡善,大臣致顺,故天下咸知陛下之义。卧赤子天下之上而安,植遗腹,朝委裘,而天下不乱。当时大治,后世诵圣。壹动而五业附,陛下谁惮而久不为此?天下之势方病大瘇。一胫之大几如要,一指之大几如股,平居不可屈信,一二指搐,身虑亡聊。失今不治,必为锢疾,后虽有扁鹊,不能为已。病非徒瘇也,又苦跖戾。元王之子,帝之从弟也,今之王者,从弟之子也。惠王之子,亲兄子也;今之王者,兄子之子也。亲者或亡分地以安天下,疏者或制大权以逼天子,臣故曰非徒病瘇也,又苦跖戾。可痛哭者,此病是也。天下之势方倒县。凡天子者,天下之首,何也?上也。蛮夷者,天下之足,何也?下也。今匈奴嫚娒侵掠,至不敬也,为天下患,至亡已也,而汉岁金絮采缯以奉之。夷狄征令,是主上之操也;天子共贡,是臣下之礼也。足反居上,首顾居下,倒县如此,莫之能解,犹为国有人乎?非亶倒县而已,又类辟,且病痱。夫辟者一面病,痱者一方痛。今西边北边之郡,虽有长爵不轻得复,五尺以上不轻得息,斥候望烽燧不得卧,将吏被介胄而睡,臣故曰一方病矣。医能治之,而上不使,可为流涕者此也。陛下何忍以帝皇之号为戎人诸侯,势既卑辱,而祸不息,长此安穷!进谋者率以为是,固不可解也,亡具甚矣。臣窃料匈奴之众不过汉一大县,以天下之大困于一县之众,甚为执事者羞之。陛下何不试以臣为属国之官以主匈奴?行臣之计,请必系单于之颈而制其命,伏中行说而笞其背,举匈奴之众唯上之令。今不猎勐敌而猎田彘,不搏反寇而搏畜菟,玩细娱而不图大患,非所以为安也。德可远施,威可远加,而直数百里外威令不信,可为流涕者此也。今民卖僮者,为之绣衣丝履偏诸缘,内之闲中,是古天子后服,所以庙而不宴者也,而庶人得以衣婢妾。白縠之表,薄纨之里, 以偏诸,美者黼绣,是古天子之服,今富人大贾嘉会召客者以被墙。古者以奉一帝一后而节适,今庶人屋壁得为帝服,倡优下贱得为后饰,然而天下不屈者,殆未有也。且帝之身自衣皁绨,而富民墙屋被文绣;天子之后以缘其领,庶人孽妾缘其履:此臣所谓舛也。夫百人作之不能衣一人,欲天下亡寒,胡可得也?一人耕之,十人聚而食之,欲天下亡饥,不可得也。饥寒切于民之肌肤,欲其亡为奸邪,不可得也。国已屈矣,盗贼直须时耳,然而献计者曰“毋动”,为大耳。夫俗至大不敬也,至亡等也,至冒上也,进计者犹曰“毋为”,可为长太息者此也。商君遗礼义,弃仁恩,并心于进取。行之二岁,秦俗日败。故秦人家富子壮则出分,家贫子壮则出赘。借父耰鉏,虑有德色;母取箕帚,立而谇语。抱哺其于,与公并倨;妇姑不相说,则反唇而相稽。其慈子耆利,不同禽兽者亡几耳。然并心而赴时犹曰蹶六国,兼天下。功成求得矣,终不知反廉愧之节,仁义之厚。信并兼之法,遂进取之业,天下大败,众掩寡,智欺愚,勇威怯,壮陵衰,其乱至矣,是以大贤起之,威震海内,德从天下。曩之为秦者,今转而为汉矣。然其遗风余俗,犹尚未改。今世以侈靡相竞,而上亡制度,弃礼谊,捐廉耻日甚,可谓月异而岁不同矣。逐利不耳,虑非顾行也,今其甚者杀父兄矣。盗者剟寝户之帘,搴两庙之器,白昼大都之中剽吏而夺之金。矫伪者出几十万石粟,赋六百余万钱,乘传而行郡国,此其亡行义之尤至者也。而大臣特以簿书不报,期会之间,以为大故。至于俗流失,世坏败,因恬而不知怪,虑不动于耳目,以为是适然耳。夫移风易俗,使天下回心而乡道,类非俗吏之所能为也。俗吏之所务,在于刀笔筐箧,而不知大体。陛下又不自忧,窃为陛下惜之。夫立君臣,等上下,使父子有礼,六亲有纪,此非天之所为,人之所设也。夫人之所设,不为不立,不植则僵,不修则坏。《管子》曰:“礼义廉耻,是谓四维;四维不张,国乃灭亡。”使管子愚人也则可,管子而少知治体,则是岂可不为寒心哉!秦灭四维而不张,故君臣乖乱,六亲殃戮,奸人并起,万民离叛,凡十三岁,而社稷为虚。今四维犹未备也,故奸人几幸,而众心疑惑。岂如今定经制,令君君臣臣,上下有差,父子六亲各得其宜,奸人亡所几幸,而群臣众信,是不疑惑!此业一定,世世常安,而后有所持循矣。若夫经制不定,是犹度江河亡维楫,中流而遇风波,舩必覆矣。可为长太息者此也。夏为天子,十有余世,而殷受之。殷为天子,二十余世,而周受之。周为天子,三十余世,而秦受之。秦为天子,二世而亡。人性不甚相远也,何三代之君有道之长,而秦无道之暴也?其故可知也。古之王者,太子乃生,固举以礼,使士负之,有司齐肃端冕,见之南郊,见于天也。过阙则下,过庙则趋,孝子之道也。故自为赤子而教固已行矣。昔者成王幼在襁抱之中,召公为太保,周公为太傅,太公为太师。保,保其身体;傅,传之德义;师,道之教训:此三公之职也。于是为置三少,皆上大夫也,曰少保、少傅、少师,是与太子宴者也。故乃孩子提有识,三公、三少固明孝仁礼义以道习之,逐去邪人,不使见恶行。于是皆选天下之端士孝悌博闻有道术者以卫翼之,使与太子居处出入。故太子乃生而见正事,闻正言,行正道,左右前后皆正人也。夫习与正人居之,不能毋正,犹生长于齐不能不齐言也;习与不正人居之,不能毋不正,犹生长于楚之地不能不楚言也。故择其所耆,必先受业,乃得尝之;择其所乐,必先有习,乃得为之。孔子曰:“少成若天性,习贯如自然。”及太子少长,知妃色,则入于学。学者,所学之官也。《学礼》曰:“帝入东学,上亲而贵仁,则亲疏有序而恩相及矣;帝入南学,上齿而贵信,则长幼有差而民不诬矣;帝入西学,上贤而贵德,则圣智在位而功不遗矣;帝入北学,上贵而尊爵,则贵贱有等而下不 矣;帝入太学,承师问道,退习而考于太傅,太傅罚其不则而匡其不及,则德智长而治道得矣。此五学者既成于上,则百姓黎民化辑于下矣。”及太于既冠成人,免于保傅之严,则有记过之史,彻膳之宰,进善之旌,诽谤之木,敢谏之鼓。瞽史诵诗,工诵箴谏,大夫进谋,士传民语。习与智长,故切而不媿;化与心成,故中道若性。三代之礼:春朝朝日,秋暮夕月,所以明有敬也;春秋入学,坐国老,执酱而亲馈之,所以明有孝也;行以鸾和,步中《采齐》,趣中《肆夏》,所以明有度也;其于禽兽,见其生不食其死,闻其声不食其肉,故远庖厨,所以长恩,且明有仁也。夫三代之所以长久者,以其辅翼太子有此具也。及秦而不然。其俗固非贵辞让也,所上者告讦也;固非贵礼义也,所上者刑罚也。使赵高傅胡亥而教之狱,所习者非斩劓人,则夷人之三族也。故胡亥今日即位而明日射人,忠谏者谓之诽谤,深计者谓之妖言,其视杀人若艾草菅然。岂惟胡亥之性恶哉?彼其所以道之者非其理故也。鄙谚曰:“不习为吏,视已成事。”又曰:“前车覆,后车诫。”夫三代之所以长久者,其已事可知也;然而不能从者,是不法圣智也。秦世之所以亟绝者,其辙迹可见也;然而不避,是后车又将覆也。夫存亡之变,治乱之机,其要在是矣。天下之命,县于太子;太子之善,在于早谕教与选左右。夫心未滥而先谕教,则化易成也;开于道术智谊之指,则教之力也。若其服习积贯,则左右而已。夫胡、粤之人,生而同声,耆欲不异,及其长而成俗,累数译而不能相通,行者有虽死而不相为者,则教习然也。臣故曰选左右早谕教最急。夫教得而左右正,则太子正矣,太子正而天下定矣。《书》曰:“一人有庆,兆民赖之。”此时务也。凡人之智,能见已然,不能见将然。夫礼者禁于将然之前,而法者禁于己然之后,是故法之所用易见,而礼之所为生难知也。若夫庆赏以劝善,刑罚以惩恶,先王执此之政,坚如金石,行此之令,信如四时,据此之公,无私如天地耳,岂顾不用哉?然而曰礼云礼云者,贵绝恶于未萌,而起教于微眇,使民日迁善远罪而不自知也。孔于曰:“听讼,吾犹人也,必也使毋讼乎!”为人主计者,莫如先审取舍,取舍之极定于内,而安危之萌应于外矣。安者非一日而安也,危者非一日而危也,皆以积渐然,不可不察也。人主之所积,在其取舍,以礼义治之者,积礼义;以刑罚治之者,积刑罚。刑罚积而民怨背,札义积而民和亲。故世主欲民之善同,而所以使民善者或异。或道之以德教,或殴之以法令。道之以德教者,德教洽而民气乐;殴之以法令者,法令极而民风哀。哀乐之感,祸福之应也。秦王之欲尊宗庙而安子孙,与汤武同,然而汤武广大其德行,六七百岁而弗失,秦王治天下,十余岁则大败。此亡它故矣,汤武之定取舍审而秦王之定取舍不审矣。夫天下,大器也。今人之置器,置诸安处则安,置诸危处则危。天下之情与器亡以异,在天子之所置之。汤武置天下于仁义礼乐,而德泽洽,禽兽草木广裕,德被蛮貊四夷,累子孙数十世,此天下所共闻也。秦王置天下于法令刑罚,德泽亡一有,而怨毒盈于世,下憎恶之如仇,祸几及身,子孙诛绝,此天下之所共见也。是非其明效大验邪!人之言曰:“听言之道,必以其事观之,则言者莫敢妄言。”今或言礼谊之不如法令,教化之不如刑罚,人主胡不引殷、周、秦事以观之也?人主之尊譬如堂,群臣如陛,众庶如地。故陛九级上,廉远地,则堂高;陛亡级,廉近地,则堂卑。高者难攀,卑者易陵,理势然也。故古者圣王制为等列,内有公卿大夫士,外有公侯伯子男,然后有官师小吏,延及庶人,等级分明,而天子加焉,故其尊不可及也。里谚曰:“欲投鼠而忌器。”此善谕也。鼠近于器,尚惮不投,恐伤其器,况于贵臣之近主乎!廉耻节礼以治君子,故有赐死而亡戮辱。是以黥劓之罪不及太夫,以其离主上不远也,礼不敢齿君之路马,蹴其刍者有罚;见君之几杖则起,遭君之乘车则下,入正门则趋;君之宠臣虽或有过,刑戮之罪不加其身者,尊君之故也。此所以为主上豫远不敬也,所以体貌大臣而厉其节也。今自王侯三公之贵,皆天子之所改容而礼之也,古天子之所谓伯父、伯舅也,而令与众庶同黥劓 刖笞 弃市之法,然则堂不亡陛乎?被戮辱者不泰迫乎?廉耻不行,大臣无乃握重权,大官而有徒隶亡耻之心乎?夫望夷之事,二世见当以重法者,投鼠而不忌器之习也。臣闻之,履虽鲜不加于枕,冠虽敝不以苴履。夫尝已在贵宠之位,天子改容而体貌之矣,吏民尝俯伏以敬畏之矣,今而有过,帝令废之可也,退之可也,赐之死可也,灭之可也;若夫束缚之,系緤之,输之司寇,编之徒官,司寇小吏詈骂而榜笞之,殆非所以令众庶见也。夫卑贱者习知尊贵者之一旦,吾亦乃可以加此也,非所以习天下也,非尊尊贵贵之化也。夫天子之所尝敬,众庶之所尝宠,死而死耳,贱人安宜得如此而顿辱之哉!豫让事中行之君,智伯伐而灭之,移事智伯。及赵灭智伯,豫让衅面吞炭,必报襄子,五起而不中。人问豫子,豫子曰:“中行众人畜我,我故众人事之;智伯国士遇我,我故国士报之。”故此一豫让也,反君事仇,行若狗彘,已而抗节致忠,行出乎列士,人主使然也。故主上遇其大臣如遇犬马,彼将犬马自为也;如遇官徒,彼将官徒自为也。顽顿亡耻, 诟亡节,廉耻不立,且不自好,苟若而可,故见利则逝,见便则夺。主上有败,则因而挺之矣;主上有患,则吾苟免而已,立而观之耳;有便吾身者,则欺卖而利之耳。人主将何便于此?群下至众,而主上至少也,所托财器职业者粹于群下也。俱亡耻,俱苟妄,则主上最病。故古者礼不及庶人,刑不至大夫,所以厉宠臣之节也。古者大臣有坐不廉而废者,不谓不廉,曰“簠簋不饰”;坐污秽淫乱男女亡别者,不曰污秽,曰“帷薄不修”,坐罢软不胜任者,不谓罢软,曰“下官不职”。故贵大臣定有其罪矣,犹未斥然正以唿之也,尚迁就而为之讳也。故其在大谴大何之域者,闻谴何则白冠 缨,盘水加剑,造请室而请罪耳,上不执缚系引而行也。其有中罪者,闻命而自弛,上不使人颈 而加也。其有大罪者,闻命则北面再拜,跌而自裁,上不使捽抑而刑之也,曰:“子大夫自有过耳!吾遇子有礼矣。”遇之有礼,故群臣自憙;婴以廉耻,故人矜节行。上设廉礼义以遇其臣,而臣不以节行报其上者,则非人类也。故化成俗定,则为人臣者主耳忘身,国耳忘家,公耳忘私,利不苟就,害不苟去,唯义所在。上之化也,故父兄之臣诚死宗庙,法度之臣诚死社稷,辅翼之臣诚死君上,守圄扞敌之臣诚死城郭封疆。故曰圣人有金城者,比物此志也。彼且为我死,故吾得与之俱生;彼且为我亡,故吾得与之俱存;夫将为我危,故吾得与之皆安。顾行而忘利,守节而仗义,故可以托不御之权,可以寄六尺之孤。此厉廉耻行礼谊之所致也,主上何丧焉!此之不为,而顾彼之久行,故曰可为长太息者此也。
南山有大石。
云雷天堑,金汤地险,名藩自古皋兰。营屯绣错,山形米聚,喉襟百二秦关。鏖战血犹殷。见阵云冷落,时有雕盘。静塞楼头晓月,依旧玉弓弯。看看,定远西还。有元戎阃命,上将斋坛。区脱昼空,兜零夕举,甘泉又报平安。吹笛虎牙间。且宴陪珠履,歌按云鬟。招取英灵毅魄,长绕贺兰山。
红军不怕远征难,万水千山只等闲。五岭逶迤腾细浪,乌蒙磅礴走泥丸。金沙水拍云崖暖,大渡桥横铁索寒。更喜岷山千里雪,三军过后尽开颜。
特统精兵御上游,笳吹先遁惊若鸥。扬州空把残旗耀,赢得舟中骂不休。
去者日以疏,来者日以亲。出郭门直视,但见丘与坟。古墓犁为田,松柏摧为薪。白杨多悲风,萧萧愁杀人。思还故里闾,欲归道无因。
触帘风送景阳钟,鸳被绣花重。晓帷初卷冷烟浓,翠匀粉黛好仪容,思娇慵。起来无语理朝妆,宝匣镜凝光。绿荷相倚满池塘。露清枕簟藕花香,恨悠扬。
玉壶冰莹兽炉灰。人起绣帘开。春丛一夜,六花开尽,不待剪刀催。洛阳城阙中天起,高下遍楼台。絮乱风轻,拂鞍沾袖,归路似章街。
濯足夜滩急,晞发北风凉。吴山楚泽行遍,只欠到潇湘。买得扁舟归去,此事天公付我,六月下沧浪。蝉蜕尘埃外,蝶梦水云乡。 制荷衣,纫兰佩,把琼芳。湘妃起舞一笑,抚瑟奏清商。唤起九歌忠愤,拂拭三闾文字,还与日争光。莫遣儿辈觉,此乐未渠央。
几番时事重论,座中共惜斜阳下。今朝翦柳,东风送客,功名近也。约住飞花,暂听留燕,更攀情语。问千牙过阙,一封入奏,忠孝事、都应写。 闻道兰台清暇。载鸱夷、烟江一舸。贞元旧曲,如今谁听,惟公和寡。儿骑空迎,舜瞳回盼,玉阶前借。便急回暖律,天边海上,正春寒夜。


冬日归旧山拼音解释:

.chun sou chi jun gu .zong pei fu chang he .xia chu liu ying jin .feng qian yang juan luo .
.zhu xian shang .zhan you qing .yu kun lang .mai peng ying .
fa mu ding ding .niao ming ying ying .chu zi you gu .qian yu qiao mu .ying qi ming yi .qiu qi you sheng .xiang bi niao yi .you qiu you sheng .shen yi ren yi .bu qiu you sheng .shen zhi ting zhi .zhong he qie ping .fa mu xu xu .shi jiu you xu .ji you fei zhu .yi su zhu fu .ning shi bu lai .wei wo fu gu .yu can sa sao .chen kui ba gui .ji you fei mu .yi su zhu jiu .ning shi bu lai .wei wo you jiu .fa mu yu ban .shi jiu you yan .bian dou you jian .xiong di wu yuan .min zhi shi de .gan hou yi qian .you jiu xu wo .wu jiu gu wo .kan kan gu wo .dun dun wu wo .dai wo xia yi .yin ci xu yi .
lv yu zhi tou yi su huang .bi sha zhang li meng hun xiang .xiao feng he yue bu xin liang .yin yi hua lan huai li he .xiao chi yu fu hen wu gang .su e bu jia wei shui zhuang .
you qin ke wen yu dong ye zhu ren yue ..wen zhi qian lun yue ..zhi shi zhi yin an yi le .wang guo zhi yin ai yi si ..fu zhi luan zai zheng .er yin sheng ying zhi .gu ai si zhi qing .biao yu jin shi .an le zhi xiang .xing yu guan xian ye .you zhong ni wen shao .shi yu shun zhi de .ji zha ting xian .zhi zhong guo zhi feng .si yi ran zhi shi .xian xian suo bu yi ye .jin zi du yi wei sheng wu ai le .qi li he ju .ruo you jia xun .jin qing wen qi shuo ..zhu ren ying zhi yue ..si yi jiu zhi .mo ken zheng jiu .gu ling li shi lan yu ming shi .jin meng qi dao .jiang yan qi yi yu yan .fu tian di he de .wan wu gui sheng .han shu dai wang .wu xing yi cheng .gu zhang wei wu se .fa wei wu yin .yin sheng zhi zuo .qi you chou wei zai yu tian di zhi jian .qi shan yu bu shan .sui zao yu zhuo luan .qi ti zi ruo er bu bian ye .qi yi ai zeng yi cao .ai le gai du zai .ji gong shang ji bi .sheng yin ke xie .ci ren xin zhi yuan .qing yu zhi suo zhong .gu ren zhi qing bu ke zi .yu bu ke ji gu .yin qi suo yong .mei wei zhi jie .shi ai bu zhi shang .le bu zhi yin .si qi da jiao ye .ran .le yun le yun .zhong gu yun hu zai .ai yun ai yun .ku qi yun hu zai .yin zi er yan .yu bo fei li jing zhi shi .ge wu fei bei ai zhi zhu ye .he yi ming zhi .fu shu fang yi su .ge ku bu tong .shi cuo er yong zhi .huo wen ku er huan .huo ting ge er qi .ran er ai le zhi qing jun ye .jin yong jun tong zhi qing .an ..qi .ben zuo .gan ..you tuo tong zi .yi .shi shuo .wen xue pian .zhu gai bu ..er fa wan shu zhi sheng .si fei yin sheng zhi wu chang zai .ran sheng yin he bi .gan ren zhi zui shen zhe ye .lao zhe ge qi shi .le zhe wu qi gong .fu nei you bei tong zhi xin .ze ji qie ai yan .yan bi cheng shi .sheng bi cheng yin .za er yong zhi .ju er ting zhi .xin dong yu he sheng .qing gan yu ku yan .jie tan wei jue .er qi ti liu lian yi .fu ai xin cang yu ku xin nei .yu he sheng er hou fa .he sheng wu xiang .er ai xin you zhu .fu yi you zhu zhi ai xin .yin hu wu xiang zhi he sheng .qi suo jue wu .wei ai er yi .qi fu zhi .chui wan bu tong .er shi qi zi yi .zai .feng su zhi liu .sui cheng qi zheng .shi gu guo shi ming zheng jiao zhi de shi .shen guo feng zhi sheng shuai .yin yong qing xing yi feng qi shang .gu yue .wang guo zhi yin ai yi si .ye . fu xi .nu .ai .le .ai .zeng .can .ju .fan ci ba zhe .sheng min suo yi jie wu chuan qing .qu bie you shu .er bu ke yi zhe ye .fu wei yi gan ku wei cheng .jin yi jia xian er xin ai .yi yi yu er qing zeng .ze ai zeng yi shu wo .er xian yu yi shu bi ye .ke yi wo ai er wei zhi ai ren .wo zeng er wei zhi zeng ren .suo xi ze wei zhi xi wei .suo nu er wei zhi nu wei zai .you ci yan zhi .ze wai nei shu yong .bi wo yi ming .sheng yin zi dang yi shan e wei zhu .ze wu guan yu ai le .ai le zi dang yi qing gan .ze wu xi yu sheng yin .ming shi ju qu .ze jin ran ke jian yi .qie ji zi zai lu .cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..qi tu ren sheng yi jue zang fou zai .you zhong ni wen .shao ..tan qi yi zhi .shi yi zi jie .he bi yin sheng yi zhi yu shun zhi de .ran hou tan mei xie .jin cu ming qi yi duan .yi ke si guo ban yi ..qin ke nan yue ..ba fang yi su .ge ku wan shu .ran qi ai le zhi qing .bu de bu jian ye .fu xin dong yu zhong .er sheng chu yu xin .sui tuo zhi yu ta yin .ji zhi yu yu sheng .shan ting cha zhe .yao zi jue zhi bu shi de guo ye .xi bo ya li qin er zhong zi zhi qi suo zhi .li ren ji qing er zi chan shi qi xin ai .lu ren chen ku er yan yuan shen qi sheng li .fu shu zi zhe .qi fu jia zhi yu chang yin .jie yan yu qu du zai .xin qi zhe ze xing wei zhi dong .qing bei zhe ze sheng wei zhi ai .ci zi ran xiang ying .bu ke de tao .wei shen ming zhe neng jing zhi er .fu neng zhe bu yi sheng zhong wei nan .bu neng zhe bu yi sheng gua wei yi .jin bu ke yi wei yu shan ting .er wei zhi sheng wu ke cha zhi li .jian fang su zhi duo bian .er wei sheng yin wu ai le ye ..you yun ..xian bu yi yan ai .yu bu yi yan zeng .ran ze you xian ran hou ai sheng .you yu ran hou zeng cheng .dan bu dang gong qi ming er .ai le zhi zuo .yi you you er ran .ci wei sheng shi wo ai .yin shi wo le ye .gou ai le you sheng .geng wei you shi .he de ming shi ju qu xie ..you yun ..ji zi cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..zhong ni tan .shao .yin zhi yi zhi .shi yi zi jie .shi he yan yu .qie shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .shi juan jin qu .er zi ye shi wang guo zhi yin .ning fu jiang shi er hou xia yan .xi li ran hou li ping zai .si jie shen miao du jian .bu dai liu wen ji ri .er yi zong qi ji xiong yi .shi yi qian shi yi wei mei tan .jin zi yi qu qu zhi jin zhi .qi suo jian er wei xian .wu nai wu qian xian zhi shi wei .fu fu zi zhi miao cha xie ..zhu ren da yue ..nan yun .sui ge ku wan shu .shan ting cha zhe yao zi jue zhi .bu jia zhi yu chang yin .bu jie yan yu qu du .zhong zi zhi tu yun yun shi ye .ci wei xin bei zhe .sui tan xiao gu wu .qing huan zhe .sui fu ying zi jie .you bu neng yu wai xing yi zi ni .kuang cha zhe yu yi si ye .yi wei jiu ling sheng yin zhi wu chang .you wei dang you ai le er .you yue ..ji zi ting sheng .yi zhi zhong guo zhi feng .shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .an ru suo yun .ci wei wen wang zhi gong de .yu feng su zhi sheng shuai .jie ke xiang zhi yu sheng yin .sheng zhi qing zhong .ke yi yu hou shi .xiang juan zhi qiao .neng de zhi yu jiang lai .ruo ran zhe .san huang wu di .ke bu jue yu jin ri .he du shu shi zai .ruo ci guo ran ye .ze wen wang zhi cao you chang du .shao wu zhi yin you ding shu .bu ke za yi ta bian .cao yi yu sheng ye .ze xiang suo wei sheng yin zhi wu chang .zhong zi zhi chu lei .yu shi hu zhi yi .ruo yin sheng wu chang .zhong zi chu lei .qi guo ran xie .ze zhong ni zhi shi wei .ji zha zhi shan ting .gu yi wu yi .ci jie su ru wang ji .yu shen qi shi er zhui wei er .yu ling tian xia huo sheng yin zhi dao .bu yan li yi jin ci .er tui shi shen miao nan zhi .hen bu yu qi ting yu dang shi .mu gu ren er zi tan .si suo .da wang hou sheng ye .fu tui lei bian wu .dang xian qiu zhi zi ran zhi li .li yi ding .ran hou jie gu yi yi ming zhi er .jin wei de zhi yu xin .er duo shi qian yan yi wei tan zheng .zi ci yi wang .kong qiao li bu neng ji ...you nan yun ..ai le zhi zuo .you ai zeng zhi you xian yu .ci wei sheng shi wo ai er yin shi wo le .gou ai le you sheng .geng wei you shi yi .fu wu se you hao chou chou .wu sheng you shan e .ci wu zhi zi ran ye .zhi yu ai yu bu ai .xi yu bu xi .ren qing zhi bian .tong wu zhi li .wei zhi yu ci .ran jie wu yu yu nei .dai wu er cheng er .zhi fu ai le zi yi shi hui .xian gou yu xin .dan yin he sheng yi zi xian fa .gu qian lun yi ming qi wu chang .jin fu jia ci tan yi zheng ming hao er .bu wei ai le fa yu sheng yin .ru ai zeng zhi sheng yu xian yu ye .ran he sheng zhi gan ren xin .yi you jiu li zhi fa ren qing ye .jiu yi gan ku wei zhu .er zui zhe yi xi nu wei yong .qi jian huan qi wei sheng fa .er wei sheng you ai le .bu ke jian xi nu wei jiu shi .er wei jiu you xi nu zhi li ye ..qin ke nan yue ..fu guan qi cai se .tian xia zhi tong yong ye .xin bian yu nei er se ying yu wai .jiao ran ke jian .gu wu zi bu yi .fu sheng yin .qi zhi ji zhe ye .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi long sha .tong jian yi yu yi shen .he du yu sheng bian dang yi xie .fu xi nu zhang yu se zhen .ai le yi yi xing yu sheng yin .sheng yin zi dang you ai le .dan an zhe bu neng shi zhi .zhi zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .jin meng gu mian qiang er bu wu .li lou zhao qiu hao yu bai xun .yi ci yan zhi .ze ming an shu neng yi .bu ke shou zhi chi zhi du .er yi li lou zhi cha .zhi zhong tong zhi ting .er cai zhong zi zhi cong .jie wei gu ren wei wang ji ye ..zhu ren da yue ..nan yun .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi jiang sha .ai le zhi qing .bi xing yu sheng yin .zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .bi ruo suo yan .ze zhuo zhi zhi bao .shou yang zhi ji .bian he zhi yuan .bo qi zhi bei .xiang ru zhi han nu .bu zhan zhi bu zhi .qian bian bai tai .shi ge fa yi yong zhi ge .tong qi shu dan zhi wei .ze zhong zi zhi tu .ge shen qi qing yi .er wei ting sheng zhe bu yi gua zhong yi si .cha qing zhe bu yi da xiao wei yi .tong chu yi shen zhe .qi yu shi zhi ye .she shi cong xia .ze zi ye zhi tu .yi dang fu cao lv ming guan .yi kao qi yin .zhi nan feng zhi sheng shuai .bie ya .zheng zhi yin zheng ye .fu shi xin zhi yu shen jue .xun mu zhi yu ai qi .tong yong chu lei .shi di ya chang zhi .bi bu yan le lei tian er ai lei ku .si ke zhi yi .he zhe .ji ye rou han ..ze bian chu .wu zhu yu ai le .you .jiu zhi nang lu .sui ze ju bu tong .er jiu wei bu bian ye .sheng ju yi ti zhi suo chu .he du dang han ai le zhi li ye .qie fu .xian chi ...liu jing ...da zhang ...shao xia ..ci xian wang zhi zhi le .suo yi dong tian di .gan gui shen .jin bi yun sheng yin mo bu xiang qi ti er chuan qi xin .ci bi wei zhi le bu ke tuo zhi yu gu shi .bi xu sheng ren li qi xian guan .er nai ya yin de quan ye .shun ming kui .ji shi fu shi .ba yin ke xie .shen ren yi he ..yi ci yan zhi .zhi le sui dai sheng ren er zuo .bu bi sheng ren zi zhi ye .he zhe .yin sheng you zi ran zhi he .er wu xi yu ren qing .ke xie zhi yin .cheng yu jin shi .zhi he zhi sheng .de yu guan xian ye .fu xian hao zi you xing ke cha .gu li gu yi ming an yi gong er .ruo nai yi shui ji shui .shu yi zhi zai ..qin ke nan yue ..sui zhong yu you yin .zu zhao gong nan .ran qi da li .dang you suo jiu .ruo ge lu wen niu ming .zhi qi san zi wei xi .shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu shi bi bai .yang she mu ting wen er ti .er shen qi sang jia .fan ci shu shi .jie xiao yu shang shi .shi yi xian jian lu zai .tui ci er yan .ze sheng shuai ji xiong .mo bu cun hu sheng yin yi .jin ruo fu wei zhi wu wang .ze qian yan wang ji .jie wei qi wu .wu yong zhi ye .yi yan tong lun .wei zhi huo an .ruo neng ming si suo yi .xian qi suo you .she er lun ju ji .yuan zhong wen zhi ..zhu ren da yue ..wu wei neng fan san yu zhe .de yi er wang yan .shi yi qian lun lue er wei xiang .jin fu fan xun huan zhi nan .gan bu zi yi jie xie .fu lu niu neng zhi xi li zhi sang sheng .ai san zi zhi bu cun .han bei jing nian .su yuan ge lu .ci wei xin yu ren tong .yi yu shou xing er .ci you wu zhi suo yi ye .qie niu fei ren lei .wu dao xiang tong .ruo wei ming shou jie neng you yan .ge lu shou xing du xiao zhi .ci wei cheng qi yu er lun qi shi .you yi chuan yi yan er .bu wei kao sheng yin er zhi qi qing .ze fei suo yi wei nan ye .ruo wei zhi zhe wei dang chu wu er da .wu suo bu zhi .jin qie xian yi qi suo yi zhe .qing wen .sheng ren zu ren hu yu .dang zhi qi suo yan fou hu .nan zhe bi yue zhi zhi .zhi zhi zhi li he yi ming zhi .yuan jie zi zhi nan yi li jian shi zhi yu .huo dang yu guan jie shi qi yan xie .jiang chui lv ming guan xiao qi yin xie .guan qi cai se he qi xin xie .ci wei zhi xin zi you qi se .sui zi bu yan .you jiang zhi zhi .zhi zhi zhi dao .ke bu dai yan ye .ruo chui lv xiao yin yi zhi qi xin .jia ling xin zhi yu ma er wu yan lu .cha zhe gu dang you lu yi zhi ma ye .ci wei xin bu xi yu suo yan .yan huo bu zu yi zheng xin ye .ruo dang guan jie er zhi yan .ci wei ru zi xue yan yu suo shi .ran hou zhi zhi .ze he gui yu cong ming zai .fu yan .fei zi ran yi ding zhi wu .wu fang shu su .tong shi yi hao .ju yi ming yi wei biao shi er .fu sheng ren qiong li .wei zi ran ke xun .wu wei bu zhao .gou wu wei bu zhao .li bi ze sui jin bu jian .gu yi yu zhi yan bu de qiang tong .tui ci yi wang .ge lu zhi bu zhi niu ming .de bu quan hu ..you nan yun ..shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu duo si sheng .ci you wu zhi suo yi ye .qing wen shi kuang chui lv zhi shi .chu guo zhi feng xie .ze xiang qu qian li .sheng bu zu da .ruo zheng shi chu feng lai ru lv zhong xie .ze chu nan you wu .yue .bei you liang .song .gou bu jian qi yuan .xi yi shi zhi zai .fan yin yang fen ji .ran hou cheng feng .qi zhi xiang gan .chu di er fa .he de fa chu ting .lai ru jin hu .qie you lv lv fen si shi zhi qi er .shi zhi er qi dong .lv ying er hui yi .jie zi ran xiang dai .bu jia ren yi wei yong ye .shang sheng xia sheng .suo yi jun wu sheng zhi he .xu gang rou zhi fen ye .ran lv you yi ding zhi sheng .sui dong chui zhong lv .qi yin zi man er wu sun ye .jin yi jin ren zhi qi .chui wu yun zhi lv .chu feng an de lai ru qi zhong .yu wei ying suo xie .feng wu xing .sheng yu lv bu tong .ze xiao li zhi di .wu qu yu feng lv .bu qi ran hu .qi du shi kuang duo shi bo wu .zi you yi zhi sheng bai zhi xing .yu gu zhong xin er tuo yi shen wei .ruo bo chang qian zhi xu jing gong shou zai ..you nan yun ..yang she mu ting wen er ti er shen qi sang jia .fu qing wen he you zhi zhi .wei shen xin du wu an yu er dang xie .chang wen er ti ruo ci qi da er e .jin zhi ti sheng si xi zhi ti sheng .gu zhi qi sang jia xie .ruo shen xin du wu an yu zhi dang .fei li zhi suo de ye .sui yue ting ti .wu qu yan yu er sheng yi .ruo yi chang wen zhi sheng wei e .gu zhi jin ti dang e .ci wei yi jia sheng wei du .yi xiao yi zhi ti ye .fu sheng zhi yu yin .you xing zhi yu xin ye .you xing tong er qing guai .mao shu er xin jun zhe .he yi ming zhi .sheng ren qi xin deng de er xing zhuang bu tong ye .gou xin tong er xing yi .ze he yan hu guan xing er zhi xin zai .qie kou zhi ji qi wei sheng .he yi yu lai .na qi er ming xie .ti sheng zhi shan e .bu you er kou ji xiong .you qin se zhi qing zhuo bu zai cao zhe zhi gong zhuo ye .xin neng bian li shan tan .er bu neng ling nei .diao li .you gu zhe neng shan qi qu du .er bu neng ling qi bi qing he ye .qi bu jia miao gu er liang ..bu yin hui xin er diao .ran ze xin zhi yu sheng .ming wei er wu .er wu zhi cheng ran .ze qiu qing zhe bu liu guan yu xing mao .kui xin zhe bu jie ting yu sheng yin ye .cha zhe yu yin sheng yi zhi xin .bu yi wai hu .jin jin mu wei dai zhi yu lao cheng .er zhuan xin zuo ri zhi sheng .yi zheng jin ri zhi ti .qi bu wu zhong yu qian shi hao qi zhe cong er cheng zhi zai ..qin ke nan yue ..wu wen bai zhe bu xiu zou .suo yi quan ye .wu xin wei yan er yan .nan fu geng cong qi yu .jin ping he zhi ren .ting zheng di pi pa .ze xing zao er zhi yue .wen qin se zhi yin .ze ting jing er xin xian .tong yi qi zhi zhong .qu yong mei shu .ze qing sui zhi bian .zou qin sheng ze tan xian er kang kai .li qi chu ze qing yi er si zhuan .si jiao nong ze huan fang er yu qie .xin wei sheng bian .ruo ci qi zhong .gou zao jing you sheng .ze he wei xian qi ai le .er dan yun zhi he zhi sheng .wu suo bu gan .tuo da tong yu sheng yin .gui zhong bian yu ren qing .de wu zhi bi bu ming ci zai ..zhu ren da yue ..nan yun .pi pa .zheng .di ling ren zao yue .you yun .qu yong mei shu er qing sui zhi bian .ci cheng suo yi shi ren chang gan ye .pi pa .zheng .di .jian cu er sheng gao .bian zhong er jie shu .yi gao sheng yu shu jie .gu shi ren xing zao er zhi yue .you ling duo jing er .zhong gu hai xin .gu .wen gu pi zhi yin .si jiang shuai zhi chen ..gai yi sheng yin you da xiao .gu dong ren you meng jing ye .qin se zhi ti .jian liao er yin pi .bian xi er sheng qing .yi pi yin yu xi bian .bu xu xin jing ting .ze bu jin qing he zhi ji .shi yi ting jing er xin xian ye .fu qu yong bu tong .yi you shu qi zhi yin er .qi chu zhi qu .duo zhong gu qing yi .bian miao gu si zhuan .jiao nong zhi yin .yi zhong sheng zhi mei .hui wu yin zhi he .qi ti shan er yong bo .gu xin chi yu zhong li .wu yin hui .gu huan fang er yu qie .ran jie yi dan .fu .gao .pi .shan .e wei ti .er ren qing yi zao .jing er rong duan .ci wei sheng yin zhi ti .jin yu shu ji .qing zhi ying sheng .yi zhi yu zao jing er .fu qu yong mei shu .er qing zhi chu bian .you zi wei yi mei .er kou zhe shi zhi ye .wu wei wan shu .er da tong yu mei .qu bian sui zhong .yi da tong yu he .mei you gan .he you le .ran sui qu zhi qing .jin yu he yu .ying mei zhi kou .jue yu gan jing .an de ai le yu qi jian zai .ran ren qing bu tong .ge shi suo jie .ze fa qi suo huai .ruo yan ping he .ai le zheng deng .ze wu suo xian fa .gu zhong de zao jing .ruo you suo fa .ze shi you zhu yu nei .bu wei ping he ye .yi ci yan zhi .zao jing zhe .sheng zhi gong ye .ai le zhe .qing zhi zhu ye .bu ke jian sheng you zao jing zhi ying .yin wei ai le zhe jie you sheng yin ye .qie sheng yin sui you meng jing .meng jing ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .he yi ming zhi .fu hui bin ying tang .jiu han zou qin .huo xin ran er huan .huo can er qi .fei jin ai yu bi .dao le yu ci ye .qi yin wu bian yu xi .er huan qi bing yong .si fei .chui wan bu tong .xie .fu wei wu zhu yu xi nu .yi ying wu zhu yu ai le .gu huan qi ju jian .ruo zi pian gu zhi yin .han yi zhi zhi sheng .qi suo fa ming .ge dang qi fen .ze yan neng jian yu qun li .zong fa zhong qing xie .you shi yan zhi .sheng yin yi ping he wei ti .er gan wu wu chang .xin zhi yi suo si wei zhu .ying gan er fa .ran ze sheng zhi yu xin .shu tu yi gui .bu xiang jing wei .yan de ran tai he yu huan qi .zhui xu ming yu ai le zai .qin ke nan yue ..lun yun .meng jing zhi yin .ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .shi yi jiu han zou qin er huan qi bing yong .ci yan pian bing zhi qing xian ji yu nei .gu huai huan zhe zhi ai yin er fa .nei qi zhe yu le sheng er gan ye .fu yin sheng zi dang you yi ding zhi ai le .dan sheng hua chi huan bu ke cang zu .bu neng dui yi .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu jin ai le tong shi er ying er .sui er qing ju jian .ze he sun yu sheng yin you ding li xie .zhu ren da yue ..nan yun .ai le zi you ding sheng .dan pian zhong zhi qing .bu ke zu yi .gu huai qi zhe yu le sheng er ai er .ji ru suo yan .sheng you ding fen .jia shi .lu ming .zhong zou .shi le sheng ye .er ling qi zhe yu zhi .sui sheng hua chi huan .dan dang bu neng shi bian ling huan er .he de geng yi ai xie .you yi jue zhi huo .sui wei neng wen yi shi .bu yi fu zeng qi han yi .fu huo fei long han zhi wu .le fei zeng ai zhi ju ye .li xian gao tang er huan qi bing yong zhe .zhi zhi he zhi fa zhi dao qing .gu ling wai wu suo gan de zi jin er .nan yun .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu ling ai le tong shi er ying er .fu yan ai zhe .huo jian ji zhang er qi .huo du yu fu er bei .tu yi gan ren wang er wu cun .tong shi xian er xing qian .qi suo yi hui zhi .jie zi you you .bu wei chu di er sheng ai .dang xi er lei chu ye .jin jian ji zhang yi zhi gan .ting he sheng er liu ti zhe .si fei he zhi suo gan .mo bu zi fa ye ..qin ke nan yue ..lun yun .jiu han zou qin er huan qi bing yong .yu tong ci yan .gu da yi pian qing gan wu er fa er .jin qie yin xin er yan .ming zhi yi cheng xiao .fu ren xin bu huan ze qi .bu qi ze huan .ci qing zhi zhi da yu ye .ran qi shi qi zhi shang .xiao shi huan zhi yong .gai wen qi .chu zhi qu zhe .wei du qi ai ti zhi rong .er wei zeng jian xiao jue zhi mao .ci bi qi .chu zhi qu .yi ai wei ti .gu qi suo gan .jie ying qi du liang .qi tu yi duo zhong er shao bian .ze zhi qing yi er si zhuan xie .ruo cheng neng zhi qi .ze sheng yin zhi you ai le .duan ke zhi yi ..zhu ren da yue ..sui ren qing gan yu ai le .ai le ge you duo shao .you ai le zhi ji .bu bi tong zhi ye .fu xiao ai rong huai .shen bei er qi .ai zhi fang ye .xiao huan yan yue .zhi le xin yu .le zhi li ye .he yi ming zhi .fu zhi qin an yu .ze tian ruo zi ran .suo zi de ye .ji zai wei ji .jin ran hou ji .ze .bu ji ren wu .you ci yan zhi .ren wu zhi bu ruo xiang zhi zi de .qi bu ran zai ..zhi fu xiao jue sui chu yu huan qing .ran zi yi li cheng you fei zi ran ying sheng zhi ju ye .ci wei le zhi ying sheng .yi zi de wei zhu .ai zhi ying gan .yi chui ti wei gu .chui ti ze xing dong er ke jue .zi de ze shen he er wu you .shi yi guan qi yi er bu shi qi tong .bie qi wai er wei cha qi nei er .ran xiao jue zhi bu xian yu sheng yin .qi du qi chu zhi qu xie .jin bu qiu le yu zi de zhi yu .er yi wu xiao jue wei qi .chu ti ai .qi bu zhi ai er bu shi le hu ..qin ke wen yue ..zhong ni you yan ..yi feng yi su .mo shan yu le ..ji ru suo lun .fan bai ai le .jie bu zai sheng .ji yi feng yi su .guo yi he wu xie .you gu ren shen mi mi zhi feng .yi xin yao er zhi sheng .gu yue ..fang zheng sheng .yuan ning ren ..ran ze zheng wei zhi yin ji ming qiu yi xie shen ren .gan wen zheng ya zhi ti .long bi suo ji .feng su cheng yi .xi you er ji .xing zhong wen zhi .yi wu suo yi ..zhu ren ying zhi yue ..fu yan yi feng yi su zhe .bi cheng shuai bi zhi hou ye .gu zhi wang zhe .cheng tian li wu .bi chong jian yi zhi jiao .yu wu wei zhi zhi .jun jing yu shang .chen shun yu xia .xuan hua qian tong .tian ren jiao tai .ku gao zhi lei .jin yu ling ye .liu he zhi nei .mu yu hong liu .dang di chen gou .qun sheng an yi .zi qiu duo fu .mo ran cong dao .huai zhong bao yi .er bu jue qi suo yi ran ye .he xin zu yu nei .he qi jian yu wai .gu ge yi xu zhi .ren wu yi xuan qing .ran hou wen zhi yi cai zhang .zhao zhi yi feng ya .bo zhi yi ba yin .gan zhi yi tai he .dao qi shen qi .yang er jiu zhi .ying qi qing xing .zhi er ming zhi .shi xin yu li xiang shun .qi yu sheng xiang ying .he hu hui tong .yi ji qi mei .gu kai le zhi qing .jian yu jin shi .han hong guang da .xian yu yin sheng ye .ruo yi wang ze wan guo tong feng .fang rong ji mao .fu ru qiu lan .bu qi er xin .bu mou er cheng .mu ran xiang ai .you shu jin cai .er can bing ke guan ye .da dao zhi long .mo sheng yu zi .tai ping zhi ye .mo xian yu ci .gu yue ..yi feng yi su .mo shan yu le ..le zhi wei ti .yi xin wei zhu .gu wu sheng zhi le .min zhi fu mu ye .zhi ba yin hui xie .ren zhi suo yue .yi zong wei zhi le .ran feng su yi yi .bu zai ci ye .fu yin sheng he bi .ren qing suo bu neng yi zhe ye .shi yi gu ren zhi qing zhi bu ke fang .gu yi qi suo dun .zhi yu zhi bu ke jue .gu yin qi suo zi .wei ke feng zhi li .zhi ke dao zhi le .kou bu jin wei .le bu ji yin .kui zhong shi zhi yi .du xian yu zhi zhong .wei zhi jian ze .shi yuan jin tong feng .yong er bu jie .yi suo yi jie zhong xin .zhuo bu qian ye .gu xiang xiao xiang shu yi sui zhi bian .si zhu yu zu dou bing cun .yu mao yu yi rang ju yong .zheng yan yu he sheng tong fa .shi jiang ting shi sheng ye .bi wen ci yan .jiang guan shi rong ye .bi chong ci li .li you bin zhu sheng jiang .ran hou chou cu xing yan .yu shi yan yu zhi jie .sheng yin zhi du .yi rang zhi yi .dong zhi zhi shu .jin tui xiang xu .gong wei yi ti .jun chen yong zhi yu chao .shu shi yong zhi yu jia .shao er xi zhi .chang er bu dai .xin an zhi gu .cong shan ri qian .ran hou lin zhi yi jing .chi zhi yi jiu er bu bian .ran hou hua cheng .ci you xian wang yong le zhi yi ye .gu chao yan pin xiang .jia le bi cun .shi yi guo shi cai feng su zhi sheng shuai .ji zhi le gong .xuan zhi guan xian .shi yan zhi zhe wu zui .wen zhi zhe zu yi zi jie .ci you xian wang yong le zhi yi ye .ruo fu zheng sheng .shi yin sheng zhi zhi miao .miao yin gan ren .you mei se huo zhi .dan .huang jiu .yi yi sang ye .zi fei zhi ren .shu neng yu zhi .xian wang kong tian xia liu er bu fan .gu ju qi ba yin .bu du qi sheng .jue qi da he .bu qiong qi bian .juan yao tiao zhi sheng .shi le er bu yin .you da geng bu he .bu ji shao yao zhi wei ye .ruo liu su qian jin .ze sheng bu zu yue .you fei suo huan ye .ruo shang shi qi dao .guo sang qi ji .nan nv ben sui .yin huang wu du .ze feng yi ci bian .su yi hao cheng .shang qi suo zhi .ze qun neng si zhi .le qi suo xi .ze he yi zhu zhi .tuo yu he sheng .pei er chang zhi .cheng dong yu yan .xin gan yu he .feng su yi cheng .yin er ming zhi .ran suo ming zhi sheng .wu zhong yu yin xie ye .yin zhi yu zheng tong hu xin .ya .zheng zhi ti .yi zu yi guan yi ..
ji you sui .ke wu xing .shou deng ye he hu wu liao .yu shang qing hu zhi gong chu .yin ji suo jian .chun dian shu mei yu hou zhi .jian deng xin shi qiao han shi .shi qiao xie shou bu chi chi .mi ju lai shi ren geng hao .yu sheng chui che ye he qi .dong feng luo ye bu cheng gui .
bing dao ru shui .wu yan sheng xue .xian shou po xin cheng .jin wo chu wen .shou yan bu duan .xiang dui zuo diao sheng . di sheng wen .xiang shui xing su .cheng shang yi san geng .ma hua shuang nong .bu ru xiu qu .zhi shi shao ren xing .
chen qie wei shi shi .ke wei tong ku zhe yi .ke wei liu ti zhe er .ke wei chang tai xi zhe liu .ruo qi ta bei li er shang dao zhe .nan bian yi shu ju .jin yan zhe jie yue tian xia yi an yi zhi yi .chen du yi wei wei ye .yue an qie zhi zhe .fei yu ze yu .jie fei shi shi zhi zhi luan zhi ti zhe ye .fu bao huo cuo zhi ji xin zhi xia er qin qi shang .huo wei ji ran .yin wei zhi an .fang jin zhi shi .he yi yi ci .ben mo chuan ni .shou wei heng jue .guo zhi qiang rang .fei shen you ji .hu ke wei zhi .bi xia he bu yi ling chen de shu shu zhi yu qian .yin chen zhi an zhi ce .shi xiang ze yan .fu she lie zhi yu .yu an wei zhi ji shu ji .shi wei zhi lao zhi lv .ku shen ti .fa zhong gu zhi le .wu wei ke ye .le yu jin tong .er jia zhi zhu hou gui dao .bing ge bu dong .min bao shou ling .xiong xu bin fu .si huang xiang feng .bai xing su pu .yu song shuai xi .da shu ji de .ze tian xia shun zhi .hai nei zhi qi .qing he xian li .sheng wei ming di .mei wei ming shen .ming yu zhi mei .chui yu wu qiong ..li .zu you gong er zong you de .shi gu cheng zhi miao cheng wei tai zong .shang pei tai zu .yu han wang ji .jian jiu an zhi shi .cheng chang zhi zhi ye .yi cheng zu miao .yi feng liu qin .zhi xiao ye .yi xing tian xia .yi yu qun sheng .zhi ren ye .li jing chen ji .qing zhong tong de .hou ke yi wei wan shi fa cheng .sui you yu you bu xiao zhi si .you de meng ye er an .zhi ming ye .yi bi xia zhi ming da .yin shi shao zhi zhi ti zhe de zuo xia feng .zhi ci fei nan ye .qi ju ke su chen yu qian .yuan xing wu hu .chen jin ji zhi tian di .yan zhi wang gu .an zhi dang jin zhi wu .ri ye nian ci zhi shu ye .sui shi yu shun fu sheng .wei bi xia ji .wang yi yi ci .fu shu guo gu .bi xiang yi zhi shi ye .xia shu bei qi yang .shang shu shuang qi you .shen fei suo yi an shang er quan xia ye .jin huo qin di mou wei dong di .qin xiong zhi zi xi xiang er ji .jin wu you jian gao yi .tian zi chun qiu ding sheng .xing yi wei guo .de ze you jia yan .you shang ru shi .kuang mo da zhu hou quan li qie shi ci zhe hu .ran er tian xia shao an .he ye .da guo zhi wang you ruo wei zhuang .han zhi suo zhi fu xiang fang wo qi shi .shu nian zhi hou .zhu hou zhi wang da di jie guan .xue qi fang gang .han zhi fu xiang cheng bing er ci ba .bi zi cheng wei yi shang bian zhi si ren .ru ci .you yi huai nan .ji bei zhi wei xie .ci shi er yu wei zhi an .sui yao shun bu zhi .huang di yue ..ri zhong bi wei .cao dao bi ge ..jin ling ci dao shun .er quan an shen yi .bu ken zao wei .yi nai duo gu rou zhi shu er kang jing zhi .qi you yi qin zhi ji shi hu .fu yi tian zi zhi wei .cheng jin zhi shi .yin tian zhi zhu .shang dan yi wei wei an .yi luan wei zhi .jia she bi xia ju qi huan zhi chu .jiang bu he zhu hou er kuang tian xia hu .chen you yi zhi bi xia you suo bi bu neng yi .jia she tian xia ru nang shi .huai yin hou shang wang chu .qing bu wang huai nan .peng yue wang liang .han xin wang han .zhang ao wang zhao .guan gao wei xiang .lu wan wang yan .chen xi zai dai .ling ci liu qi gong zhe jie wang yang .dang shi shi er bi xia ji tian zi wei .neng zi an hu .chen you yi zhi bi xia zhi bu neng ye .tian xia yao luan .gao huang di yu zhu gong bing qi .fei you ze shi zhi shi yi yu xi zhi ye .zhu gong xing zhe nai wei zhong juan .qi ci jin de she ren .cai zhi bu dai zhi yuan ye .gao huang di yi ming sheng wei wu ji tian zi wei .ge gao yu zhi di yi wang zhu gong .duo zhe bai yu cheng .shao zhe nai san si shi xian .de zhi wo ye .ran qi hou shi nian zhi jian .fan zhe jiu qi .bi xia zhi yu zhu gong .fei qin jiao cai er chen zhi ye .you fei shen feng wang zhi ye .zi gao huang di bu neng yi shi yi sui wei an .gu chen zhi bi xia zhi bu neng ye .ran shang you ke wei zhe .yue shu .chen qing shi yan qi qin zhe .jia ling dao hui wang wang qi .yuan wang wang chu .zhong zi wang zhao .you wang wang huai yang .gong wang wang liang .ling wang wang yan .li wang wang huai nan .liu qi gui ren jie wang yang .dang shi shi bi xia ji wei .neng wei zhi hu .chen you zhi bi xia zhi bu neng ye .ruo ci zhu wang .sui ming wei chen .shi jie you bu yi kun di zhi xin .lv wu bu di zhi er tian zi zi wei zhe .shan jue ren .she si zui .shen zhe huo dai huang wu .han fa ling fei xing ye .sui xing bu gui ru li wang zhe .ling zhi bu ken ting .zhao zhi an ke zhi hu .xing er lai zhi .fa an ke de jia .dong yi qin qi .tian xia yuan shi er qi .bi xia zhi chen sui you han ru feng jing zhe .shi qi qi kou .bi shou yi xian qi xiong yi .bi xia sui xian .shui yu ling ci .gu shu zhe bi wei .qin zhe bi luan .yi ran zhi xiao ye .qi yi xing fu qiang er dong zhe .han yi xing sheng zhi yi .you bu yi qi suo yi ran .tong xing xi shi ji er dong .ji you zheng yi .qi shi jin you fu ran .yang huo zhi bian wei zhi suo yi .ming di chu zhi shang bu neng yi an .hou shi jiang ru zhi he .tu niu tan yi chao jie shi er niu .er mang ren bu dun zhe .suo pai ji bao ge .jie zhong li jie ye .zhi yu kuan bi zhi suo .fei jin ze fu .fu ren yi en hou .ren zhu zhi mang ren ye .quan shi fa zhi .ren zhu zhi jin fu ye .jin zhu hou wang jie zhong kuan bi ye .shi jin fu zhi yong .er yu ying yi mang ren .chen yi wei bu que ze zhe .hu bu yong zhi huai nan .ji bei .shi bu ke ye .chen qie ji qian shi .da di qiang zhe xian fan .huai yin wang chu zui qiang .ze zui xian fan .han xin yi hu .ze you fan .guan gao yin zhao zi .ze you fan .chen xi bing jing .ze you fan .peng yue yong liang .ze you fan .qing bu yong huai nan .ze you fan .lu wan zui ruo .zui hou fan .chang sha nai zai er wan wu qian hu er .gong shao er zui wan .shi shu er zui zhong .fei du xing yi ren ye .yi xing shi ran ye .nang ling fan .li .jiang .guan ju shu shi cheng er wang .jin sui yi can wang ke ye .ling xin .yue zhi lun lie wei che hou er ju .sui zhi jin cun ke ye .ran ze tian xia zhi da ji ke zhi yi .yu zhu wang zhi jie zhong fu .ze mo ruo ling ru chang sha wang .yu chen zi zhi wu zu hai .ze mo ruo ling ru fan li deng .yu tian xia zhi zhi an .mo ruo zhong jian zhu hou er shao qi li .li shao ze yi shi yi yi .guo xiao ze wang xie xin .ling hai nei zhi shi ru shen zhi shi bi .bi zhi shi zhi .mo bu zhi cong .zhu hou zhi jun bu gan you yi xin .fu cou bing jin er gui ming tian zi .sui zai xi min .qie zhi qi an .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ming .ge di ding zhi .ling qi .zhao .chu ge wei ruo gan guo .shi dao hui wang .you wang .yuan wang zhi zi sun bi yi ci ge shou zu zhi fen di .di jin er zhi .ji yan .liang ta guo jie ran .qi fen di zhong er zi sun shao zhe .jian yi wei guo .kong er zhi zhi .xu qi zi sun sheng zhe .ju shi jun zhi .zhu hou zhi di qi xiao po ru han zhe .wei xi qi hou guo .ji feng qi zi sun ye .suo yi shu chang zhi .yi cun zhi di .yi ren zhi zhong .tian zi wang suo li yan .cheng yi ding zhi er yi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi lian .di zhi yi ding .zong shi zi sun mo lv bu wang .xia wu bei pan zhi xin .shang wu zhu fa zhi zhi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ren .fa li er bu fan .ling xing er bu ni .guan gao .li ji zhi mou bu sheng .chai qi .kai zhang bu ji bu meng .xi min xiang shan .da chen zhi shun .gu tian xia xian zhi bi xia zhi yi .wo chi zi tian xia zhi shang er an .zhi yi fu .chao wei qiu .er tian xia bu luan .dang shi da zhi .hou shi song sheng .yi dong er wu ye fu .bi xia shui dan er jiu bu wei ci .tian xia zhi shi fang bing da zhong .yi jing zhi da ji ru yao .yi zhi zhi da ji ru gu .ping ju bu ke qu xin .yi er zhi chu .shen lv wang liao .shi jin bu zhi .bi wei gu ji .hou sui you bian que .bu neng wei yi .bing fei tu zhong ye .you ku zhi li .yuan wang zhi zi .di zhi cong di ye .jin zhi wang zhe .cong di zhi zi ye .hui wang zhi zi .qin xiong zi ye .jin zhi wang zhe .xiong zi zhi zi ye .qin zhe huo wang fen di yi an tian xia .shu zhe huo zhi da quan yi bi tian zi .chen gu yue fei tu bing zhong ye .you ku zhi li .ke tong ku zhe .ci bing shi ye .tian xia zhi shi fang dao xian .fan tian zi zhe .tian xia zhi shou .he ye .shang ye .man yi zhe .tian xia zhi zu .he ye .xia ye .jin xiong nu man mu qin lue .zhi bu jing ye .wei tian xia huan .zhi wang yi ye .er han sui jin xu cai zeng yi feng zhi .yi di zheng ling .shi zhu shang zhi cao ye .tian zi gong gong .shi chen xia zhi li ye .zu fan ju shang .shou gu ju xia .dao xian ru ci .mo zhi neng jie .you wei guo you ren hu .fei dan dao xian er yi .you lei bi .qie bing fei .fu bi zhe yi mian bing .fei zhe yi fang tong .jin xi bian bei bian zhi jun .sui you chang jue bu qing de fu .wu chi yi shang bu qing de xi .chi hou wang feng sui bu de wo .jiang li bei jie zhou er shui .chen gu yue yi fang bing yi .yi neng zhi zhi .er shang bu shi .ke wei liu ti zhe ci ye .bi xia he ren yi di huang zhi hao wei rong ren zhu hou .shi ji bei ru .er huo bu xi .chang ci an qiong .jin mou zhe lv yi wei shi .gu bu ke jie ye .wang ju shen yi .chen qie liao xiong nu zhi zhong bu guo han yi da xian .yi tian xia zhi da kun yu yi xian zhi zhong .shen wei zhi shi zhe xiu zhi .bi xia he bu shi yi chen wei shu guo zhi guan yi zhu xiong nu .xing chen zhi ji .qing bi xi dan yu zhi jing er zhi qi ming .fu zhong xing shuo er chi qi bei .ju xiong nu zhi zhong wei shang zhi ling .jin bu lie meng di er lie tian zhi .bu bo fan kou er bo xu tu .wan xi yu er bu tu da huan .fei suo yi wei an ye .de ke yuan shi .wei ke yuan jia .er zhi shu bai li wai wei ling bu xin .ke wei liu ti zhe ci ye .jin min mai tong zhe .wei zhi xiu yi si lv pian zhu yuan .nei zhi xian zhong .shi gu tian zi hou fu .suo yi miao er bu yan zhe ye .er shu ren de yi yi bi qie .bai hu zhi biao .bao wan zhi li . yi pian zhu .mei zhe fu xiu .shi gu tian zi zhi fu .jin fu ren da jia jia hui zhao ke zhe yi bei qiang .gu zhe yi feng yi di yi hou er jie shi .jin shu ren wu bi de wei di fu .chang you xia jian de wei hou shi .ran er tian xia bu qu zhe .dai wei you ye .qie di zhi shen zi yi zao ti .er fu min qiang wu bei wen xiu .tian zi zhi hou yi yuan qi ling .shu ren nie qie yuan qi lv .ci chen suo wei chuan ye .fu bai ren zuo zhi bu neng yi yi ren .yu tian xia wang han .hu ke de ye .yi ren geng zhi .shi ren ju er shi zhi .yu tian xia wang ji .bu ke de ye .ji han qie yu min zhi ji fu .yu qi wang wei jian xie .bu ke de ye .guo yi qu yi .dao zei zhi xu shi er .ran er xian ji zhe yue .wu dong ..wei da er .fu su zhi da bu jing ye .zhi wang deng ye .zhi mao shang ye .jin ji zhe you yue .wu wei ..ke wei chang tai xi zhe ci ye .shang jun yi li yi .qi ren en .bing xin yu jin qu .xing zhi er sui .qin su ri bai .gu qin ren jia fu zi zhuang ze chu fen .jia pin zi zhuang ze chu zhui .jie fu you chu .lv you de se .mu qu ji zhou .li er sui yu .bao bu qi yu .yu gong bing ju .fu gu bu xiang shuo .ze fan chun er xiang ji .qi ci zi qi li .bu tong qin shou zhe wang ji er .ran bing xin er fu shi you yue jue liu guo .jian tian xia .gong cheng qiu de yi .zhong bu zhi fan lian kui zhi jie .ren yi zhi hou .xin bing jian zhi fa .sui jin qu zhi ye .tian xia da bai .zhong yan gua .zhi qi yu .yong wei qie .zhuang ling shuai .qi luan zhi yi .shi yi da xian qi zhi .wei zhen hai nei .de cong tian xia .nang zhi wei qin zhe .jin zhuan er wei han yi .ran qi yi feng yu su .you shang wei gai .jin shi yi chi mi xiang jing .er shang wang zhi du .qi li yi .juan lian chi ri shen .ke wei yue yi er sui bu tong yi .zhu li bu er .lv fei gu xing ye .jin qi shen zhe sha fu xiong yi .dao zhe duo qin hu zhi lian .qian liang miao zhi qi .bai zhou da du zhi zhong piao li er duo zhi jin .jiao wei zhe chu ji shi wan shi su .fu liu bai yu wan qian .cheng chuan er xing jun guo .ci qi wang xing yi zhi you zhi zhe ye .er da chen te yi bu shu bu bao .qi hui zhi jian .yi wei da gu .zhi yu su liu shi .shi huai bai .yin tian er bu zhi guai .lv bu dong yu er mu .yi wei shi shi ran er .fu yi feng yi su .shi tian xia hui xin er xiang dao .lei fei su li zhi suo neng wei ye .su li zhi suo wu .zai yu dao bi kuang qie .er bu zhi da ti .bi xia you bu zi you .qie wei bi xia xi zhi .fu li jun chen .deng shang xia .shi fu zi you li .liu qin you ji .ci fei tian zhi suo wei .ren zhi suo she ye .fu ren zhi suo she .bu wei bu li .bu zhi ze jiang .bu xiu ze huai ..guan zi .yue ..li yi lian chi .shi wei si wei .si wei bu zhang .guo nai mie wang ..shi guan zi yu ren ye ze ke .guan zi er shao zhi zhi ti .ze shi qi ke bu wei han xin zai .qin mie si wei er bu zhang .gu jun chen guai luan .liu qin yang lu .jian ren bing qi .wan min li pan .fan shi san sui .er she ji wei xu .jin si wei you wei bei ye .gu jian ren ji xing .er zhong xin yi huo .qi ru jin ding jing zhi .ling jun jun chen chen .shang xia you cha .fu zi liu qin ge de qi yi .jian ren wang suo ji xing .er qun chen zhong xin .shi bu yi huo .ci ye yi ding .shi shi chang an .er hou you suo chi xun yi .ruo fu jing zhi bu ding .shi you du jiang he wang wei ji .zhong liu er yu feng bo .chuan bi fu yi .ke wei chang tai xi zhe ci ye .xia wei tian zi .shi you yu shi .er yin shou zhi .yin wei tian zi .er shi yu shi .er zhou shou zhi .zhou wei tian zi .san shi yu shi .er qin shou zhi .qin wei tian zi .er shi er wang .ren xing bu shen xiang yuan ye .he san dai zhi jun you dao zhi chang .er qin wu dao zhi bao ye .qi gu ke zhi ye .gu zhi wang zhe .tai zi nai sheng .gu ju yi li .shi shi fu zhi .you si qi su duan mian .jian zhi nan jiao .jian yu tian ye .guo que ze xia .guo miao ze qu .xiao zi zhi dao ye .gu zi wei chi zi er jiao gu yi xing yi .xi zhe cheng wang you zai qiang bao zhi zhong .zhao gong wei tai bao .zhou gong wei tai fu .tai gong wei tai shi .bao .bao qi shen ti .fu .chuan zhi de yi .shi .dao zhi jiao xun .ci san gong zhi zhi ye .yu shi wei zhi san shao .jie shang da fu ye .yue shao bao .shao fu .shao shi .shi yu tai zi yan zhe ye .gu nai hai zi ti you shi .san gong .san shao gu ming xiao ren li yi yi dao xi zhi .zhu qu xie ren .bu shi jian e xing .yu shi jie xuan tian xia zhi duan shi xiao ti bo wen you dao shu zhe yi wei yi zhi .shi yu tai zi ju chu chu ru .gu tai zi nai sheng er jian zheng shi .wen zheng yan .xing zheng dao .zuo you qian hou jie zheng ren ye .fu xi yu zheng ren ju zhi .bu neng wu zheng .you sheng chang yu qi bu neng bu qi yan ye .xi yu bu zheng ren ju zhi .bu neng wu bu zheng .you sheng chang yu chu zhi di bu neng bu chu yan ye .gu ze qi suo qi .bi xian shou ye .nai de chang zhi .ze qi suo le .bi xian you xi .nai de wei zhi .kong zi yue ..shao cheng ruo tian xing .xi guan ru zi ran ..ji tai zi shao chang .zhi fei se .ze ru yu xue .xue zhe .suo xue zhi guan ye ..xue li .yue ..di ru dong xue .shang qin er gui ren .ze qin shu you xu er en xiang ji yi .di ru nan xue .shang chi er gui xin .ze chang you you cha er min bu wu yi .di ru xi xue .shang xian er gui de .ze sheng zhi zai wei er gong bu yi yi .di ru bei xue .shang gui er zun jue .ze gui jian you deng er xia bu yi .di ru tai xue .cheng shi wen dao .tui xi er kao yu tai fu .tai fu fa qi bu ze er kuang qi bu ji .ze de zhi chang er zhi dao de yi .ci wu xue zhe ji cheng yu shang .ze bai xing li min hua ji yu xia yi ..ji tai yu ji guan cheng ren .mian yu bao fu zhi yan .ze you ji guo zhi shi .che shan zhi zai .jin shan zhi jing .fei bang zhi mu .gan jian zhi gu .gu shi song shi .gong song zhen jian .da fu jin mou .shi chuan min yu .xi yu zhi chang .gu qie er bu kui .hua yu xin cheng .gu zhong dao ruo xing .san dai zhi li .chun chao chao ri .qiu mu xi yue .suo yi ming you jing ye .chun qiu ru xue .zuo guo lao .zhi jiang er qin kui zhi .suo yi ming you xiao ye .xing yi luan he .bu zhong .cai qi ..qu zhong .si xia ..suo yi ming you du ye .qi yu qin shou .jian qi sheng bu shi qi si .wen qi sheng bu shi qi rou .gu yuan pao chu .suo yi chang en .qie ming you ren ye .fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .yi qi fu yi tai zi you ci ju ye .ji qin er bu ran .qi su gu fei gui ci rang ye .suo shang zhe gao jie ye .gu fei gui li yi ye .suo shang zhe xing fa ye .shi zhao gao fu hu hai er jiao zhi yu .suo xi zhe fei zhan yi ren .ze yi ren zhi san zu ye .gu hu hai jin ri ji wei er ming ri she ren .zhong jian zhe wei zhi fei bang .shen ji zhe wei zhi yao yan .qi shi sha ren ruo ai cao jian ran .qi wei hu hai zhi xing e zai .bi qi suo yi dao zhi zhe fei qi li gu ye .bi yan yue ..bu xi wei li .shi yi cheng shi ..you yue ..qian che fu .hou che jie ..fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .qi yi shi ke zhi ye .ran er bu neng cong zhe .shi bu fa sheng zhi ye .qin shi zhi suo yi ji jue zhe .qi zhe ji ke jian ye .ran er bu bi .shi hou che you jiang fu ye .fu cun wang zhi bian .zhi luan zhi ji .qi yao zai shi yi .tian xia zhi ming .xian yu tai zi .tai zi zhi shan .zai yu zao yu jiao yu xuan zuo you .fu xin wei lan er xian yu jiao .ze hua yi cheng ye .kai yu dao shu zhi yi zhi zhi .ze jiao zhi li ye .ruo qi fu xi ji guan .ze zuo you er yi .fu hu .yue zhi ren .sheng er tong sheng .qi yu bu yi .ji qi chang er cheng su .lei shu yi er bu neng xiang tong .xing zhe you sui si er bu xiang wei zhe .ze jiao xi ran ye .chen gu yue xuan zuo you zao yu jiao zui ji .fu jiao de er zuo you zheng .ze tai zi zheng yi .tai zi zheng er tian xia ding yi ..shu .yue ..yi ren you qing .zhao min lai zhi ..ci shi wu ye .fan ren zhi zhi .neng jian yi ran .bu neng jian jiang ran .fu li zhe jin yu jiang ran zhi qian .er fa zhe jin yu ji ran zhi hou .shi gu fa zhi suo yong yi jian .er li zhi suo wei sheng nan zhi ye .ruo fu qing shang yi quan shan .xing fa yi cheng e .xian wang zhi ci zhi zheng .jian ru jin shi .xing ci zhi ling .xin ru si shi .ju ci zhi gong .wu si ru tian di er .qi gu bu yong zai .ran er yue li yun li yun zhe .gui jue e yu wei meng .er qi jiao yu wei miao .shi min ri qian shan yuan zui er bu zi zhi ye .kong yu yue ..ting song .wu you ren ye .bi ye shi wu song hu ..wei ren zhu ji zhe .mo ru xian shen qu she .qu she zhi ji ding yu nei .er an wei zhi meng ying yu wai yi .an zhe fei yi ri er an ye .wei zhe fei yi ri er wei ye .jie yi ji jian ran .bu ke bu cha ye .ren zhu zhi suo ji .zai qi qu she .yi li yi zhi zhi zhe .ji li yi .yi xing fa zhi zhi zhe .ji xing fa .xing fa ji er min yuan bei .zha yi ji er min he qin .gu shi zhu yu min zhi shan tong .er suo yi shi min shan zhe huo yi .huo dao zhi yi de jiao .huo ou zhi yi fa ling .dao zhi yi de jiao zhe .de jiao qia er min qi le .ou zhi yi fa ling zhe .fa ling ji er min feng ai .ai le zhi gan .huo fu zhi ying ye .qin wang zhi yu zun zong miao er an zi sun .yu tang wu tong .ran er tang wu guang da qi de xing .liu qi bai sui er fu shi .qin wang zhi tian xia .shi yu sui ze da bai .ci wang ta gu yi .tang wu zhi ding qu she shen er qin wang zhi ding qu she bu shen yi .fu tian xia .da qi ye .jin ren zhi zhi qi .zhi zhu an chu ze an .zhi zhu wei chu ze wei .tian xia zhi qing yu qi wang yi yi .zai tian zi zhi suo zhi zhi .tang wu zhi tian xia yu ren yi li le .er de ze qia .qin shou cao mu guang yu .de bei man mo si yi .lei zi sun shu shi shi .ci tian xia suo gong wen ye .qin wang zhi tian xia yu fa ling xing fa .de ze wang yi you .er yuan du ying yu shi .xia zeng e zhi ru chou .huo ji ji shen .zi sun zhu jue .ci tian xia zhi suo gong jian ye .shi fei qi ming xiao da yan xie .ren zhi yan yue ..ting yan zhi dao .bi yi qi shi guan zhi .ze yan zhe mo gan wang yan ..jin huo yan li yi zhi bu ru fa ling .jiao hua zhi bu ru xing fa .ren zhu hu bu yin yin .zhou .qin shi yi guan zhi ye .ren zhu zhi zun pi ru tang .qun chen ru bi .zhong shu ru di .gu bi jiu ji shang .lian yuan di .ze tang gao .bi wang ji .lian jin di .ze tang bei .gao zhe nan pan .bei zhe yi ling .li shi ran ye .gu gu zhe sheng wang zhi wei deng lie .nei you gong qing da fu shi .wai you gong hou bo zi nan .ran hou you guan shi xiao li .yan ji shu ren .deng ji fen ming .er tian zi jia yan .gu qi zun bu ke ji ye .li yan yue ..yu tou shu er ji qi ..ci shan yu ye .shu jin yu qi .shang dan bu tou .kong shang qi qi .kuang yu gui chen zhi jin zhu hu .lian chi jie li yi zhi jun zi .gu you ci si er wang lu ru .shi yi qing yi zhi zui bu ji tai fu .yi qi li zhu shang bu yuan ye .li bu gan chi jun zhi lu ma .cu qi chu zhe you fa .jian jun zhi ji zhang ze qi .zao jun zhi cheng che ze xia .ru zheng men ze qu .jun zhi chong chen sui huo you guo .xing lu zhi zui bu jia qi shen zhe .zun jun zhi gu ye .ci suo yi wei zhu shang yu yuan bu jing ye .suo yi ti mao da chen er li qi jie ye .jin zi wang hou san gong zhi gui .jie tian zi zhi suo gai rong er li zhi ye .gu tian zi zhi suo wei bo fu .bo jiu ye .er ling yu zhong shu tong qing yi yue chi qi shi zhi fa .ran ze tang bu wang bi hu .bei lu ru zhe bu tai po hu .lian chi bu xing .da chen wu nai wo zhong quan .da guan er you tu li wang chi zhi xin hu .fu wang yi zhi shi .er shi jian dang yi zhong fa zhe .tou shu er bu ji qi zhi xi ye .chen wen zhi .lv sui xian bu jia yu zhen .guan sui bi bu yi ju lv .fu chang yi zai gui chong zhi wei .tian zi gai rong er ti mao zhi yi .li min chang fu fu yi jing wei zhi yi .jin er you guo .di ling fei zhi ke ye .tui zhi ke ye .ci zhi si ke ye .mie zhi ke ye .ruo fu shu fu zhi .xi xie zhi .shu zhi si kou .bian zhi tu guan .si kou xiao li li ma er bang chi zhi .dai fei suo yi ling zhong shu jian ye .fu bei jian zhe xi zhi zun gui zhe zhi yi dan .wu yi nai ke yi jia ci ye .fei suo yi xi tian xia ye .fei zun zun gui gui zhi hua ye .fu tian zi zhi suo chang jing .zhong shu zhi suo chang chong .si er si er .jian ren an yi de ru ci er dun ru zhi zai .yu rang shi zhong xing zhi jun .zhi bo fa er mie zhi .yi shi zhi bo .ji zhao mie zhi bo .yu rang xin mian tun tan .bi bao xiang zi .wu qi er bu zhong .ren wen yu zi .yu zi yue ..zhong xing zhong ren xu wo .wo gu zhong ren shi zhi .zhi bo guo shi yu wo .wo gu guo shi bao zhi ..gu ci yi yu rang ye .fan jun shi chou .xing ruo gou zhi .yi er kang jie zhi zhong .xing chu hu lie shi .ren zhu shi ran ye .gu zhu shang yu qi da chen ru yu quan ma .bi jiang quan ma zi wei ye .ru yu guan tu .bi jiang guan tu zi wei ye .wan dun wang chi . gou wang jie .lian chi bu li .qie bu zi hao .gou ruo er ke .gu jian li ze shi .jian bian ze duo .zhu shang you bai .ze yin er ting zhi yi .zhu shang you huan .ze wu gou mian er yi .li er guan zhi er .you bian wu shen zhe .ze qi mai er li zhi er .ren zhu jiang he bian yu ci .qun xia zhi zhong .er zhu shang zhi shao ye .suo tuo cai qi zhi ye zhe cui yu qun xia ye .ju wang chi .ju gou wang .ze zhu shang zui bing .gu gu zhe li bu ji shu ren .xing bu zhi da fu .suo yi li chong chen zhi jie ye .gu zhe da chen you zuo bu lian er fei zhe .bu wei bu lian .yue .fu gui bu shi ..zuo wu hui yin luan nan nv wang bie zhe .bu yue wu hui .yue .wei bao bu xiu ..zuo ba ruan bu sheng ren zhe .bu wei ba ruan .yue .xia guan bu zhi ..gu gui da chen ding you qi zui yi .you wei chi ran zheng yi hu zhi ye .shang qian jiu er wei zhi hui ye .gu qi zai da qian da he zhi yu zhe .wen qian he ze bai guan ying .pan shui jia jian .zao qing shi er qing zui er .shang bu zhi fu xi yin er xing ye .qi you zhong zui zhe .wen ming er zi chi .shang bu shi ren jing er jia ye .qi you da zui zhe .wen ming ze bei mian zai bai .die er zi cai .shang bu shi zuo yi er xing zhi ye .yue ..zi da fu zi you guo er .wu yu zi you li yi ..yu zhi you li .gu qun chen zi xi .ying yi lian chi .gu ren jin jie xing .shang she lian li yi yi yu qi chen .er chen bu yi jie xing bao qi shang zhe .ze fei ren lei ye .gu hua cheng su ding .ze wei ren chen zhe zhu er wang shen .guo er wang jia .gong er wang si .li bu gou jiu .hai bu gou qu .wei yi suo zai .shang zhi hua ye .gu fu xiong zhi chen cheng si zong miao .fa du zhi chen cheng si she ji .fu yi zhi chen cheng si jun shang .shou yu han di zhi chen cheng si cheng guo feng jiang .gu yue sheng ren you jin cheng zhe .bi wu ci zhi ye .bi qie wei wo si .gu wu de yu zhi ju sheng .bi qie wei wo wang .gu wu de yu zhi ju cun .fu jiang wei wo wei .gu wu de yu zhi jie an .gu xing er wang li .shou jie er zhang yi .gu ke yi tuo bu yu zhi quan .ke yi ji liu chi zhi gu .ci li lian chi xing li yi zhi suo zhi ye .zhu shang he sang yan .ci zhi bu wei .er gu bi zhi jiu xing .gu yue ke wei chang tai xi zhe ci ye .
nan shan you da shi .
yun lei tian qian .jin tang di xian .ming fan zi gu gao lan .ying tun xiu cuo .shan xing mi ju .hou jin bai er qin guan .ao zhan xue you yin .jian zhen yun leng luo .shi you diao pan .jing sai lou tou xiao yue .yi jiu yu gong wan .kan kan .ding yuan xi huan .you yuan rong kun ming .shang jiang zhai tan .qu tuo zhou kong .dou ling xi ju .gan quan you bao ping an .chui di hu ya jian .qie yan pei zhu lv .ge an yun huan .zhao qu ying ling yi po .chang rao he lan shan .
hong jun bu pa yuan zheng nan .wan shui qian shan zhi deng xian .wu ling wei yi teng xi lang .wu meng bang bo zou ni wan .jin sha shui pai yun ya nuan .da du qiao heng tie suo han .geng xi min shan qian li xue .san jun guo hou jin kai yan .
te tong jing bing yu shang you .jia chui xian dun jing ruo ou .yang zhou kong ba can qi yao .ying de zhou zhong ma bu xiu .
qu zhe ri yi shu .lai zhe ri yi qin .chu guo men zhi shi .dan jian qiu yu fen .gu mu li wei tian .song bai cui wei xin .bai yang duo bei feng .xiao xiao chou sha ren .si huan gu li lv .yu gui dao wu yin .
chu lian feng song jing yang zhong .yuan bei xiu hua zhong .xiao wei chu juan leng yan nong .cui yun fen dai hao yi rong .si jiao yong .qi lai wu yu li chao zhuang .bao xia jing ning guang .lv he xiang yi man chi tang .lu qing zhen dian ou hua xiang .hen you yang .
yu hu bing ying shou lu hui .ren qi xiu lian kai .chun cong yi ye .liu hua kai jin .bu dai jian dao cui .luo yang cheng que zhong tian qi .gao xia bian lou tai .xu luan feng qing .fu an zhan xiu .gui lu si zhang jie .
zhuo zu ye tan ji .xi fa bei feng liang .wu shan chu ze xing bian .zhi qian dao xiao xiang .mai de bian zhou gui qu .ci shi tian gong fu wo .liu yue xia cang lang .chan tui chen ai wai .die meng shui yun xiang . zhi he yi .ren lan pei .ba qiong fang .xiang fei qi wu yi xiao .fu se zou qing shang .huan qi jiu ge zhong fen .fu shi san lv wen zi .huan yu ri zheng guang .mo qian er bei jue .ci le wei qu yang .
ji fan shi shi zhong lun .zuo zhong gong xi xie yang xia .jin chao jian liu .dong feng song ke .gong ming jin ye .yue zhu fei hua .zan ting liu yan .geng pan qing yu .wen qian ya guo que .yi feng ru zou .zhong xiao shi .du ying xie . wen dao lan tai qing xia .zai chi yi .yan jiang yi ge .zhen yuan jiu qu .ru jin shui ting .wei gong he gua .er qi kong ying .shun tong hui pan .yu jie qian jie .bian ji hui nuan lv .tian bian hai shang .zheng chun han ye .

译文及注释

译文
那里有扭成九曲的土伯,它头上长着尖角锐如刀凿。
我命令凤凰展翅飞腾啊,要日以继夜地不(bu)停飞翔。
观看此景魂魄像要失去,经过很多年梦境也不一样了。
山色葱茏,烟水(shui)渺茫,大小二孤山,耸立江水中央。
  周厉王不听,在这种情况下老百姓再也不敢(gan)公开发表言论指斥他。过了三年,人们终于把这个暴君放逐到彘地去了。
年年骑着高头大马在京城里东奔西跑,竟然把客舍当成了家里,家里反而像成了寄宿的地方一样。每天都拿着青铜大钱买酒狂饮,整日吊儿郎当,无所事事一天混到晚,每天晚上点起红烛掷骰赌博,经常都是彻夜不眠一直到天亮。
看着断断续续的云烟,离愁别绪之情油然而生,更令我情怀关切的,令人伤心的,是那一轮斜阳映射出来的一片残红,渐渐隐没于绛红的霜叶树林里。我提来了半壶秋水,插上一束黄色的菊花以便将她奠祭。在秋风秋雨之中,菊花依然旧香气喷溢,散发着阵阵幽香。在这种时候,谁又能策马扬(yang)鞭,像空中飞翔的小鸟一样轻飞迅疾,又有谁有心去凭吊凄凉、荒败的古台遗迹?记得我们曾经醉态朦胧,一起踏着歌声,去游览南屏。当时我昏醉沉迷,将身边的小蛮和樊素忘记。如今只有寒蝉呜咽,她的彩扇又在哪里?我的爱(ai)妾又去了何地?
偶尔到江边采摘白蘋,又随着女伴祭奠江神。
一进门老范就满地找牙,笑哈哈,挽住我的手臂问:你是谁?如此狼狈?
当时离开的时候,就说了,没有机会再和你见面。最近呢,没有想到我们却再次相遇。闲暇的时候,喝着酒,你皱着眉头叹气。又想起旧时的无限忧愁。
每一个少女,都是一本唤不醒的日记。因为春暖花开,因为有些事情,她们喜欢少女闭上眼睛。
主人哪,不要发愁去买酒,口袋鼓囊囊,不缺打酒钱。
白云满天,黄叶遍地。秋天的景色映进江上的碧波,水波上笼罩着寒烟一片苍翠。远山沐浴着夕阳天空连接江水。岸边的芳草似是无情,又在西斜的太阳之外。
  “啊,多么美好啊!魏公的家业(ye),跟槐树一起萌兴。辛劳的培植,一定要经过一代才能长成。他辅佐真宗(zong)、天下太平,回乡探家,槐荫笼庭。我辈小人,一天从早到晚,只知窥察时机求取名利,哪有空闲修养自己的德行?只希望有意外的侥幸,不种植就能收获。如果没有君子,国家又怎能成为一个国家?京城的东面,是晋国公的住所,郁郁葱葱的三棵槐树,象征着王家的仁德。啊,多么美好啊!”
城南城北都有战争,有许多人在战斗中死亡,尸体不埋葬乌鸦来啄食。
您如追求悦目的美丽,它不敢去竞争桃和李。

注释
6.矢:箭,这里指箭头
②呜轧(yà):象声词,形容号角吹响时的声音。古时在城楼吹号角以报时。一作“呜咽”。江楼:指黄州城楼。
东园:泛指园圃。径:小路。
12.业:以……为业,名词作动词。
①断肠天:令人销魂的春天
24.曾:竟,副词。

赏析

  《《周颂·潜》佚名 古诗》篇幅简短,却罗列了六种鱼名;漆、沮二水具体(ju ti)写出,却让祭祀对象公刘隐名;写王室的(de)祭祀活动,却也与民间风俗息息相关。这些,都显示了作者调动艺术手法的匠心,使本来在《诗经》里相对枯燥的颂诗中的一首能够进入形象生动、意蕴丰富、趣味盎然的作品行列。
  7、“动”“知”连气,一气呵成。诗歌以落叶“送”寒, 寒声“动”情,情牵亲人,思亲慰寂,一气连成。“动”为诗“骨”,“知(思)”为诗“心”,做好了前后承接,使全诗起落得体、张驰有度。
  饮食文化是中国文化的重要组成部分,或者说是核心部分。所以很多事物,或者说很多对事物的体验,都是用饮食来比喻。“餐紫霞”典自颜延年的诗句“本自餐霞人”。这是把紫霞比成了食物。这个比喻在西方人看来,肯定是颇为不雅。但在中国,因为饮食是文化,而且是高雅文化,什么都可以吃,意味着什么都可以文化;所以,李白在崂山上大张着嘴,做咀嚼紫霞状,不是什么刹风景的举动,反而增添了不食人间烟火的仙气。接下来,还是写吃。李白惯用夸张法,曾经有“燕山雪花大如席”这样的狂譬,把枣子比成瓜虽然不是那么张狂,但也够夸大的。有人从现实主义的角度辩护说,崂山土肥水富,枣子真有鸡蛋般大的。这样的辩护不仅没有必要,而且是对李白创作风格的误解。在我看来,如果是出自李白之口,那么,说“劳山枣子大如鸡”,都是可以的。
  观此诗作,以七绝近体而存古韵,以平实质朴而寄深情,中唐以后少有人能及。东坡尝评子厚之诗:发纤秾于古简,寄至味于淡泊。此诗没有刻意渲染,只是平实的语句,却能感人至深;没有刻意表白,只是普通的叙述,却是发自肺腑。诗中写江中遇风,并未具体写风的表现,而是以人生的经历、体验作为主要表现内容,将“春风”作一点缀,以此与作者那乐观的心境相互映衬。
  诗的前三句拐弯抹角,都是为了引出第四句,第四句才是“谜底”,才是全诗的出发点和归宿,只有抓住它才能真正地领会前三句,咀嚼出全诗的情韵。
  南亭之游(参见《游南亭》)后,谢灵运开始了他在永嘉境内的探奇搜胜。一方面山水并不能真正抚平他心中的幽愤,所以这一段时间中,他的诗中经常出现“倦”游的字样;然而另一方面,山水又时时给他以新的感受,使他失去平衡的心态,至少获得宣泄而趋于暂时的平衡。也就在这种徬徨徜徉中,他确立了自己山水诗鼻祖的地位,这或许是他自己始料所未及的吧。
  将这首拟作和刘琨现存三首诗对照起来看,可以发现拟作几乎是刘琨后期诗歌的浓缩。整首诗从题材、思想感情、用典、结构布局直到字句的运用和刘琨自己的诗基本吻合,而且浑然一体,毫无拼凑之感。江淹准确地把握了刘琨当时的心理特征,紧紧抓住了理想与现实的冲突所造成的痛苦作为诗歌情感起伏发展的线索,因而较成功地再现了刘琨诗歌特有的思想感情和慷慨悲凉的风格特征。
  诗中“垂死病中惊坐起”一语,是传神之笔。白居易曾写有两句诗:“枕上忽惊起,颠倒着衣裳”,这是白居易在元稹初遭贬谪、前往江陵上任时写的,表现了他听到送信人敲门,迫不及待地想看到元稹来信的情状,十分传神。元稹此句也是如此。其中的“惊”,写出了“情”──当时震惊的感情;其中的“坐起”,则写出了“状”──当时震惊的模样。如果只写“情”不写“状”,不是“惊坐起”而是“吃一惊”,那恐怕就神气索然了。而“惊坐起”三字,正是惟妙惟肖地摹写出作者当时陡然一惊的神态。再加上“垂死病中”,进一步加强了感情的深度,使诗句也更加传神。既曰“垂死病中”,那么,“坐起”自然是很困难的。然而,作者却惊(que jing)得“坐起”了,这样表明:震惊之巨,无异针刺;休戚相关,感同身受。元、白二人友谊之深,于此清晰可见。
  四、五两段的用意恐在诗外。“换羽移宫万里愁”,“换羽移宫”是说曲调变换,但“万里愁”与曲调变换难以接续,此句应另有寄托。是以“换羽移宫”影射改朝换代,为此,天下一片愁怨,而吴三桂卖身投靠,得益良多,官高舞侈,其乐融融。“古梁州”,指陕西汉中,吴三桂于顺治五年从锦州移镇汉中,至顺治八年一直驻扎此地。“为君别唱吴宫曲”,诗人对吴三桂说:那些珠歌翠舞你恐怕听腻了,我为你唱一支新鲜的咏叹吴宫的曲子《《圆圆曲》吴伟业 古诗》。“汉水东南日夜流”,李白《江上吟》:“功名富贵若长在,汉水亦应西北流。”这里东南流反其词而用其意,更加确定的断言:你的功名富贵是不会长久的。
  这是一首乐府诗,《乐府诗集》收入“杂曲歌辞”一类。魏晋以来,文人创作乐府诗往往有一个特点:总是围绕着“古辞”(汉乐府)打转转,或拟古辞,或以古辞为引子生发开去(当然也有弃古辞于不顾而自铸伟辞的)。这种从古辞中寻找“母题”使创作上有所依傍的作法,已形成一个程式。南朝诗人写乐府诗虽然也依这一程式,但却出现另一种倾向,他们有时撇开汉乐府古辞,而直接上溯到《楚辞》中去寻找“母题”。比如,南齐王融和萧梁费昶都写过一首《思公子》,中心题旨就是采自《楚辞·九歌》:“风飒飒兮木萧萧,思公子兮徒离忧。”谢朓的这首诗也属于这种情况,其“母题”出于《楚辞·招隐士》:“《王孙游》谢朓 古诗兮不归,春草生兮萋萋。”也就是说,诗人的创作灵感获自《楚辞》,而所写内容则完全是现实生活中的感受。在古老的“母题”之中,贯注了活生生的现实内容。

创作背景

  当时唐王朝集中郭子仪、李光弼等九位节度使率步骑二十万,号称六十万,将安庆绪围在邺城。由于指挥不统一,被史思明援兵打得全军溃败。唐王朝为补充兵力,便在洛阳以西至潼关一带,强行抓人当兵,人民苦不堪言。

  

赵说( 明代 )

收录诗词 (4496)
简 介

赵说 赵说,长安(今陕西西安)人(《式古堂书画汇考》卷三九)。神宗元丰元年(一○七八),知安溪县(明嘉靖《安溪县志》卷三)。

卷阿 / 张简专

轮茵横翦翠峰齐。步黏苔藓龙桥滑,日闭烟罗鸟径迷。
朝发邺都桥,暮济白马津。逍遥河堤上,左右望我军。连舫逾万艘,带甲千万人。率彼东南路,将定一举勋。筹策运帷幄,一由我圣君。恨我无时谋,譬诸具官臣。鞠躬中坚内,微画无所陈。许历为完士,一言犹败秦。我有素餐责,诚愧伐檀人。虽无铅刀用,庶几奋薄身。
碧水澄潭映远空,紫云香驾御微风。汉家城阙疑天上,秦地山川似镜中。向浦回舟萍已绿,分林蔽殿槿初红。古来徒奏横汾曲,今日宸游圣藻雄。
挽弓当挽强,用箭当用长。射人先射马,擒贼先擒王。杀人亦有限,列国自有疆。苟能制侵陵,岂在多杀伤。
远与君别者,乃至雁门关。黄云蔽千里,游子何时还。送君如昨日,檐前露已团。不惜蕙草晚,所悲道里寒。君在天一涯,妾身长别离。愿一见颜色,不异琼树枝。菟丝及水萍,所寄终不移。
倦枕厌长夜,小窗终未明。孤村一犬吠,残月几人行。衰鬓久已白,旅怀空自清。荒园有络纬,虚织竟何成。
"铸得千秋镜,光生百炼金。分将赐群后,遇象见清心。
十载江南事已非,与君辛苦各生归。愁看京口三军溃,痛说扬州十日围。碧血未消今战垒,白头相见旧征衣。东京朱祜年犹少,莫向尊前叹式微。


龙井题名记 / 马佳建伟

头上红冠不用裁,满身雪白走将来。(裁 一作:戴)平生不敢轻言语,一叫千门万户开。
白雾埋阴壑,丹霞助晓光。涧泉含宿冻,山木带馀霜。
不于祖龙留面目,遗篇那得到今朝。"
把酒论当世,先生小酒人。大圜犹酩酊,微醉自沉沦。此别成终古,从兹绝绪言。故人云散尽,我亦等轻尘!
漠漠秋云起,稍稍夜寒生。但觉衣裳湿,无点亦无声。
今日我复悲,坚卧脚踏壁。古来共一死,何至尔寂寂!秋风两京道,上有胡马迹。和戎壮士废,忧国清泪滴。关河入指顾,忠义勇推激。常恐埋山丘,不得委锋镝。立功老无期,建议贱非职。赖有墨成池,淋漓豁胸臆。
人间一叶梧桐飘,蓐收行秋回斗杓。神宫召集役灵鹊,直渡天河云作桥。桥东美人天帝子,机杼年年劳玉指。织成云雾紫绡衣,辛苦无欢容不理。帝怜独居无与娱,河西嫁得牵牛夫。自从嫁后废织纴,绿鬓云鬟朝暮梳。贪欢不归天帝怒,谪归却踏来时路。但令一岁一相逢,七月七日河边渡。别多会少知奈何,却忆从前恩爱多。匆匆离恨说不尽,烛龙已驾随羲和。河边灵官晓催发,令严不管轻离别。空将泪作雨滂沱,泪痕有尽愁无歇。寄言织女若休叹,天地无情会相见。犹胜嫦娥不嫁人,夜夜孤眠广寒殿。
铜簧韵脆锵寒竹,新声慢奏移纤玉。眼色暗相钩,秋波横欲流。雨云深绣户,来便谐衷素。宴罢又成空,魂迷春梦中。


沁园春·寒食郓州道中 / 屠凡菱

眷然顾幽褐,白云空涕洟。
远与君别者,乃至雁门关。黄云蔽千里,游子何时还。送君如昨日,檐前露已团。不惜蕙草晚,所悲道里寒。君在天一涯,妾身长别离。愿一见颜色,不异琼树枝。菟丝及水萍,所寄终不移。
一笑无秦帝,飘然向海东。谁能排大难?不屑计奇功。古戍三秋雁,高台万木风。从来天下士,只在布衣中。
七雄雄雌犹未分,攻城杀将何纷纷。秦兵益围邯郸急,魏王不救平原君。公子为嬴停驷马,执辔愈恭意愈下。亥为屠肆鼓刀人,嬴乃夷门抱关者。非但慷慨献良谋,意气兼将身命酬。向风刎颈送公子,七十老翁何所求。
小莲初上琵琶弦,弹破碧云天。分明绣阁幽恨,都向曲中传。肤莹玉,鬓梳蝉,绮窗前。素娥今夜,故故随人,似斗婵娟。
亭以雨名,志喜也。古者有喜,则以名物,示不忘也。周公得禾,以名其书;汉武得鼎,以名其年;叔孙胜敌,以名其子。其喜之大小不齐,其示不忘一也。予至扶风之明年,始治官舍。为亭于堂之北,而凿池其南,引流种木,以为休息之所。是岁之春,雨麦于岐山之阳,其占为有年。既而弥月不雨,民方以为忧。越三月,乙卯乃雨,甲子又雨,民以为未足。丁卯大雨,三日乃止。官吏相与庆于庭,商贾相与歌于市,农夫相与忭于野,忧者以喜,病者以愈,而吾亭适成。于是举酒于亭上,以属客而告之,曰:“五日不雨可乎?”曰:“五日不雨则无麦。”“十日不雨可乎?”曰:“十日不雨则无禾。”“无麦无禾,岁且荐饥,狱讼繁兴,而盗贼滋炽。则吾与二三子,虽欲优游以乐于此亭,其可得耶?今天不遗斯民,始旱而赐之以雨。使吾与二三子得相与优游以乐于此亭者,皆雨之赐也。其又可忘耶?”既以名亭,又从而歌之,曰:“使天而雨珠,寒者不得以为襦;使天而雨玉,饥者不得以为粟。一雨三日,伊谁之力?民曰太守。太守不有,归之天子。天子曰不然,归之造物。造物不自以为功,归之太空。太空冥冥,不可得而名。吾以名吾亭。”
去年上巳洛桥边,今年寒食庐山曲。遥怜巩树花应满,复见吴洲草新绿。吴洲春草兰杜芳,感物思归怀故乡。驿骑明朝发何处?猿声今夜断君肠。
菀彼桑柔,其下侯旬,捋采其刘,瘼此下民。不殄心忧,仓兄填兮。倬彼昊天,宁不我矜?四牡骙骙,旟旐有翩。乱生不夷,靡国不泯。民靡有黎,具祸以烬。于乎有哀,国步斯频。国步蔑资,天不我将。靡所止疑,云徂何往?君子实维,秉心无竞。谁生厉阶,至今为梗?忧心慇慇,念我土宇。我生不辰,逢天僤怒。自西徂东,靡所定处。多我觏痻,孔棘我圉。为谋为毖,乱况斯削。告尔忧恤,诲尔序爵。谁能执热,逝不以濯?其何能淑,载胥及溺。如彼遡风,亦孔之僾。民有肃心,荓云不逮。好是稼穑,力民代食。稼穑维宝,代食维好?天降丧乱,灭我立王。降此蟊贼,稼穑卒痒。哀恫中国,具赘卒荒。靡有旅力,以念穹苍。维此惠君,民人所瞻。秉心宣犹,考慎其相。维彼不顺,自独俾臧。自有肺肠,俾民卒狂。瞻彼中林,甡甡其鹿。朋友已谮,不胥以谷。人亦有言:进退维谷。维此圣人,瞻言百里。维彼愚人,覆狂以喜。匪言不能,胡斯畏忌?维此良人,弗求弗迪。维彼忍心,是顾是复。民之贪乱,宁为荼毒。大风有隧,有空大谷。维此良人,作为式谷。维彼不顺,征以中垢。大风有隧,贪人败类。听言则对,诵言如醉。匪用其良,复俾我悖。嗟尔朋友,予岂不知而作。如彼飞虫,时亦弋获。既之阴女,反予来赫。民之罔极,职凉善背。为民不利,如云不克。民之回遹,职竞用力。民之未戾,职盗为寇。凉曰不可,覆背善詈。虽曰匪予,既作尔歌!


简兮 / 宰父海路

中庭多杂树,偏为梅咨嗟。问君何独然?念其霜中能作花,露中能作实。摇荡春风媚春日,念尔零落逐寒风,徒有霜华无霜质。(寒风 一作:风飚)
打起黄莺儿,莫教枝上啼。啼时惊妾梦,不得到辽西。
天将今夜月,一遍洗寰瀛。暑退九霄净,秋澄万景清。星辰让光彩,风露发晶英。能变人间世,翛然是玉京。
夕阳谁唤下楼梯,一握香荑。回头忍笑阶前立,总无语,也依依。笺书直恁无凭据,休说相思。劝伊好向红窗醉,须莫及,落花时。
燕归花谢,早因循、又过清明。是一般风景,两样心情。犹记碧桃影里、誓三生。乌丝阑纸娇红篆,历历春星。道休孤密约,鉴取深盟。语罢一丝香露、湿银屏。
缀玉联珠六十年,谁教冥路作诗仙。浮云不系名居易,造化无为字乐天。童子解吟长恨曲,胡儿能唱琵琶篇。文章已满行人耳,一度思卿一怆然。
肃肃祀典,邕邕礼秩。三献已周,九成斯毕。
排比铺张特一途,藩篱如此亦区区。少陵自有连城璧,争奈微之识碔砆。


少年行二首 / 乌孙济深

霜余已失长淮阔。空听潺潺清颍咽。佳人犹唱醉翁词,四十三年如电抹。草头秋露流珠滑。三五盈盈还二八。与余同是识翁人,惟有西湖波底月。
混沌凿开,天险巍巍,东岩峻兮。是云髓凝成,半空高矗,天风吹裂,一线中开。妙出神功,高擎仙界,鸟道疑当太白西。凭高处,见云嘘岩腹,鼓舞风雷。落花香染桃鞋。快阔步青云志壮哉。便万里孤骞,超人间世,一枝高折,作月中梯。笔蘸天河,手扪象纬,笑傲风云入壮题。摩苍壁,扫龙蛇醉墨,翔舞徘徊。
十月江南天气好,可怜冬景似春华。霜轻未杀萋萋草,日暖初干漠漠沙。老柘叶黄如嫩树,寒樱枝白是狂花。此时却羡闲人醉,五马无由入酒家。
似带如丝柳,团酥握雪花。帘卷玉钩斜,九衢尘欲暮,逐香车。
山上离宫宫上楼,楼前宫畔暮江流。楚天长短黄昏雨,宋玉无愁亦自愁。
霅溪湾里钓鱼翁,舴艋为家西复东。江上雪,浦边风,笑着荷衣不叹穷。
天台邻四明,华顶高百越。门标赤城霞,楼栖沧岛月。凭高登远览,直下见溟渤。云垂大鹏翻,波动巨鳌没。风潮争汹涌,神怪何翕忽。观奇迹无倪,好道心不歇。攀条摘朱实,服药炼金骨。安得生羽毛,千春卧蓬阙?
若有人兮山之阿,被薜荔兮带女萝。既含睇兮又宜笑,子慕予兮善窈窕。乘赤豹兮从文狸,辛夷车兮结桂旗。被石兰兮带杜衡,折芳馨兮遗所思。余处幽篁兮终不见天,路险难兮独后来。表独立兮山之上,云容容兮而在下。杳冥冥兮羌昼晦,东风飘兮神灵雨。留灵修兮憺忘归,岁既晏兮孰华予。采三秀兮于山间,石磊磊兮葛蔓蔓。怨公子兮怅忘归,君思我兮不得闲。山中人兮芳杜若,饮石泉兮荫松柏,君思我兮然疑作。雷填填兮雨冥冥,猿啾啾兮狖夜鸣。风飒飒兮木萧萧,思公子兮徒离忧。


石钟山记 / 第五祥云

过韶阳,璇枢电绕,华渚虹流,运应千载会昌。罄寰宇、荐殊祥。吾皇。诞弥月,瑶图缵庆,玉叶腾芳。并景贶、三灵眷祐,挺英哲、掩前王。遇年年、嘉节清和,颁率土称觞。 无间要荒华夏,尽万里、走梯航。彤庭舜张大乐,禹会群方。鹓行。望上国,山唿鳌抃,遥爇炉香。竟就日、瞻云献寿,指南山、等无疆。愿巍巍、宝历鸿基,齐天地遥长。
金谷年年,乱生春色谁为主?余花落处,满地和烟雨。又是离歌,一阕长亭暮。王孙去,萋萋无数,南北东西路。
长江万里白如练,淮山数点青如淀。江帆几片疾如箭,山泉千尺飞如电。晚云都变露,新月初学扇。塞鸿一字来如线。
月挂中天夜色寒,清光皎皎影团团。诗人助兴常思玩,野客添愁不忍观。翡翠楼边悬玉镜,珍珠帘外挂冰盘。良宵何用烧银烛,晴彩辉煌映画栏。
绕径寒云拂步生,巑岏青嶂压孤城。东连华岳三峰小,北拥萧关大漠平。山外烟霞闲隐见,世间尘土自虚盈。劳人至此深惆怅,樵唱悠悠何处声。
唿儿采山药,放犊饮溪泉。自着养生论,无烦忧暮年。"
天宝元年四月从故御道上泰山四月上泰山,石平御道开。六龙过万壑,涧谷随萦回。马迹绕碧峰,于今满青苔。飞流洒绝巘,水急松声哀。北眺崿嶂奇,倾崖向东摧。洞门闭石扇,地底兴云雷。登高望蓬流,想象金银台。天门一长啸,万里清风来。玉女四五人,飘飖下九垓。含笑引素手,遗我流霞杯。稽首再拜之,自愧非仙才。旷然小宇宙,弃世何悠哉。清晓骑白鹿,直上天门山。山际逢羽人,方瞳好容颜。扪萝欲就语,却掩青云关。遗我鸟迹书,飘然落岩间。其字乃上古,读之了不闲。感此三叹息,从师方未还。平明登日观,举手开云关。精神四飞扬,如出天地间。黄河从西来,窈窕入远山。凭崖览八极,目尽长空闲。偶然值青童,绿发双云鬟。笑我晚学仙,蹉跎凋朱颜。踌躇忽不见,浩荡难追攀。清斋三千日,裂素写道经。吟诵有所得,众神卫我形。云行信长风,飒若羽翼生。攀崖上日观,伏槛窥东溟。海色动远山,天鸡已先鸣。银台出倒景,白浪翻长鲸。安得不死药,高飞向蓬瀛。日观东北倾,两崖夹双石。海水落眼前,天光遥空碧。千峰争攒聚,万壑绝凌历。缅彼鹤上仙,去无云中迹。长松入霄汉,远望不盈尺。山花异人间,五月雪中白。终当遇安期,于此炼玉液。朝饮王母池,瞑投天门关。独抱绿绮琴,夜行青山间。山明月露白,夜静松风歇。仙人游碧峰,处处笙歌发。寂静娱清辉,玉真连翠微。想象鸾凤舞,飘飖龙虎衣。扪天摘匏瓜,恍惚不忆归。举手弄清浅,误攀织女机。明晨坐相失,但见五云飞。
长江远映青山,回首难穷望眼。扁舟来往蒹葭岸,烟锁云林又晚。篱边黄菊经霜暗,囊底青蚨逐日悭。破情思晚砧鸣,断愁肠檐马韵,惊客梦晓钟寒。归去难,修一缄回两字报平安。


菩萨蛮·渚莲红乱风翻雨 / 公西困顿

悠悠我祖,爰自陶唐。邈焉虞宾,历世重光。御龙勤夏,豕韦翼商。穆穆司徒,厥族以昌。纷纷战国,漠漠衰周。凤隐于林,幽人在丘。逸虬绕云,奔鲸骇流。天集有汉,眷予愍侯。于赫愍侯,运当攀龙。抚剑风迈,显兹武功。书誓河山,启土开封。亹亹丞相,允迪前踪。浑浑长源,蔚蔚洪柯。群川载导,众条载罗。时有语默,运因隆寙。在我中晋,业融长沙。桓桓长沙,伊勋伊德。天子畴我,专征南国。功遂辞归,临宠不忒。孰谓斯心,而近可得。肃矣我祖,慎终如始。直方二台,惠和千里。于皇仁考,淡焉虚止。寄迹风云,冥兹愠喜。嗟余寡陋,瞻望弗及。顾惭华鬓,负影只立。三千之罪,无后为急。我诚念哉,哌闻尔泣。卜云嘉日,占亦良时。名汝曰俨,字汝求思。温恭朝夕,念兹在兹。尚想孔伋,庶其企而!厉夜生子,遽而求火。凡百有心,奚特于我!既见其生,实欲其可。人亦有言,斯情无假。日居月诸,渐免子孩。福不虚至,祸亦易来。夙兴夜寐,愿尔斯才。尔之不才,亦已焉哉!
璧玉宵备,旌旄曙立。张乐以迎,帝神其入。"
"玄鸟司春,苍龙登岁。节物变柳,光风转蕙。
江山也要伟人扶,神化丹青即画图。赖有岳于双少保,人间才觉重西湖。
燕忙莺懒芳残,正堤上、柳花飘坠。轻飞乱舞,点画青林,全无才思。闲趁游丝,静临深院,日长门闭。傍珠帘散漫,垂垂欲下,依前被、风扶起。兰帐玉人睡觉,怪春衣、雪沾琼缀。绣床旋满,香毬无数,才圆却碎。时见蜂儿,仰粘轻粉,鱼吞池水。望章台路杳,金鞍游荡,有盈盈泪。(香毬 一作:香球)
清时望郎贵,白首故乡归。有子纡蓝绶,将孙着彩衣。松乔新道院,鹤老旧渔矶。知止自高德,宁为遁者肥。
眷然顾幽褐,白云空涕洟。
缺月挂疏桐,漏断人初静。谁见幽人独往来,缥缈孤鸿影。(谁见 一作:时见)惊起却回头,有恨无人省。拣尽寒枝不肯栖,寂寞沙洲冷。


采芑 / 公良莹玉

攀天莫登龙,走山莫骑虎。贵贱结交心不移,唯有严陵及光武。周公称大圣,管蔡宁相容。汉谣一斗粟,不与淮南舂。兄弟尚路人,吾心安所从。他人方寸间,山海几千重。轻言托朋友,对面九疑峰。开花必早落,桃李不如松。管鲍久已死,何人继其踪。
汴水东流虎眼文,清淮晓色鸭头春。君看渡口淘沙处,渡却人间多少人。
"酌郁既灌,芗萧方爇.笾豆静器,簠簋芬飶。
古台摇落后,秋日望乡心。野寺来人少,云峰隔水深。夕阳依旧垒,寒磬满空林。惆怅南朝事,长江独至今。
骄荣贵工巧,势利迭相干。燕王尊乐毅,分国愿同欢。
何年部落到阴陵,奕世勤王国史称。夜卷牙旗千帐雪,朝飞羽骑一河冰。蕃儿襁负来青冢,狄女壶浆出白登。日晚鹂鹈泉畔猎,路人遥识郅都鹰。
黄落山川知晚秋,小虫催女献功裘。老松阅世卧云壑,挽着沧江无万牛。
不系雕鞍门前柳,玉容寂寞见花羞,冷风儿吹雨黄昏后。帘控钩,掩上珠楼,风雨替花愁。


送魏二 / 穰宇航

背立盈盈故作羞,手挼梅蕊打肩头。欲将离恨寻郎说,待得郎来恨却休。云淡淡,水悠悠。一声横笛锁空楼。何时共泛春溪月,断岸垂杨一叶舟。
对酒不觉暝,落花盈我衣。醉起步溪月,鸟还人亦稀。
"代邸东南龙跃泉,清漪碧浪远浮天。楼台影就波中出,
百泉冻皆咽,我吟寒更切。半夜倚乔松,不觉满衣雪。竹竿有甘苦,我爱抱苦节。鸟声有悲欢,我爱口流血。潘生若解吟,更早生白发。
石壁望松寥,宛然在碧霄。安得五彩虹,驾天作长桥。仙人如爱我,举手来相招。
过春社了,度帘幕中间,去年尘冷。差池欲住,试入旧巢相并。还相雕梁藻井。又软语、商量不定。飘然快拂花梢,翠尾分开红影。 芳径。芹泥雨润。爱贴地争飞,竞夸轻俊。红楼归晚,看足柳昏花暝。应自栖香正稳。便忘了、天涯芳信。愁损翠黛双蛾,日日画阑独凭。
春犹浅,柳初芽,杏初花。杨柳杏花交影处,有人家。玉窗明暖烘霞。小屏上、水远山斜。昨夜酒多春睡重,莫惊他。
响怀霜露,乐变金石。白云清风,仿佛来格。"


千年调·卮酒向人时 / 万俟利娜

春光荏苒如梦蝶,春去繁华歇。风雨两无情,庭院三更夜,明日落红多去也。
"元精回复,灵贶繁滋。风洒兰路,云摇桂旗。
山下旌旗在望,山头鼓角相闻。敌军围困万千重,我自岿然不动。早已森严壁垒,更加众志成城。黄洋界上炮声隆,报道敌军宵遁。
雨里鸡鸣一两家,竹溪村路板桥斜。妇姑相唤浴蚕去,闲看中庭栀子花。(闲看 一作:闲着)
送人犹未苦,苦送春、随人去天涯。片红都飞尽,正阴阴润绿,暗里啼鸦。赋情顿雪双鬓,飞梦逐尘沙。叹病渴凄凉,分香瘦减,两地看花。西湖断桥路,想系马垂杨,依旧欹斜。葵麦迷烟处,问离巢孤燕,飞过谁家。故人为写深怨,空壁扫秋蛇。但醉上吴台,残阳草色归思赊。
"于赫元命,权舆帝文。天齐八柱,地半三分。
昔看黄菊与君别,今听玄蝉我却回。五夜飕飗枕前觉,一年颜状镜中来。马思边草拳毛动,雕眄青云睡眼开。天地肃清堪四望,为君扶病上高台。
道字娇讹语未成。未应春阁梦多情。朝来何事绿鬟倾。 彩索身轻长趁燕,红窗睡重不闻莺。困人天气近清明。